راهکارهای مقابله با سرمازدگی

استفاده از پلاستیک راهکار کم اثر

همزمان با فرارسیدن موج سرمازدگی در استان سمنان بار دیگر موضوع راهکارهای مقابله با این پدیده جوی، بحث روز کشاورزان و دامداران استان است استانی که سال‌ها است از سرمازدگی متضرر می‌شود.

به گزارش اخبار سبز کشاورزی به نقل از بازار ؛ سرمازدگی در دو مقطع شامل اواخر آبان و آذرماه و همچنین اسفند و فروردین ماه طی هفت سال اخیر، خسارات هزاران میلیارد تومانی را برای کشاورزی و دامپروری استان سمنان به همراه آورده است. سرمازدگی که محصولات باغی و کشاورزی را به نابودی می‌کشاند.

کشاورزان و صاحب‌نظران اما در شگفت هستند که چرا هفت سال مدام سرمازدگی که میزان و مقدا و حتی زمان آن مشخص است در برهه ای خاص می آید، محصولات استان سمنان را تخریب می‌کند و می‌رود تا سال دیگر دوباره همان بلا را بر سر اراضی کشاورزی و باغی بیاورد بدون اینکه یک بار برای همیشه جلوی این موضوع گرفته شود.

تخریب وسیع کشاورزی

مشکل اما اینجا است که ما توان خوب فنی و علمی در استان سمنان داریم اما نمی توانیم از آن برای مقابله با سرمازدگی بهره بگیریم و سرمازدگی هر سال تخریب وسیعی منابع درآمد کشاورزی مردم را به دنبال دارد به نحوی که برای مثال در فروردین سال قبل طی شش روز ۵۰ درصد کل محصول زردآلوی شهرستان شاهرود از بین رفت.

سرمازدگی در دو مقطع شامل اواخر آبان و آذرماه و همچنین اسفند و فروردین ماه طی هفت سال اخیر، خسارات هزاران میلیارد تومانی را برای کشاورزی و دامپروری استان سمنان به همراه آورده است

مسئولان اعلام کردند که در سه سال منتهی به پایان ۹۹ یا همان ابتدای سال ۱۴۰۰ مجموعاً ۸۰ درصد کل محصولات باغی استان سمنان از بابت سرمازدگی از بین رفتند و این یعنی کمبود میوه‌های سردرختی، تقاضای زیاد و قیمت های نجومی که در کنار بحران معیشتی کشاورزان، برای همه مردم استان دردسرهای زیادی را به بار می‌آورد.

خسارات سرمازدگی وسیع است

یک کشاورز و صاحب نظر مسائل کشاورزی بخش بسطام بیان کرد: در فروردین سال ۱۴۰۱ سرمازدگی فقط در باغات شرق استان سمنان و عمدتاً شاهرود ۴۰۰ میلیارد تومان خسارت را به کشاورزان وارد کرد و بسیاری شان در این شش سال اخیر تمام درختان زردآلو و سیب و انگور و دیگر درختان مثمر خود را از ریشه در آورده یا از روی خاک قطع کرده اند چرا که مسئولان هیچ کاری برای مقابله با سرمازدگی و حمایت از کشاورزان صورت نمی‌دهد.

اسماعیل بخشی با بیان اینکه بسیاری کشاورزان هستند که باغات خودشان را شخم زده و یا در شهرها و روستاها مغازه بازکردند یا آنانی که سرمایه ای داشته اند، داربستی درست کرده و در باغ میوه سابق شان سبزی کاری می کنند تا بتوانند ارتزاق شان تامین شود، گفت: این موضوع برای اقتصاد کشاورزی شرق استان فاجعه است.

بسیاری کشاورزان هستند که باغات خودشان را شخم زده و یا در شهرها و روستاها مغازه بازکردند

وی با بیان اینکه بیمه کشاورزی سال‌ها بدقولی کرد و تنها زمان پول گرفتن از کشاورزان عجله داشت، افزود: کشاورزان دیگر به بیمه صندوق کشاورزی اعتماد ندارند چرا که این صندوق جاده یک‌طرفه است که فقط پول می‌گیرد و خسارتی نمی دهد ما شاهد بودیم که سه سال تمام خساراتی به کشاورزان پرداخت نشد و دز ازای آن از کشاورزان خواستند که حق بیمه سال بعدشان را نپردازند که برای کشاورز، فایده‌ای نداشت بر اثر فشارها اما صندوق مجبور به پرداخت خسارات شد اما یک دهم آن چیزی که کشاورزان خسارت دیده بودند هم پرداخت نشد.

راهکارهای مقابله با سرمازدگی

اما راهکارهای برون رفت از معضل سرمازدگی چیست؟ کارشناس کشاورزی ضمن بیان اینکه روش های سنتی مانند پلاستیک کشیدن دور درختان و یا آتش زدن لاستیک کم اثر هستند، می گوید: بهترین راهکارها زمانی مطرح می شوند که ابتدا ما سرمازدگی را بشناسیم و بدانیم که نوع آن انتقالی است یا تشعشعی؛ و تفاوت این دو در آن است که در نوع اول تا ارتفاع ۲۰ متری زمین سرما وجود دارد اما بالای آن هوا گرم است که از پدیده وارونگی هوا نشات می گیرد لذا اگر بتوانیم باغات را ارتفاع دهیم یا هوا بالای ۲۰ متر را به پائین بدمیم می توانیم باغات را گرم کنیم.

کاظم قربانی با بیان اینکه شناخت نوع سرمازدگی از روی سنسورهای دما و رطوبت و … قابل سنجش است، تاکید کرد: حفر چاه بع عمق ۳۰ متر در باغات نیز در این روش توصیه می شود چرا که هوای سر درون چاه ها قرار می گیرد و هوای گرم روی سطح باغ می ایستد همچنین در نوع دوم اما کل هوا سرد است پس نیاز است که اول باغات مه پاشی شوند چرا که رطوبت بالا دما را می شکند و ثانیاً از گرما دهنده ها استفاده کرد.

وی با بیان اینکه استفاده از پلاستیک اصلاً روش خوبی برای مقابله با سرما نیست، افزود: پلاستیک‌هایی شبیه گلخانه وقتی عایق می‌شوند که بتوانیم زیر آنها بخاری را گرم کنی بگذاریم که هوای گرم را محبوس کند وگرنه در هوای سرد استفاده از پلاستیک اصلا فایده‌ای ندارد چرا که هوا درون و بیرون آن تفاوتی نخواهد داشت همچنین لاستیک آتش زدن کار بیهوده ای است چرا که ۸۰ درصد گرمای آن رو به بالا اتلاف شده و ۲۰ درصد دیگر هم تا پنج متری را بیشتر گرم نمی کند که همان موضوع نیز به باغات آسیب خواهد رساند.

ترویج نیازمند تقویت است

یک کارشناس دیگر کشاورزی با بیان اینکه تعبیه ستون های فن دار و دمنده هوای گرم از بالا به درون باغات یکی از راهکارهای مقابله با سرمازدگی است که البته نیاز است شرکت های دانش بنیان به آن ورود کرده و هزینه ساخت آن را کاهش دهند چرا که بسیار گران هستند، گفت: روش دوم اما استفاده از ارقام مقاوم به سرما و دیرگل هستند که به صورت مکرر و مستمر در درون مرکز تحقیقات کشاورزی استان سمنان با توجه به توان علمی متخصصان بومی، تولید شده است.

استفاده از پلاستیک اصلاً روش خوبی برای مقابله با سرما نیست

محمد تقی رضوانی با بیان اینکه اقلام بسیار خوبی از زردآلو در مرکز تحقیقات کشاورزی استان سمنان تولید شده که هم مقاوم به سرما است و هم دیرگل‌ده و همچنین رنگ و لعاب زیبایی هم برای بازار دارد، تاکید کرد: مشکل ما این است که اصلا باغداران با این تولیدات علمی آشنا نیستند چرا که جهاد کشاورزی آنها را ترویج نکرده است.

وی با بیان اینکه مشکل بزرگ ما در جهاد کشاورزی، عدم ترویج است، افزود: ترویج درست سبب می شود تا کشاورزان برای استفاده از ارقام مقاوم به سرما رغبت بیشتری نشان دهند چرا که می‌دانند سالانه میزان قابل توجهی از خسارات باغ هایشان کاهش می‌یابد.

سرمازدگی در راه است

در نهایت باید گفت علاوه بر همه این مسائل که مطرح شد، کشاورزان به یک دلیل ساده دیگر هم از ارقام تولیدی مقام به سرما استفاده نمی کنند و آن هم از دست دادن بازار نوبرانه است؛ برای مثال زردآلوی شاهرود در زمانی که دست می دهد، حتی کیلوگرمی ۸۰ هزار تومان هم برای نوبرانه قیمت دارد اما هر میزان از فصل برداشت بگذرد، قیمت آن کاهش پیدا کرده و در نمونه‌های مشابه سال جاری به ۱۸ هزار تومان نیز می رسد لذا کشاورزان چندان رغبتی به استفاده از اقلام مقاوم به سرما ندارند چرا که بازار را از دست می‌دهند.

در روزهای اخیر سازمان هواشناسی اعلام کرده که برودت هوای اکثر نقاط استان سمنان به زیر صفر کاهش پیدا خواهد کرد این سرما به خصوص در شهمیرزاد، مهدی‌شهر، شاهرود، دامغان، بسطام و مجن و فولاد محله با بیشترین میزان هشدار سرمازدگی از سوی هواشناسی مورد تاکید قرار گرفته است همچنین از شنبه هفته آینده نیز مجدداً موج سرما وارد استان سمنان خواهد شد. در نهایت باید دید که مسئولان استان سمنان چه تمهیدات دیگری را در این زمینه اتخاذ خواهند کرد.