لزوم راهبری وزارت کشاورزی توسط یک اقتصاددان با تجربه

محمد مسعودی، مدیر پایگاه خبری اگنا و از جمله فعالان رسانه‌ای است که به صریح بودن در طرح نظرات خود مشهور است. مسعودی در تحلیل زیر، ویژگی‌های یک وزیر هوشمند، توانمند، با تجربه و سابقه‌کاری، اقتصاددان و اهل تعامل با دیگر قوا را بیان کرده است.

***

اخبار سبز کشاورزی ؛ پس از بازگشت قانون انتزاع به وزارت جهاد کشاورزی و تجربه کم وزارت در مقوله ی بازار و بازرگانی، دغدغه ی امروزه نظام باید انتخاب وزیری باشد که بتواند این بخش را تقویت نماید.

پس از بازگشت قانون انتزاع به وزارت جهاد کشاورزی و تجربه کم وزارت در مقوله ی تنظیم بازار و بازرگانی، دغدغه ی امروزه نظام باید انتخاب وزیری باشد که بتواند این بخش را تقویت نماید.

بیشتر بخوانید: بیانیه‌ در رابطه با ویژگی‌های وزیر پیشنهادی کشاورزی

وزارت چند کاره

وزارت جهاد کشاورزی در سالهای اخیر دستخوش تغییرات مدیریتی زیاده بوده است و با هر تغییری در رده وزارت، معمولا شاهد تغییرات گسترده در سطح معاونین و مدیران کل بوده ایم. تا قبل از سال ۹۹ بیشتر مسوولیت های وزارت جهاد به تولید مربوط می شد که با توجه به ماهیت و ساختار وزارت جهاد کشاورزی این مقوله به طور مطلوبی در جریان بود و تمرکز بر تولید، واحدهای تولیدی و عموما مقوله ی تامین و حمایت از ایشان بود. پس از سال ۹۹ و با بازگشت قانون انتزاع به وزارت جهاد کشاورزی مسوولیت های بازرگانی و حتی اختیارات ثبت سفارش و تامین نهاده‌ها به وزارت جهاد کشاورزی بازگردانده شده و به ستاد تنظیم بازار کشور هم ابلاغ شده بود که باید تصمیماتش طبق نظر وزارت جهاد کشاورزی باشد.

در سال ۹۹ شاهد مباحث بحث بر انگیز زیادی بر سر انتقال برخی شرکتهای زیر مجموعه وزارت صمت از جمله شرکت مادر تخصصی بازرگانی دولتی کشور به وزارت جهاد کشاورزی بودیم که پس از کش و قوس های فراوان بالاخره این شرکت که سهم عمده ای در تامین و مدیریت مایحتاج سفره های مردم دارد به زیر مجموعه وزارت جهاد کشاورزی بازگشت.

هجمه‌ها به وزارت جهاد کشاورزی

همزمان با انتخابات دولت سیزدهم و انتخاب وزیر جدید جهاد کشاورزی، این سید جواد ساداتی نژاد بود که با ارایه برنامه جامع به هیات دولت و همچنین دفاع از این برنامه در مجلس توانست بر کرسی وزارت جهاد کشاورزی جلوس کند، یکی از گام های اصلی ساداتی نژاد در تقویت زیر ساخت وزارت جهاد در بخش بازرگانی احیای معاونت توسعه بازرگانی بود که تا حدود زیادی توانست همسو با سیاست های نظام در بخش تجارت محصولات کشاورزی کمک حال بخش تولید باشد، اما کافی نبود و در برهه های گوناگون بدلیل داشتن برنامه جامع کنترل بازار هجمه های زیادی را متوجه وزارت جهاد کشاورزی وارد آورد.

در آخرین نشست صمیمی که ساداتی نژاد با اصحاب رسانه داشت جمله ای از ایشان وام میگیرم که می تواند تا حدودی چراغ راه وزیر آینده جهاد کشاورزی باشد. ساداتی در این نشست صراحتا اعلام داشت: «وزارت جهاد در بخش تنظیم بازار و تجارت محصولات کشاورزی بسیار جوان است و باید تجربه زیادی کسب کند». همین جمله نشان دهنده اولیت اصلی و راهبرد وزیر جدید می تواند باشد که چه مسوولیت سنگین را به دوش می کشد.

وزارت جهاد کشاورزی در سالهای اخیر در مقوله تولید بسیار با تجربه و صاحب نظر و اندیشه و مدیریت خوبی است اما در بحث تجارت و تنظیم بازار بسیار کم تجربه و جوان است. ساختار وزارتخانه هم بر مبنای تولیدی بودن آن چیدمان شده است. عموما در یکی دو سال اخیر هم، تنظیم بازار و تجارت محصولات کشاورزی به پاشنه آشیل این وزارتخانه در دولت تبدیل شده است.

امنیت غذایی در وانفسای بلبشوی سیاسی

حال در شرایطی هستیم که بحث رایزنی ها در خصوص انتخاب و معرفی وزیر جدید جهادکشاورزی توسط رییس جمهور به مجلس بسیار داغ است و در شرایط اقتصادی و سیاسی هستیم که وزارت جهاد کشاورزی به یکی از وزارت خانه های مهم کشور تبدیل شده است. امروزه جنگ در سطح دنیا، جنگ غذاست و کسی پیروز است که بتواند امنیت غذایی کشورش را در این وانفسای سیاسی دنیا تامین نماید.

از مهمترین چالش هایی که وزیر جدید با آن روبروست تنظیم بازار محصولات کشاورزی است که در سالهای اخیر گریبان بسیاری از وزار را گرفته است و تقویت این بخش و داشتن استراتژی مناسب می تواند ضمن حمایت از بخش تولید به ایجاد آرامش روانی مردم و مصرف کنندگان منتهی گردد.

چالش عدم توسعه صنایع تبدیلی

عدم توسعه صنایع تبدیلی در بخش های مختلف کشاورزی که از دیگر چالش های پیش روست که باعث شده تا سود کشاورزی در جیب دلالان برود و کشاورزان و تولیدکنندگان از این سود بی بهره باشند و در برخی موارد حتی تولید یک محصول را به ضرر انجام دهند. به گفته رییس کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون ایران هم اکنون فاصله قیمت محصولات کشاورزی از مرعه تا سفره مردم بین ۲ تا ۴ برابر است و در این بین نه کشاورز منتفع می گردد و نه مردم از این تولید سفره شان رنگین می شود.

تبعات تصمیمات شتابزده

تصمیمات خلق الساعه و شتابزده توسط وزارت جهاد که نمونه اصلی آن ممنوعیت صادرات دام زنده و خوراک آماده می باشد صرفا بدلیل عدم وجود برنامه ی اقتصادی مدون در وزارت جهاد کشاورزی و نبود استاتژیست اقتصادی در راس این وزارت می باشد که صدمه ی زیادی را متوجه تولیدکنندگان نموده است.

وزیر توانا و کاردان و با تجربه

حال با تمامی این تفاسیر به نظر می رسد از مشخصات اصلی وزیر پیشنهادی دولت به مجلس می بایستی تسط به اقتصاد باشد تا بتواند ضمن ارایه برنامه مدون اقتصادی و استراتژی مناسب در این خصوص بتواند تمامی ارکان این بخش اعم از تولیدکننده، مصرف کننده، سیاستمدار، بازار را بتواند اغنا نماید.

علیرغم اعتقاد قلبی نگارنده به عدم دخالت سیاست در بخش کشاورزی، در دهه ی قبل اعتقادی به حضور سیاستمداران در بخش کشاورزی نداشتم. با تغییرات جدید ژئوپولتیکی در سطح خاورمیانه و دنیا در دهه ی جدید وجود وزیر سیاستمدار در بخش کشاورزی اجتناب ناپذیر بوده است و همچنین پس از بازگشت قانون انتزاع و تحریم های جدید ایالات متحده و همچنین جنگ اکراین و روسیه علیرغم این موضوع وزیر جدید حتما می بایستی خودش اقتصاد دان باشد تا بتواند هدایت این سکان خطیر را که با قوت روزانه مردم سر و کار دارد را بر عهده بگیرد.