گلایفوسیت و احتمال سرطان در انسان

اخبار سبز کشاورزی : مقامات حفاظت از محیط زیست آمریکا(EPA) اعلام کردند که موضوع استفاده از گلایفوسیت و انتقاد از آن در مراجع علمی، همراه با اظهار نظرهای مسئولان تولید آن یک پرونده باز است، چرا که با شواهد فزاینده از اثرات منفی آن بر محیط زیست، ضرورت دارد تا یک ارزیابی جدی درباره این علف‌کش به عمل آید.

چندین دهه است که گلایفوسیت رایج‌ترین علف‌کشی است که در تمام جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد، ضمن آن که یکی از بحث برانگیزترین‌ها نیز بوده است. اخیرا EPA در واکنش به یک فراخوان در مورد بررسی قیمت‌ها، مزایا و چگونگی استفاده از آن سم در نیوزلند را منتشر کرد که می‌توان آن را اولین گام در امکان ارزیابی مجدد استفاده از این ماده شیمیایی دانست. این فراخوان موجب شد تا پرسش‌های جدی‌تری درباره این سم از سوی مراجع مربوطه مطرح شود.

بررسی سود و زیان‌

در ادامه اعلام فراخوان برای کسب اطلاعات، مراجع ذیربط با شواهد متعددی در مورد اثرات گلایفوسیت بر محیط زیست مواجه شدند. بسیاری از این اطلاعات که در قوانین و اظهارنامه‌های زیست محیطی آمده، مستقیما به دلیل دقت نظر در مطالعات علمی است.

این مطالعات بر افزایش مستمر شواهد مبنی بر اثرات سمی گلایفوسییت بر اکوسیستم و گونه‌های حیاتی، دلالت دارد. به عنوان مثال، یک تحقیق نشان داد که در یک دوره زمانی درازمدت، زنبورهای گرده افشان تحت تاثیر سم گلایفوسیت قرار گرفته‌اند.

هنوز اطلاعات اندکی در مورد اثرات این سم بر گونه‌های خاصی از جانداران وجود دارد و طبق یک بررسی که در سال 2014 درباره اثرات سموم شیمیایی بر محیط زیست آب‌های شیرین به عمل آمد، شواهد متفاوتی در رابطه با گونه‌های مختلف جانوری به دست آمد که نیازمند مطالعات بیشتری است.

با کمال تعجب اما مقامات مربوطه گزارش دادند که در یک بررسی بر روی اثرات گلایفوسیت به نتیجه‌ای قطعی در سال 2015 رسیده بودند، چنانکه طبق بررسی‌های سازمان بهداشت جهانی(WHO)، گلایفوسیت در زمره سموم با احتمال تولید سرطان در انسان، رده‌بندی شده بود، اما این که چرا در این گزارش هزینه‌های خسارات زیست محیطی این سم بیان نشده بود هنوز نامعلوم است.

نکته شبهه‌انگیز در این گزارش آن است که بررسی مزایای گلایفوسیت در حضور نمایندگان کارخانه تولیدکننده و تعدادی گزارش از مناطق فراسوی دریاها بود. بنابراین فقدان یک گزارش علمی قابل اطمینان از اثرات سم بر روی محصولات مورد نظر و محیط زیست آن‌ها، همیشه نقطه تاریکی در این بررسی‌ها بوده است.

نیازهای قانونی

با رشد شواهد و اثرات منفی گلایفوسیت بر محیط زیست، این که چرا ارزیابی‌های مجدد بر روی این ماده سمی به عمل نیامده تا حد زیادی پرسش برانگیز شده است، چرا که می‌بایست طبق دستورالعمل «مواد آسیب زننده و ارگانیسم‌های نو»، این ماده سمی تحت پیگیری جدی قرار می‌گرفت.

حال این‌گونه به نظر می‌رسد که یک ارزیابی مجدد در مورد مزایا و ضررهای گلایفوسیت باید به عمل آید، اما نباید چنین ارزیابی بر مبنای نقطه نظرهای کارخانه تولیدکننده(بایر) و منحصرا درباره مزایای آن باشد، بلکه هر دو جنبه آن باید به شکلی واقعی بررسی شوند.

به آن معنا که مراجع حفاظت از محیط زیست(EPA) باید الزاما تحقیقات مستقلی انجام داده و کاری به اقدامات شرکت‌های تولیدکننده این سم نداشته باشند.

چنین اقدامی را می‌توان تحت دستورالعمل«مواد آسیب زننده» در مورد گلایفوسیت انجام داد و با شواهد دقیق علمی به ارزیابی و تدوین قوانین لازم پرداخت.

در ارزیابی مجدد، ضرورت دارد تا اثر گلایفوسیت به اکوسیستم‌ها و گونه‌های جانوری محلی توجه کافی شود و حتی در صورت فقدان ساز و کارهای لازم، مراجع و مسئولان باید زمینه‌های آن را فراهم نمایند. بر این اساس، اولیاء امور هر حوزه جغرافیایی باید ضرورت در مراقبت و مدیریت اثرات چنین سمومی را بنا بر دستورالعمل‌ها مدنظر قرار دهند.

مهدی رجول دزفولی

ماهنامه دام و کشت و صنعت - شماره ۲۶۶ - شهریور ۱۴۰۱