بیانیه هشتمین کنگره بین المللی کشاورزی حفاظتی

( 21 لغایت 23 ژوئن 2021 کشور سویس)

هشتمین کنگره جهانی کشاورزی حفاظتی (8WCCA) به صورت مجازی در تاریخ 23 - 21 ژوئن 2021 ( 31 خرداد لغایت 2 تیر 1400 ( در شهر برن، پایتخت کشور سوئیس برگزار شد و 783 شرکت کننده از انجمن های کشاورزان، سازمان های بین المللی، موسسات علمی، بخش خصوصی، سازمان های غیردولتی و جامعه مدنی در این کنگره عظیم جهانی شرکت کردند.

بیش از 108 کشور از کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه در این کنگره مشارکت داشتند. هدف اصلی این کنگره این بود که موفقیت جامعه کشاورزی حفاظتی به عنوان محرک بزرگترین انقلاب کشاورزی که در طول زندگی ما اتفاق افتاده است را جشن بگیریم و در توسعه آن کوشا باشیم و کیفیت و سرعت این تحول را در سطح جهانی به سمت کشاورزی و توسعه پایدار و در حمایت از اهداف بین المللی آب و هوا افزایش دهیم.

خاک رشد یافته طبیعی منبعی بسیار محدود، کمیاب و تجدید ناپذیر است. در حقیقت یک منبع پایه اساسی برای تولید غذای سالم و فیبر است. یک عنصر حیاتی برای چرخه آب جهانی، بستر تصفیه برای آب آشامیدنی تمیز، مخزن ذخیره جهانی کربن، زیستگاه عظیم تنوع زیستی و زمینه ساز مناظر و چشم اندازهای جذاب می باشد. در تعامل با جو، هیدروسفر و لیتوسفر، خاک عملکردهای ضروری زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی را انجام می دهد. آینده امنیت غذایی جهان نیاز به خاکهایی دارد که بدون آلودگی بوده و دارای ساختار پایدار باشند و نهایتا بارور باشند. به طور خلاصه، استفاده پایدار از خاک .

کشاورزی حفاظتی ( CA ) و انواع بومی شده مرتبط با آن، بهترین امکان استفاده از خاکها را، برای کشاورزی مولد فراهم نموده، و توانایی خاک ها را برای بهبود انجام وظایف حیاتی اجتماعی و جهانی خود افزایش می دهند. انتقال تجربیات مثبت و دانش در مورد کشاورزی حفاظتی ( CA ) منجر به پذیرش سریع آن در سراسر جهان می شود.

در حال حاضر، کشاورزی حفاظتی در بیش از 200 میلیون هکتار ( 15 % از سطح زیر کشت اراضی زراعی جهان) در بیش از 100 کشور در طیف متنوعی از مناطق زراعی، اکولوژیکی و متفاوت از نظر اندازه مزرعه، در همه قاره ها به ویژه در آفریقا، آسیا و اروپا، توسط کشاورزان اجرا میشود. این امر ضمن حفظ و افزایش منابع طبیعی زمین، آب تنوع زیستی و آب و هوا، باعث افزایش عملکرد، تولید و کاهش هزینه ها شده است.

در مقابل، روشهای خاک ورزی مرسوم از نظر زیست محیطی پایدار نیستند زیرا با تخریب ساختار خاک وتخریب محیط زیست، موجب تخریب زمین میشوند. میزان مواد آلی خاک را کاهش می دهند، باعث فشردگی خاک می شوند، رواناب و فرسایش را افزایش می دهند و آب را با آلاینده ها و رسوبات آلوده کرده و بهره وری زمین را تهدید می کنند. علاوه بر محیط زیست و سلامت انسان، روشهای خاک ورزی مرسوم سطوح غیرقابل قبولی از گازهای گلخانه ای تولید می کنند و تغییرات آب و هوایی را تسریع می کنند. روشهای خاک ورزی مرسوم در سراسر جهان،تخریب بسیاری از اکوسیستم های طبیعی را تسریع کرده و موجب کاهش تنوع زیستی و افزایش خطر بیابان زایی شده است.

در کشاورزی حفاظتی با پرهیز از فرآیندهای منفی خاک ورزی مرسوم کشاورزی از جمله بهم خوردگی مستمر خاک و با حفظ پوشش گیاهی، و حفظ رطوبت و ذخیره آب بارندگی ها، بذور یا نشاها به صورت مستقیم و بدون دستکاری خاک کشت می شوند، و با این کار از بسیاری از پیامدهای منفی کشاورزی متداول مانند فرسایش جلوگیری می کند. کشاورزی حفاظتی محیط ریشه محصول )ساختار خاک، کربن، مواد مغذی و رطوبت( را بهبود می بخشد و تجمع آفات و بیماری ها را کاهش می دهد.

به این ترتیب، کشاورزی حفاظتی منجر به کشاورزی مولد برای امنیت غذایی و بهبود معیشت روستایی ، به ویژه رفاه زنان می شود، زیرا آنها بخش عظیمی از نیروی کار کشاورزی را تأمین می کنند. بسیاری از مزایای اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی کشاورزی حفاظتی، ارزیابی و بررسی مجدد اساسی روشهای متداول کشاورزی را توجیه می کند.

این کنگره تأیید کرد که کشاورزی حفاظتی برای ماندن و بقا اینجا حضور دارد و نشان داده است که جامعه کشاورزی حفاظتی( CA ) از شرایط بسیار خوبی برخوردار است، سرشار از انرژی و ایده های جدید است. این گزارش درستی مسیر عملیات را با در نظر گرفتن عواملی از جمله کشاورزانی که پیشرو هستند، نوآوری های به وجود آمده ، به اشتراک گذاری تجربیات ، انتشار یافته ها و ایجاد تقاضا برای خدمات حمایتی و پشتیبانی از بخش های دولتی و خصوصی بیان می کند.

همه ما که در این کنگره شرکت کرده ایم از دستاوردهای جامعه خود احساس غرور می کنیم و مصمم هستیم هر کاری را که در توان خودمان است انجام دهیم و با دیگران که در هدف ما مشترک هستند همکاری کنیم تا در ظهور آینده ای واقعاً پایدار در دنیای کشاورزی مشارکت داشته باشیم. ما اطمینان داریم که میلیون ها کشاورز که ما در اینجا به عنوان نماینده آنها بوده ایم تعهد ما را تکرار کرده و به سرانجام برسانند.

ما از سیاستمداران، نهادهای بین المللی، متخصصان محیط زیست، کشاورزان ، بخش خصوصی و به طور کلی جامعه می خواهیم تا به این باور برسند که حفاظت از منابع طبیعی مسئولیت مشترک همه بخشهای جامعه در گذشته، حال و آینده است و استفاده از این منابع به افزایش علاقه به رژیم های گیاهی( که موجب بهبود سلامت انسان و جهان می شود) منجر می گردد .

علاوه بر این، از جامعه می خواهد که از طریق این ذینفعان، استراتژی های بلندمدت مناسب را پیشنهاد و تصویب کرده و مفاهیم کشاورزی حفاظتی را به عنوان یک عنصر اساسی در دستیابی به اهداف توسعه پایدار کشاورزی( از جمله اهداف اجتماعی و حمایتی ) گسترش داده و مورد استقبال قرار دهد و چشم انداز اقتصادی و تداوم ظرفیت های زمین برای تولید غذا ، سایر محصولات کشاورزی ، آب و خدمات زیست محیطی به صورت دائمی تضمین کنند. به این ترتیب خدمات محیط زیستی ارائه شده توسط کشاورزان که سلامت خاک را تأمین می کنند باید توسط جامعه به رسمیت شناخته شده و جبران شود.

برنامه عملیاتی:

شرکت کنندگان در کنگره تعهد خود را برای مشارکت جامعه کشاورزی حفاظتی در دستیابی به اهداف زیر و انجام اقدامات لازم برای این امر اعلام می کنند.

هدف:

با توجه به نیاز مبرم به تسریع حرکت جهانی به سمت سامانه های غذایی پایدار و به ویژه پاسخ به چالش جهانی برای کاهش اثرات منفی تغییرات آب و هوایی، کنگره موافقت )مقرر(کرد که کشاورزی حفاظتی باید حداقل 50 درصد از زمین های کشاورزی جهان را تحت پوشش قرار دهد. به عبارتی دیگر تا سال 2050 ، میزان اراضی تحت سامانه های کشاورزی حفاظتی با کیفیت بالا به مرز 700 میلیون هکتار برسد.

این سامانه های جامع کشاورزی حفاظتی، کشاورزان CA را درگیر مشارکت تدریجی در مجموعه ای از
رویکردهای پایدار برای کشاورزی، منطبق با شرایط اکولوژیکی و اجتماعی آنها می کند تا مزایای پایداری رشد محصولات را بدون عملیات خاک ورزی به حداکثر برساند.

اقدامات عملی:

برای دستیابی به هدف، باید به فعالیت های جامعه کشاورزی حفاظتی با افزایش تمرکز بر شش موضوع زیر، انگیزه گسترده ای تزریق شود:

1- ایجاد گروههای کشاورزی حفاظتی توسط کشاورزان در کشورها و مناطقی که هنوز در آنها این روش مرسوم - نیست و همه گروهها را ملزم نمایند تا با رعایت استانداردهای باکیفیت بالا ، سرعت پذیرش و افزایش کشاورزی حفاظتی را تسریع کنند.

2- افزایش سرعت در نوآوری و استقرار مجموعه ای رو به رشد از فن آوریهای پایدار مبتنی بر کشاورزی
حفاظتی، از جمله مشارکت با سایر جنبش های متعهد به کشاورزی پایدار .

3- استقرار جامعه کشاورزی حفاظتی در اصلی ترین تلاش های جامعه جهانی برای تغییر در مدیریت پایدار مواد - غذایی، سامانه های دولتی و تکرار ترتیبات (تناوب) در سطوح محلی.

4- اطمینان از اینکه کشاورزان پایبند به کشاورزی حفاظتی به صورت عادلانه و به دلیل تولید کالاهای عمومی و خدمات زیست محیطی تشویق می شوند و پاداش به آنها تعلق می گیرد.

5- تجهیز، شناخت ، حمایت سازمانی و تخصیص بودجه اضافی از سوی دولتها و موسسات توسعه بین المللی برای -حمایت از توسعه برنامه های کشاورزی حفاظتی با کیفیت خوب.

6 - آگاهی عمومی جامعه جهانی از اقداماتی که توسط انجمن کشاورزی حفاظتی برای پایدارسازی تولید و مصرف - مواد غذایی انجام می شود. به منظور تسهیل اجرای فعالیتهای موضوعی فوق، کنگره بر موارد زیر تاکید دارد:

الف) جامعه جهانی کشاورزی حفاظتی به عنوان یک مکانیسم غیر انتفاعی مستقل، با پشتیبانی مداوم فدراسیون کشاورزی حفاظتی اروپا (ECAF) و حمایت FAO ، و با مشاوره هیئت پنل، مجاز به ایجاد گروه های کاری برای کمک به اجرای اقدامات عملی اولویت دار باشد و عمل نماید.

ب) تقویت ظرفیت مدیریتی جامعه جهانی کشاورزی حفاظتی در مجامع

ج) اقدامات لازم جهت ایجاد تالار مشاهیر CA در زمان نهمین کنگره کشاورزی حفاظتی .

همچنین بر روندهای آتی برای تشکیل کنگره های جهانی کشاورزی حفاظتی نظارت و پشتیبانی انجام گیرد. جامعه جهانی کشاورزی حفاظتی برای توسعه و عملیاتی کردن سامانه های فناوری اطلاعات، با مدیریت مالی مناسب، نظارت بر برنامه و ظرفیت گزارش دهی نیاز دارد .

شرکت کنندگان در کنگره معتقدند که گسترش عادلانه این روش می تواند توسط شرکت کنندگان در جامعه کشاورزی حفاظتی که مایل به مشارکت، و ارایه دانش، تخصص و انرژی خود به صورت داوطلبانه هستند ، ادامه یابد .

این کنگره این اعتقاد ما را تقویت کرده است که دستیابی به هدف جهانی برای پایدارسازی سامانه غذایی ما به معنای واقعی امکان پذیر است و جامعه ما (کشاورزی حفاظتی)نقشی حیاتی در این تحول دارد. تجربه خود ما نشان می دهد که وقتی کشاورزان متوجه شوند که این روش به نفع آنهاست کشاورزی حفاظتی می تواند به سرعت به چالش های جدید پاسخ دهد .

هدف ما این است که کل جامعه، در اسرع وقت در ایجاد و گسترش سامانه های کشاورزی مطلوب و سودآور کم هزینه با بازده بالا و مبتنی بر کشاورزی حفاظتی که وابسته به اشکال بیولوژیکی حفاظت از گیاهان و مدیریت تغذیه گیاهان با حداکثر بازده انرژی و حداقل نهاده های خارجی هستند تقلا کنند و مشارکت داشته باشند. ما تعهد داریم که همه کارهایی را که در کنار هم انجام می دهیم در آینده، بهتر از آنچه که اکنون انجام می دهیم ، اقدام کنیم ! ما متعهد می شویم که در همه سطوح با همه کسانی که این چشم انداز را برای آینده ی کشاورزی متصور می شوند همکاری کنیم، از آنها راهنمایی بخواهیم و آنچه را که یاد می گیریم با آنها به اشتراک بگذاریم. ما همچنین با قهرمانان زنجیره غذایی در پایین دست همکاری می کنیم تا به تغذیه سالم برای همه مردم و از بین بردن ضایعاتمواد غذایی منجر شود.

خاکهای سالم قلب زندگی سالم و یک سیاره سالم است !

ترجمه و تدوین: مهندس صادق نادری_ کارشناس ارشد مکانیزاسیون استان آذربایجان شرقی

دکتر محمد اسماعیل اسدی_ پژوهشگر و مروج ارشد سامانه های کشاورزی حفاظتی کشور