تاثیر گرانی اسید نیتریک و اسید فسفریک بر کودهای شیمیایی

مزرعه سبز : اوضاع کشاورزی کشور گل بود، هر روز به سبزه‌ای نو نیز آراسته می‌شود و هر روزش نوروزی است. مشکل کمبود و گرانی سم در سال زراعی قبل با کمبود و گرانی شدید کودهای مهم تکمیل شده است. متاسفانه بعد از افزایش شدید قیمت کودهای وارداتی از کشور چین، حالا چینی‌ها از ممنوعیت فروش کودهای حاوی فیفات حداقل خبر داده‌اند.

به گزارش خبرنگار ما، در این آشفته بازار، تامین‌کنندگان مهم مواد پایه کود مثل فسفریک اسید و نیتریک اسید به هر دلیلی عرضه خود را کاهش داده و این محصول در بازار یا وجود ندارد یا توسط دلالان به فروش می‌رسد.

پیگیری‌های به عمل آمده از پتروشیمی شیراز و اصفهان در خصوص نیتریک اسید، ما را به شایعاتی می‌رساند که قیمت نیتریک اسید ظرف 3 ماه از 3 هزار تومان فروش سهمیه کارخانه‌ها به 8 الی 9 هزار تومان در بازار رسیده است؛ همین طور فسفریک اسید صنعتی که پتروشیمی رازی بزرگ‌ترین تولیدکننده آن است در حال حاضر مدتی است به بازار عرضه نشده و از شواهد چنین برمی‌آید که جذاب‌تر بودن بازار صادرات، علاقه‌ای برای عرضه داخلی باقی نگذاشته است.

این امر کارخانه‌های کوچکی را که متکی به مصرف این نهاده هستند، دچار مشکل نموده و از طرفی در کوتاه مدت اثر شدیدی بر قیمت کود و نهایتا محصول تولیدی کشاورز خواهد گذاشت.

کارشناسان کشاورزی می پرسند: آیا با توجه به کمبود بزرگی که کشور در تامین خاک فسفات دارد، رواست همین مقدار تولید داخلی هم به اشکال مختلف سر به نیست شده یا هر روز دچار افزایش قیمت و توزیع از شبکه‌های متصل به رانت باشد؟!

افزایش قیمت چند برابری کودهای شیمیایی

در این باره دکتر اصغر اکبری‌پور، فعال اقتصادی، تولیدکننده کود و سموم کشاورزی و مدیرعامل هلدینگ پارس یزد که یکی از زمینه‌های اصلی کاری آن تولید کودهای شیمیایی است، به خبرنگار «دام و کشت و صنعت»، می‌گوید:

قیمت این محصولات افزایش چند برابری پیدا کرده؛ به طوری که نیتریک اسید که شرکت‌های پتروشیمی تا چند وقت پیش آن را در حدود 3000 -2500 تومان عرضه می‌کردند به یکباره به 8-7 هزار تومان افزایش پیدا کرده است.

وی در ادامه گفت: اسید فسفریک نیز که پایه کودهای فسفاته است و در پتروشیمی رازی تولید و هر لیتر آن 11 هزار تومان به فروش می‌رسید، در حال حاضر به 17- 16 هزار تومان رسیده است و متاسفانه در این میان با توجه به اینکه این دو ماده سهم بسیار زیادی در تولید کود دارند، باعث افزایش قیمت کودهای شیمیایی خواهند شد که متاسفانه کار را برای کشاورزان سخت می‌کند و دیگر آنها توان خرید کودها را با چنین قیمت‌هایی نخواهند داشت.

وی توضیح داد: کاربرد نیتریک اسید در تولید کودهای نیتراته، شامل: نیترات پتاسیم، نیترات کلسیم، نیترات منیزیم و سایر کودهای نیتراته است. اسید فسفریک نیز در تولید کودهای فسفاته نظیر آمونیوم فسفات مورد استفاده قرار می گیرد.

اکبر‌ی‌پور افزود: همچنین با توجه به گرانی مواد اولیه در کشور چین و ممنوع شدن صادرات مواد اولیه از این کشور و نیز ممنوعیت صادرات کودهای فسفاته چینی، در مورد کودهای NPK نیز شاهد افزایش قیمت 70 تا 60 درصدی هستیم.

مدیرعامل هلدینگ پارس یزد گفت: بهانه پتروشیمی‌ها این است که قیمت جهانی این مواد بالا رفته؛ در حالی که شرکت‌های پتروشیمی خوراک مورد نیازشان را با قیمت بسیار پایین از دولت می‌گیرند و هزینه چندانی برای آن متقبل نمی‌شوند.

تمایل شرکت‌های پتروشیمی به صادرات کودهای شیمیایی

اکبری‌پور توضیح داد: به دلیل افزایش قیمت جهانی، تمایل شرکت‌های پتروشیمی به صادرات این محصولات افزایش یافته است، به همین دلیل قیمت داخلی را هم افزایش داده‌اند. در حالی که کود یک کالای اساسی است باید پتروشیمی‌ها سهم واحدهای تولید کود شیمیایی را با قیمت کمتری عرضه کنند؛ چراکه کشاورزان توان مالی لازم برای تهیه کود را ندارند.

وی عنوان کرد: راه حل دیگر مشکل این است که قیمت محصولات کشاورزی افزایش پیدا کند که در این صورت نیز مصرف‌کنندگان به سختی خواهند افتاد.

اکبری‌پور افزود: کشاورزان محصولاتشان را به دلار نمی‌فروشند که دولت یا پتروشیمی‌ها بخواهند نهاده‌های مورد نیازشان را با قیمت بین‌المللی به آن‌ها عرضه نمایند، در نهایت در این افزایش قیمت کشاورزان متضرر می‌شوند؛ زیرا درآمد کشاورزان به ریال است و محصولاتشان کمتر از نرخ جهانی به فروش می‌رسد.

ماهنامه دام و کشت و صنعت- شماره ۲۵۹ - دی ۱۴۰۰