رابطه کشاورزی ارگانیک و محیط‌زیست

مزرعه سبز : در کشاورزی معمولی، برای حفظ سلامت محصول ناچار از استفاده از مقادیر زیاد حشره‌کش و سایر آفت‌کش‌ها هستیم که تاثیرات ناخوشایند بسیاری بر محیط‌زیست می‌گذارند! که شامل نابودی تنوع زیستی گونه‌های در معرض خطر است.

بنابراین برای استمرار کشاورزی بدون آسیب‌زدن به محیط‌زیست باید روش‌هایی را در دستور کار خود قرار دهیم. کشاورزی ارگانیک یکی از این روش‌ها است.

کشاورزی ارگانیک

کشاورزی ارگانیک را می‌توان یک روش به هم پیوسته یکپارچه در نظر گرفت که به‌منظور ایجاد حداکثر بهره‌وری و تولید محصول ‌همراه با حفظ سلامت محیط‌زیست باشد.
در این روش، رفاه حال گیاهان، دام‌ها و جانوران، ارگانیسم‌های خاک و انسان‌ها، به‌طور هم زمان در نظر است.

در مقایسه با کشاورزی به روش کنونی، هدف عمده کشاورزی ارگانیک توانایی تولید محصولاتی نظیر میوه‌ها و سبزی‌ها با بالاترین کیفیت در یک وضعیت پایدار و بدون آسیب بر محیط‌زیست است.

اصول تولید موادغذایی یا محصولات کشاورزی ارگانیک بسیار ساده و بنابر موازین زیر است:

• تمرکز بر حفظ و پایداری تنوع زیستی در اکوسیستم؛

• حفظ محیط‌زیست و به ‌حداقل رساندن فرسایش و تخریب خاک، بهینه‌سازی بهره‌وری از گیاهان و مراقبت از استانداردهای سلامتی آن‌ها؛

• افزایش حاصلخیزی درازمدت خاک با بهینه‌سازی زیستگاه جانداران در آن؛

• بازگرداندن مقداری از منابع و مواد به خاک(به‌دلیل برداشت‌های مستمر)؛

• توجه کافی و مراقبت از سلامت جسمی جانوران؛

• استفاده مفید از منابع تجدیدپذیر براساس امکانات؛

• بهبود به کار بردن روش‌های فرآوری و عرضه محصولات ارگانیک.

روش‌های انجام کشاورزی ارگانیک

• رعایت تناوب زراعی، کنترل بیولوژیکی و برخی از روش‌های پایدار و دائمی در جهت مقابله با آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز؛

• کشت گیاهان پوششی، استفاده از کودهای سبز و حیوانی و اجرای تناوب زراعی برای حاصلخیز شدن خاک؛

• تاکیدبر توسعه تنوع‌زیستی در کلیت سیستم کشاورزی و تمام اکوسیستم؛

• کاهش مصرف نهاده‌های بیرون از مزرعه حذف کامل استفاده از کودها و سموم شیمیایی؛

• کاربرد مداوم و اختلاط تناوب زراعی و تغذیه دام‌ها از مراتع و دادن مواد مکمل و جایگزین به‌منظور تامین سلامتی دام‌ها؛

• به‌کار بردن منابع تجدیدپذیر، توانمندسازی حفاظت آب و خاک و مدیریت آن‌ها برای کمک به حفظ توازن اکولوژیکی در منطقه.

نقاط قوت کشاورزی ارگانیک

• در کشاورزی ارگانیک، خبری از محصولات تراریخته نیست.

• میوه‌ها و سبزی‌‎های تولید شده در شرایط طبیعی، سالم‌تر و عطر و طعم واقعی دارند. این موضوع در مورد دام‌هایی که به روش طبیعی پرورش داده می‌شوند نیز، صدق می‌کند و کیفیت شیر و گوشت آن‌ها متفاوت است.

• بهبود شرایط خاک در مقایسه با روش‌های معمولی بیشتر است.

• روش‌های جاری کشاورزی موجب کاهش جمعیت حشرات گرده‌افشان گردیده، اما کشاورزی ارگانیک به افزایش جمعیت آن‌ها کمک می‌کند.

نقاط ضعف کشاورزی ارگانیک

• تخصیص‌ندادن یارانه به محصولات ارگانیک که در نتیجه آن، این دسته از کشاورزان برای به‌دست آوردن یارانه از کشت این محصولات روی‌گردان می‌شوند.

• ایجاد نشدن زیرساخت‌های مناسب. اگر چه بسیاری از کشاورزان مایل به تولید محصولات ارگانیک هستند اما این محصولات در پایان، سر از یک کارگاه صنعتی در می‌آورند و زیرساخت‌های لازم برای آنها وجود ندارد.

• نداشتن اطلاعات کافی در مورد کشت‌های ارگانیک که موجب تداوم استفاده از قارچ‌کش‌ها و آفت‌کش‌ها می‌شود.

ماهنامه دام و کشت و صنعت- شماره ۲۵۹ - دی ۱۴۰۰