سیمره، بزرگ‌ترین رودخانه در استان لرستان

مزرعه سبز : یکی از جاذبه‌های طبیعی شهرستان بروجرد، رودخانه سیمره است که تقریباً در 25کیلومتری جنوب‌شرقی کرمانشاه از به‌هم پیوستن دو رود گاماسیاب و قره‌سو پدید آمده.

رود قره‌سو از سراب روانسر در شمال‌غرب کرمانشاه سرچشمه می‌گیرد و پس از عبور از شهر کرمانشاه و همراه‌شدن با رودهای کوچک‌تر هلیلان و کرند، به رود گاماسیاب در جنوب شهر نهاوند که از کوه «گرین» در استان لرستان جان گرفته، می‌ریزد و پیوستن این دو در محل پل گاومیشان، سیمره را شکل می‌دهد.

اگرچه سیمره در فصول مختلف سال، با افزایش یا کاهش حجم آب روبه‌رو می‌شود، اما این رود در تمام این سال‌ها زنده و جاری بوده و به‌همین علت، یکی از منابع آبی مهم برای کشاورزی منطقه محسوب می‌شود و بسیاری از کشاورزان حاشیه سیمره، آبادانی و برکت زمین خود را از این رود می‌دانند.

خروش رود سیمره به‌قدری است که آب در اکثر قسمت‌ها گل‌آلود و تیره به‌نظر می‌رسد. از همین رو است که آن را سیمره، یعنی غار سیاه می‌خوانند؛ البته این رود در دوران کهن به اوکنی، خواسپ و گاماسب (به معنی رود بزرگ) نیز معروف بوده است.

تنگه کافرین، قطعه‌ای از بهشت ایلام

رود سیمره در ابتدای مسیر خود از شهر بدره ایلام می‌گذرد. در گذر از این شهر، تنگه‌ای پدیدار می‌شود که منظره‌ای از بهشت را مقابل چشمان بینندگان تداعی می‌کند. هر ساله گردشگران و طبیعت‌دوستان بسیاری برای بازدید از این جاذبه طبیعی بی‌مانند به ایلام سفر می‌کنند. طول تنگه در حدود دوکیلومتر و ارتفاع آن از سطح دریا ۷۰۰متر است و در پشت سد سیمره قرار دارد. اهالی منطقه آن را تنگه کافرین یا شداد می‌خوانند. محلی‌ها، علت نام‌گذاری تنگه را به زمان جنگ‌های میان ایران و اعراب نسبت می‌دهند.

گفته شده سپاهیان عرب زمانی که نمی‌توانند بر این منطقه فاتح شوند، نام تنگه کافرین را بر آن می‌گذارند.

سیمره را یکی از سرشاخه‌های اصلی رود کرخه می‌دانند. این رودخانه به‌طول حدود ۷۷۵کیلومتر، با گذر از شهرستان‌های بدره، دره‌شهر و شیروان چرداول در ایلام و عبور از گاومیشان، با رودخانه کشکان همراه می‌شود و در نهایت به رود کرخه می‌ریزد. رود سیمره پیش از پیوستن به کرخه، میزبان رود زال در منطقه پاعلم و پل زال در مرز استان‌های لرستان، ایلام و خوزستان می‌شود تا یکی از زیباترین صحنه‌های طبیعت لرستان پدید آید؛ اتفاقی بسیار عجیب که از سوی مردم لر به ضرب‌المثل درآمده است.

زمانی که رود کوچک زال با آب زلال خود وارد مسیر رود سیمره با همان آب گل‌آلود می‌شود، گویا زال پاکیزه، سیاهی‌های سیمره را می‌شوید و محو می‌کند؛ به‌همین علت، اهالی منطقه از دوران قدیم از این اتفاق با حکایت پیروزی پاکی بر تیرگی صحبت می‌کنند و می‌گویند «زال آمد و سیمره را برید».

سیمره در گذر تاریخ

در گذر سال‌ها تحقیقات و اکتشافات باستان‌شناسی، آثار بسیاری از منطقه سیمره به‌دست آمده است؛ آثاری که قدمت برخی از آن‌ها به دوران انسان‌های نخستین و انسان‌های ماقبل تاریخ بازمی‌گردد؛ البته نشانه‌هایی نیز از زیست در دوران کاسیان، اشکانیان، هخامنشیان، ساسانیان و همچنین دوره اسلامی در دره باستانی سیمره یافت شده است. همه این آثار و نشانه‌ها، از وجود همیشگی آب به‌عنوان مهم‌ترین عنصر طبیعی برای برپایی یک زیستگاه در این منطقه حکایت می‌کند.