مرگ خاموش نخل‌ها

نخل‌های روستای رودفاریاب دشتستان استان بوشهر به دلیل بی‌مهری‌ها حال روز خوبی ندارند، این نخل‌ها که تنها منبع درآمد مردم این منطقه است به علت کم آبی سال‌های اخیر و خشک شدن چشمه ها رو به نابودی است به همین دلیل کشاورزان این روستا از مسئولان خواستار یافتن راه و چاره برای حل این مشکل شدند.
کشاورزان منطقه رودفاریاب دشتستان می گویند: به علت خشکسالی‌های بیش از یک دهه اخیر چشمه های این منطقه که تامین کننده آب نخلستان ها بوده خشک یا به شدت کم آب شده اند و این وضعیت باعث شده تا برخی از درختان خرما به علت بی آبی خشک شوند و میزان باردهی و کیفت خرمای بیشتر آنها نیز به نحو چشمگیری کاهش یابد.
آنان ادامه می دهند: بر اثر این وضعیت برخی نخلداران شغل آبا و اجدادی خود را رها کرده و از این روستا مهاجرت کرده اند و برخی دیگر نیز در حال ریشه کن کردن نخل ها و فروش آنها با قیمت پایین برای استفاده در فضای سبز شهرها و یا صادرات آنها به کشورهای همسایه هستند.
یکی از باغداران روستای رودفاریاب در این ارتباط در گفت و گو با ایرنا، اظهارداشت: تا پیش از خشکسالی و وقوع بحران کم آبی میزان برداشت خرما از باغی که دارم حدود ۱۵ تا ۲۰ تن خرمای با کیفیت بود، اما در زمان حاضر به ۲ تن رسیده و ۲۰ درصد از نخیلات ما بر اثر بی آبی خشک شده است.
ناصر خلیفه افزود: در روستای رودفاریاب که بخش اعظمی از اهالی به باغداری مشغول هستند آب کشاورزی از طریق چشمه ها تامین می‌شود که خشکسالی موجب خشکیده شدن برخی از چشمه ها و کاهش شدید آب برخی دیگر شده است به طوری که تعداد زیادی از نخیلات منطقه از بین رفته یا تاثیر زیادی روی کمیت و کیفیت محصول آنها داشته است.
وی یادآورشد: این وضعیت تاثیر زیادی روی زندگی اهالی داشته و امرار معاش آنها را به لحاظ شرایط ویژه کوهستانی بودن منطقه، دوری از مرکز شهرستان و مراکز تجاری و صنعتی با سختی مواجه کرده است.
خلیفه اضافه کرد: بالا بودن هزینه های نخلداری و کاهش کمی و کیفی تولید موجب دست کشیدن کشاورزان از نخیلات خود و رها کردن و یا در مواردی قطع و فروش آنها شده است.
وی یادآورشد: در شرایط مناسب آبی و اقیلمی هر اصله نخل حدود چهارمیلیون تومان محصول به باغدار می دهد اما در شرایط امروزی کشاورزان ناچار به فروش هر اصله نخل با قیمت یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان به دلال هستند.
این باغدار یادآروشد: نخلداری شغل پدری مردم این منطقه است و در واقع همه برادران و عموزاده های ما باغدار بوده اند اما برخی از آنها بدلیل سود ده نبودن کشاورزی و کاهش میزان تولید خرما ناامید شده و روستا را ترک کرده اند که این موضوع زنگ خطری برای آیندگان خواهد بود.

ضرورت اجرای شیوه‌های آبیاری نوین

خلیفه گفت: درزمان حاضر با خشک شدن و کاهش شدید آب چشمه ها، روش سنتی غرقابی جوابگو نیست و دولت باید با پیاده کردن طرح های نوین آبیاری، طرح های آبخیزداری و آبخوان‌داری و احداث سد مخزنی از تولیدکنندگان و روستائیان که شغل و درآمدی جز کشاورزی ندارند، حمایت کند.
وی ادامه داد: ۷۰ اصله نخل خود را به سیستم آبیاری قطره ای مجهز کرده ام اما آبی وجود ندارد و تا زمانی که سدی نباشد و شیوه رساندن آب از چشمه به روستا هم غرقابی باشد و هر سه ماهی یکبار آبی ناکافی به نخل برسد، مشکل حل نخواهد شد.
خلیفه اضافه کرد: یکی از راه‌های نجات نخیلات منطقه احداث سدمخزنی در مناطقی چون تنگ فاریاب، تنگ تلخاب و یا تنگ شهداست و در کنار آن تجهیز سیستم انتقال آب با لوله برای جلوگیری از هدر رفت آب خواهد بود.

مسئولان از نخلداران حمایت کنند

باغدار دیگر این روستا بیان کرد: کشاورزی و نخلداری شغل ابا و اجدادی مردم روستای رود فاریاب است اما امروز بر اثر مشکلات زیاد که عمده آن کم آبی است، مورد تهدید جدی است.
حسین نیکنام که یکهزار و ۳۰۰ اصله نخل دارد گفت: علاوه بر خودم ۷۰نفر بطور مستقیم و غیرمستقیم و دائمی و فصلی از جمله کارگران در فصل گرده افشانی و برداشت، راننده و بانوانی که فصل بسته بندی خرما مشغول می‌شوند از این نخیلات امرار معاش می کنیم. حمایت از کشاورز و تولید داخلی همواره از توصیه های رهبر معظم انقلاب به دولت ها است و انتظار می رود دولت سیزدهم دردهای دل کشاورزان را شنیده و راه حلی برای آنها پیدا کند.
نیکنام ادامه داد: بدلیل کم آبی ثمردهی نخل ها ۶۰درصد کاهش یافته است، به همین دلیل برای نجات درختان خود با تانکر آنها را آبرسانی می‌کنم که با توجه به هزینه های بالای تولید و درآمد پایین مقرون به صرفه نیست.
این نخلدار اضافه کرد: با این وضعیت وقتی میزان تولید کاهش یابد نه تنها کشاورز متضرر می شود بلکه تعداد زیادی از مردم روستا که زندگی آنها وابسته به محصول خرما است شغل خود را از دست می دهند و با این وضعیت امیدی به ماندن در روستا و کار روی زمین و کمک به اقتصاد و تولید داخلی نمی ماند. این روستا که از روستاهای هدف گردشگری استان بوشهر به شمار می رود، حیف است که اهالی آن بدلیل از دست دادن منبع درآمد و شغل خود روستا را ترک کرده و مهاجرت کنند.
نیکنام اضافه کرد: در واقع زندگی ۲ هزار نفر از مردم این روستا وابسته به صنعت نخلداری و تولید خرما است که چاره اندیشی و یافتن راه حل اصولی و کارشناسی برای نجات زندگی این خانوارها خواسته اهالی این روستا از مسئولان است.

خسارت خشکسالی به کشاورزی منطقه

عضو شورای اسلامی روستای رودفاریاب گفت: این روستا چندین سال است که با کم آبی مواجه شده و از آنجایی که آب کشاورزی آن از روستای تنگ فاریاب تامین می شود در سال‌های اخیر کاهش بارندگی و خشکسالی و در پی آن خشک و کم شدن آب چشمه ها منبع آبیاری خود را تا حدودی از دست داده و این وضعیت خسارت زیادی را متوجه اهالی روستا کرده است.
ناصر زارعی افزود: رود فاریاب تا اوایل دهه ۸۰ از قطب های تولید لیموترش استان بوشهر و مرغوبترین خرمای کبکاب و زاهدی مربوط به این روستا بود اما امروز از درختان لیمو خبری نیست و نوبت آبیاری نخیلات هم از ۱۵ روز یکبار به هر سه ماه یکبار رسیده و زندگی اهالی را بسیار تحت تاثیر قرار داده است.
وی بیان کرد: اقتصاد روستای رودفاریاب با ۳۰هزار اصله نخل و اشتغال ۳۰۰ خانوار از ۵۰۰ خانوار این روستا به نخلداری و مابقی نیز به طور غیرمستقیم به کار در باغ ها و کارگاه های بسته بندی خرما و تولید این محصول وابسته است.
عضو شورای اسلامی رودفاریاب با بیان اینکه آبیاری نخیلات و تامین آب کشاورزی در مناطقی چون رودفاریاب، خیرک و شکرک، تنگ فاریاب و جمیله از چشمه است گفت: در واقع سرشاخه ای که آب را از روستای تنگ فاریاب به سمت رودفاریاب هدایت می کند ۲۰هزار درخت را تحت پوشش دارد که کاهش آب چشمه اصلی و خشکیده شدن چشمه های فرعی باعث شده که نخیلات ماه‌ها تشنه بمانند تا آبی قطره چکانی به آنها برسد.
وی گفت: برای حل این مشکل راهکارهایی بلندمدت و کوتاه مدت وجود دارد که در کوتاه مدت ساماندهی انتقال همین آب موجود برای جلوگیری از هدررفت آن از طریق جایگزینی سیستم انتقال آب با لوله به جای کانال‌های فرسوده دهه ۸۰ و احداث یک حلقه چاه مشاء توسط امور آب و انتقال آب آن با لوله گذاری است.
زارعی افزود: اکنون فرسودگی کانال‌های انتقال باعث تبخیر و یا نفوذ حجم زیادی از آب در زمین می شود.
وی اظهار داشت: راه بلندمدت آن احداث یک سد مخزنی در بالادست روستاست که می تواند اقتصاد این روستا را نجات دهد و موجب امیدواری و مهاجرت معکوس جوانان شود.

حل مشکل آب نخلستان‌ها در دست بررسی

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: برای بررسی مسائل و مشکلات مربوط به کشاورزان و نخلداران روستای رودفاریاب در جمع اهالی این روستا حاضر شده و در یک بازدید میدانی درددل‌های آنها را شنیدیم.
خسرو عمرانی افزود: کم آبی و خشکسالی معضلی است که در کل کشور و استان بوشهر وجود دارد و بیش از همه گریبان بخش کشاورزی را گرفته است. در اولین فرصت طی جلسه ای با منابع طبیعی و امور آب و نماینده کشاورزان به بیان دغدغه ها و خواسته های نخلداران منطقه و بررسی موضوع و پیشنهادهای کارشناسان برای مشکل خواهیم پرداخت.
عمرانی ادامه داد: مسائل مربوط به آب در حوزه های مختلف آبخیزداری، آبیاری و منابع آبی باید بررسی شده و طرح های مدنظر مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته و وظیفه هر دستگاه برای اجرای طرح ها و برنامه های قابل اجرای کوتاه مدت و درازمدت مشخص شود.
گفتنی است، روستای رودفاریاب از توابع بخش ارم شهرستان دشتستان است که در منطقه کوهستانی در شرق استان بوشهر و هممرز با استان فارس واقع شده است.