شرکت گل سم گرگان: پیشتاز تولید بذر هیبرید و دروازه صادرات جهانی

شرکت گل سم گرگان، با شش دهه تجربه خاندان رحمتی در کشاورزی ایران، اکنون به پیشتاز تولید بذر هیبرید باکیفیت جهانی تبدیل شده است. با راه اندازی دپارتمان اصلاح بذر، این شرکت آماده فتح بازارهای صادراتی و تامین نیاز داخلی بذر کشور است.

به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ از گذشته‌های دور در قلب استان گلستان تا دورترین نقاط ایران، نام "رحمتی" با کشاورزی این سرزمین عجین شده است. شش دهه پیش، پدربزرگ این خانواده بنیان‌گذار تأمین و توزیع نهاده‌های کشاورزی شد و فرزندانی را پرورش داد که امروز، پیشرو در این عرصه و حامی همیشگی کشاورزان هستند.

این روایت، داستانی از پیوستگی نسل‌ها در مسیر خودکفایی کشاورزی ایران است. امروز، در ادامه همین راه پر افتخار، شرکت گل سم گرگان با گام‌هایی استوار، نه تنها نبض تولید بذر هیبرید در ایران را به دست گرفته، بلکه با کیفیتی هم‌تراز با استانداردهای جهانی، نگاه خود را به دروازه‌های صادرات دوخته است.

برای بررسی دقیق‌تر این دستاوردهای چشمگیر، با دکتر محمدرضا نظری، دانش‌آموخته ممتاز رشته‌های زراعت و اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی کشاورزی از دانشگاه‌های بوعلی سینا، تهران، صنعتی اصفهان و مدیر فعلی دپارتمان اصلاح بذر شرکت گل سم گرگان به گفت‌وگو نشستیم. چهره‌ای که با معرفی ارقام اصلاح‌شده و مقالات علمی بین‌المللی، نقشی کلیدی در توسعه این صنعت ایفا کرده است.

در این سفر، دستاوردهای گل سم گرگان را از مزارع آزمایشی تا خطوط تولید انبوه بذر هیبرید و برنامه‌های آتی برای فتح بازارهای بین‌المللی بررسی خواهیم کرد. همراه ما باشید تا از نزدیک با داستان موفقیت یک برند ایرانی در عرصه بذر آشنا شوید.

 چهار سال طلایی: از تحقیق تا تولید انبوه بذر هیبرید فضای باز

وقتی از دکتر نظری درباره آغاز تحقیقات و دستاوردهای شرکت گل سم گرگان در زمینه تولید بذر هیبرید فضای باز پرسیدیم، ایشان توضیح دادند که پس از انجام مطالعات اولیه، تحقیقات جدی از سال 1398 کلید خورد. تیم تحقیقاتی این شرکت با بهره‌گیری از ظرفیت‌های مناطق مختلف کشور، از جمله استان‌های البرز، قزوین، هرمزگان و بوشهر، به نتایج درخشانی دست یافت.

دکتر نظری با افتخار عنوان کردند: "در سال‌های 1402 و 1403، اولین بذرهای «هیبرید فضای باز» خود را برای پیش‌تجاری‌سازی در حدود 20 استان توزیع کردیم. ارقام ما به صورت آزمایشی در این استان‌ها کشت شد و خوشبختانه ارقامی مانند برلیانت، بتیسا و 1461 و چند رقم دیگر کد تجاری دریافت کرده و به تولید انبوه رسیده‌اند و با استقبال بسیار خوبی از سوی بازار مواجه شده‌اند. در سال 1403 تجاری‌سازی و تولید انبوه انجام و فروش و کشت گسترده‌ای صورت گرفت و برای سال 1404 نیز سفارش‌های سنگین‌تری دریافت کرده‌ایم."

 تنوع محصولی در گل سم گرگان: از گوجه‌فرنگی تا خیار گلخانه‌ای

شرکت گل سم گرگان در تولید بذر هیبرید چه محصولاتی را در دستور کار دارد؟ دکتر نظری در پاسخ به این سوال توضیح دادند: "از سال 1400 تولید بذور برخی محصولات دیگر از جمله گوجه فرنگی گلخانه‌ای، خیار گلخانه‌ای، فلفل گلخانه‌ای، ملون و خیار فضای باز را نیز آغاز کرده‌ایم. این محصولات نیز در برنامه تبلیغاتی ما قرار دارند و پیش‌بینی می‌شود از سال 1405 تمامی این محصولات نیز به مرحله تجاری‌سازی برسند و اکنون در فاز پیش‌تجاری قرار دارند."

 چراغ سبز صادرات از 1404: ورود به بازارهای بین‌المللی با بذرهای باکیفیت

یکی از جذاب‌ترین بخش‌های گفت‌وگو، بحث صادرات بود. آیا شرکت گل سم گرگان برنامه‌ای برای صادرات دارد؟ دکتر نظری با قاطعیت پاسخ دادند: "بیانیه مأموریت ما این است که صادرات به معنای قدرت رقابت در باشگاه جهانی است. هدف اصلی گل سم ابتدا تأمین بذرهای مورد نیاز کشور هم‌سطح با تولیدات اروپایی و آمریکایی و سپس صادرات است.

خوشبختانه در سال 1404 قابلیت صادرات به کشورهایی نظیر اردن، عراق و مصر و... را داریم و از ابتدای 1405 سهم بازار مناسبی در کشورهای منطقه و کشورهای عربی خواهیم داشت.

در حال حاضر در مرحله‌ای هستیم که نمونه‌های محصول را ارسال و تأییدیه آن‌ها را دریافت کرده‌ایم، اما هنوز صادرات به طور رسمی آغاز نشده است." این خبر نویدبخش آینده‌ای درخشان برای کشاورزی ایران در بازارهای جهانی است.

 دانش‌بنیان برتر: کسب رتبه سطح یک فناوری از معاونت علمی ریاست جمهوری

چه شد که شرکت گل سم گرگان در گروه دانش‌بنیان‌ها جای گرفت؟ دکتر نظری با افتخار توضیح دادند: "خوشبختانه در اسفند ماه 1403، نمایندگانی از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از مجموعه ما بازدید کردند. پس از بررسی محصولات، خط تولید و دریافت گزارش رضایت کشاورزان و فروشندگان از سراسر کشور، گل سم گرگان موفق به کسب سطح یک فناوری برای محصولات در شرکت‌های دانش‌بنیان شد و در حال حاضر دارای سطح یک دانش‌بنیانی برای محصولاتمان هستیم." این افتخار، مهر تأییدی بر کیفیت و نوآوری این شرکت است.

 تأمین 30 درصدی نیاز داخلی: هدف‌گذاری برای کاهش وابستگی به واردات

چشم‌انداز شرکت گل سم گرگان برای تولید انبوه بذور فلفل، گوجه، خیار گلخانه‌ای و ملون در سال 1405 و میزان تأمین نیاز کشور چیست؟ دکتر نظری با اشاره به برنامه‌های آتی شرکت گفتند: "چشم‌انداز شرکت گل سم گرگان این است که طی سال های آینده بتواند 30 درصد از نیاز بذرهای کشور که عمدتاً وارداتی و هیبرید هستند را تأمین کند. در حال حاضر نیز حدود 20 درصد از بذرهای وارداتی سبزی و صیفی توسط گل سم گرگان توزیع می‌شود. با توجه به بازار بزرگی که برای خود ایجاد کرده‌ایم، قطعاً بذری با کیفیت پایین‌تر عرضه نخواهیم کرد. رقبای اصلی ما در واقع خود شرکت گل سم گرگان و شرکت‌های بزرگ واردکننده و تولیدکننده خارجی هستند و در سطحی قابل رقابت با آن‌ها کار می‌کنیم. بذر فضای باز گل سم گرگان نیز با بهترین‌های بازار رقابت کرده و سهم بازار قابل توجهی کسب نموده است."

درباره اخبار اخیر مبنی بر از دست رفتن قوه نامیه بذر گوجه‌فرنگی‌های انبار شده به دلیل عدم تخصیص ارز و عدم کشت زمین‌ها، دکتر نظری شفاف‌سازی کردند: "در سال گذشته، آزاد سازی برخی محصولات از گمرک با تأخیر انجام شد و موجبات افت قوه نامیه در برخی بذور را فراهم کرد، اما پس از آن کمبود بذر نداشتیم. میزان بذر موجود حتی بیشتر از نیاز بود. نکته قابل توجه این است که قوه نامیه بذر گوجه فرنگی در صورتی که در شرایط مناسب نگهداری نشود پس از گذشت بیش از یک سال کاهش می‌یابد و گاهی بذرهای موجود در بازار قوه نامیه‌ای در حدود 85 درصد و یا کمتر دارند."

میزان واردات بذر و سهم گل سم گرگان در تأمین نیاز داخلی

میزان واردات بذر به کشور چقدر است و شرکت گل سم گرگان چه سهمی از تأمین نیاز داخل می‌تواند داشته باشد؟ دکتر نظری در این خصوص توضیح دادند: "ما حدود 150 میلیون دلار واردات بذر به کشور داریم و شرکت گل سم گرگان می‌تواند تا سقف 30 درصد از نیاز داخلی را تأمین کند." این آمار نشان از پتانسیل عظیم شرکت گل سم گرگان در کاهش وابستگی کشور به واردات بذر دارد.

 مزارع تحقیقاتی گل سم گرگان: قلب تپنده نوآوری

در حال حاضر در کدام یک از استان‌ها مزارع تحقیقاتی شرکت گل سم گرگان فعال است؟ "مزارع تحقیقاتی گل سم گرگان با حدود 12 هکتار مساحت در استان قزوین مستقر است. ما کارشناسان به‌نژادگر داخلی مجرب داریم و خودم نیز به عنوان مدیر پروژه و با بهره‌گیری از تجربیات داخلی و خارجی، مسئولیت این بخش را بر عهده دارم و سایر افراد زیرمجموعه نیز آموزش‌دیده هستند." این تمرکز بر تحقیق و توسعه داخلی، رمز موفقیت و نوآوری گل سم گرگان است.

رقابت در سطح جهانی: مقایسه با بزرگان صنعت بذر و برنامه‌های توسعه

آیا شرکت‌های دیگری نیز در ایران بر روی تولید بذر هیبرید کار کرده و به نتیجه رسیده‌اند؟ دکتر نظری در پاسخ به این سوال صادقانه گفتند: "بله، شرکت‌های دیگری نیز قبل از شرکت گل سم گرگان در این زمینه در استان‌های مختلف فعالیت داشته‌اند. با این حال، به اعتقاد من، شرکت گل سم گرگان از نظر کیفیت و مقیاس تولید، در سطح متفاوتی عمل می‌کند و در محصولات مرتبط، در اشل جهانی با شرکت‌های بزرگی مانند سینجنتا قابل مقایسه است که آن‌ها نیز در بازدید از مجموعه گل سم گرگان، سطح کار ما را تأیید کرده و ابراز تمایل به همکاری داشته‌اند."

 آیا امکان همکاری و تجمیع شرکت‌های بذری و به نوعی زنجیره ارزش برای جلوگیری از پراکنده‌کاری وجود دارد؟ دکتر نظری پیش‌بینی کردند: "پیش‌بینی می‌شود طی 3 سال آینده چنین اتفاقی رخ دهد. ما تعداد زیادی به نژادگر و کمک به نژادگر در مجموعه خود داریم. برخی شرکت‌ها به دلیل عدم دستیابی به نتایج مطلوب، چالش تأمین سرمایه و مواجهه با مشکلات مالی، هزینه‌های برندسازی و بعد از آن تجاری‌سازی، احتمالاً تمایل به همکاری پیدا خواهند کرد. به طور کلی، ساختار کشور نیز به سمت هلدینگ شدن پیش می‌رود.

با وجود دیدگاه‌های متفاوت برخی از بزرگان این عرصه، شرکت‌های دیگری با پتانسیل همکاری با گل سم گرگان وجود دارند و این اتفاق دور از انتظار نیست. در این میان شرکت‌هایی که تجربه کافی ندارند، ممکن است مقاومت کنند، اما شرکت‌های باتجربه متوجه سطح کار شرکت گل سم گرگان و پتانسیل همکاری خواهند شد."

 نکته پایانی و گام‌های بعدی

در پایان این گفت‌وگوی جذاب، دکتر نظری با رویی گشاده به پیشنهاد ما برای ادامه همکاری و پرداخت تخصصی‌تر به موضوعاتی نظیر بسته‌بندی، آزمایشگاه‌های پیشرفته، استراتژی برندسازی و یا مقایسه محصولات شرکت گل سم گرگان با نمونه‌های خارجی پاسخ دادند: "با کمال میل موافقم. هر کدام از این موضوعات که برای شما و مخاطبانتان جذاب باشد، ما آمادگی کامل برای گفت‌وگو و ارائه جزئیات را داریم." این رویکرد شفاف و همکاری‌جو، نشان از اعتماد به نفس و پتانسیل بالای شرکت گل سم گرگان در مسیر توسعه و پیشرفت دارد.

شرکت گل سم گرگان نه تنها یک نام در صنعت بذر ایران، بلکه نمادی از خودباوری، دانش‌محوری و حرکت به سوی آینده‌ای روشن برای کشاورزی کشور است. با برنامه‌های مدون برای تولید و صادرات، بی‌شک نام گل سم گرگان بیش از پیش در بازارهای داخلی و جهانی طنین‌انداز خواهد شد.

آیا شما هم تجربه استفاده از محصولات شرکت گل سم گرگان را داشته‌اید؟ نظرات و تجربیات خود را با ما در میان بگذارید.