افزایش نجومی قیمت چای در یک سال؛ 12 میلیون دلار چای سوخت

قیمت چای سر به فلک کشید! با انفجار بندر شهید رجایی و سوختن 2 هزار تن چای، این کالای پرمصرف با افزایش قیمت نجومی مواجه شده است. آیا وزارت جهاد کشاورزی راهکاری برای کنترل بازار و حمایت از مصرف‌کننده و تولیدکننده دارد؟

اخبار سبز کشاورزی؛ چای جایگاه ویژه‌ای در سفره و فرهنگ ما ایرانی‌ها دارد؛ از دورهمی‌های عصرانه تا آغاز یک روز کاری، عطر چای همیشه تسکین‌دهنده است.

اما این روزها، بوی گرانی چای بیش از عطر دل‌انگیز آن به مشام می‌رسد. انفجار بندر شهید رجایی و سوختن حجم عظیمی از چای وارداتی، موج جدیدی از افزایش قیمت چای را رقم زده و خرید این کالای پرمصرف را برای بسیاری از خانواده‌ها به چالشی جدی تبدیل کرده است. آیا واقعاً خرید چای برای مردم سخت شده است؟ بیایید نگاهی عمیق‌تر به این ماجرا بیندازیم.

قیمت چای تا کجا بالا می‌رود؟ افزایش نجومی در یک سال!

تبعیدات اقتصادی ناشی از انفجار در بندر شهید رجایی، همچنان ادامه دارد. طبق گفته یکی از مقام‌های صنفی چای، حدود 2 هزار تن چای در این بندر سوخته که این اتفاق، منجر به کمیابی و گرانی چای در بازار شده است.

رضا کنگری، رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی، آماری نگران‌کننده از رشد قیمت چای ارائه می‌دهد: "قیمت چای 500 گرمی از 249 هزار و 900 تومان در اردیبهشت 1403، به 499 هزار و 900 تومان در اواخر اسفند همان سال رسیده است." این آمار نشان‌دهنده رشد 120 درصدی قیمت چای در یک سال گذشته است!

با سوختن 2 هزار تن چای در بندر شهید رجایی، انتظار می‌رود که قیمت چای خارجی یک بار دیگر روند صعودی خود را ادامه دهد و با قیمت‌های نجومی در بازار به فروش برسد. این موضوع، مصرف‌کنندگان را با چالش‌های بیشتری در خرید این کالای ضروری مواجه کرده است.

12 میلیون دلار چای سوخت: تأثیر بر خطوط تولید و بازار

ردیابی قیمت چای در بازار و فروشگاه‌های آنلاین به وضوح نشان می‌دهد که ممنوعیت واردات چای و از بین رفتن مقادیر زیادی از آن در بندر شهید رجایی، تأثیر مستقیم خود را بر قیمت انواع چای خارجی و داخلی گذاشته است. برای مثال، یک بسته 500 گرمی چای محمود عطری به 600 هزار تومان و چای چکش سبز سریلانکا، که از معروف‌ترین و بهترین برندهاست، به 745 هزار تومان رسیده است.

شهریار داریانی، رئیس هیئت مدیره اتحادیه تولیدکنندگان بازرگانان و صنایع بسته‌بندی چای، اخیراً اعلام کرده که 2 هزار تن چای با ارزشی بالغ بر 12 میلیون دلار دچار خسارت شده است.

او از کندی عمل گمرک و کشتیرانی در اعلام آمار دقیق خسارت انتقاد کرده و گفته: "گرچه قرار بود آمار خسارت وارده به چای تا پایان هفته گذشته اعلام شود، اما متأسفانه گمرک و کشتیرانی بسیار کند عمل کرده و مسئولان برای اعلام خسارت وارده امروز و فردا می‌کنند و علت آن را بررسی کانتینرها برای بررسی خسارت عنوان می‌کنند."

داریانی همچنین تأکید کرد که بندر شهید رجایی به عنوان بندر اصلی کشور برای صادرات و واردات کالا، بخش زیادی از چای کشور را از مبدأ هندوستان تأمین می‌کند. بنابراین، از بین رفتن این حجم از مواد اولیه، تکافوی خط تولید کارخانجات چای را برای 1 تا 3 ماه با مشکل مواجه کرده و مدیریت تأمین مواد اولیه مورد نیاز به یک مسئله مهم تبدیل شده است.

چاره چیست؟ چشم امید به وزارت جهاد کشاورزی

رئیس هیئت مدیره اتحادیه تولیدکنندگان بازرگانان و صنایع بسته‌بندی چای، خواستار اقدام "جهادی" وزارت جهاد کشاورزی شده است: "واردات دوباره چای، از ثبت سفارش تا تخصیص ارز و واردات، زمان‌بر است. مگر در شرایط ویژه فعلی، وزارت جهاد کشاورزی کار جهادی کرده و روند را برای تأمین مجدد مواد اولیه تسهیل کند تا چرخه تولید دچار اختلال نشود."

شکاف عمیق قیمت چای خارجی و داخلی: معضل مصرف‌کننده و تولیدکننده

در حالی که قیمت چای خارجی در اوج قرار دارد، قیمت چای ایرانی به دلیل نرخ تضمینی و فاصله آن با تورم ثابت مانده است. این موضوع اعتراض بسیاری از چایکاران داخلی را به دنبال داشته است؛ چراکه آن‌ها معتقدند با وجود رشد هزینه‌های تولید، نرخ خرید و فروش ثابت مانده است.

آمار گمرک در سال 1401 نشان می‌دهد که حدود 111 هزار تن چای وارد کشور شد، در حالی که نیاز داخلی بین 80 تا 85 هزار تن بود. این امر سبب شد در دو سال اخیر محدودیت‌هایی از سوی وزارت جهاد کشاورزی در راستای حمایت از چای داخلی اعمال شود.

بنابراین، انتظار می‌رود که هرچه سریع‌تر نسبت به ثبت سفارش جهت بازتأمین و کسری نیاز داخلی اقدام شود؛ چراکه در صورت بی‌توجهی به این موضوع، بازار با کمبود مواجه شده و زمانی به تعادل می‌رسد که توزیع به اندازه کافی انجام گیرد.

همچنین، با توجه به نقش کلیدی بندر شهید رجایی به عنوان مسیر اصلی واردات چای از هند در تأمین بازار داخلی، نابودی این حجم از محموله‌ها می‌تواند تبعات جدی برای بازار چای و قیمت آن داشته باشد.

شکاف عمیق بین قیمت چای وارداتی و چای داخلی به چالشی تبدیل شده است که ادامه این وضعیت، مصرف‌کننده و تولیدکننده را به طور همزمان تحت فشار قرار می‌دهد. بنابراین، تا زمانی که وزارت جهاد کشاورزی راهکاری برای کاهش این شکاف و تعیین نرخ‌های منصفانه‌تر برای تولید داخلی پیدا نکند، نمی‌توان انتظار بازاری باثبات برای چای را داشت./تابناک