شوک عراق به بازار کشاورزی ایران: فرصت یا تهدید؟
عراق واردات چندین محصول کشاورزی را تا پایان فصل برداشت به طور موقت متوقف کرد. این تصمیم، که می‌تواند پیامدهایی برای اقتصاد ایران و عراق داشته باشد
عراق واردات چندین محصول کشاورزی را تا پایان فصل برداشت به طور موقت متوقف کرد. این تصمیم، که می‌تواند پیامدهایی برای اقتصاد ایران و عراق داشته باشد.
توقف واردات: سیاست حمایتی عراق یا فشار بر ایران؟
به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ شورای وزیران اقتصاد عراق با هدف حمایت از تولید داخلی و جلوگیری از اشباع بازار، تصمیم به توقف موقت واردات محصولاتی همچون هندوانه، خربزه، بادمجان و گوجه‌فرنگی گرفته است.
این رویکرد، در نگاه اول، منطقی به نظر می‌رسد؛ هر کشوری حق دارد از کشاورزان خود حمایت کند. اما وقتی به حجم و اهمیت صادرات این محصولات از ایران به عراق نگاه می‌کنیم، ابعاد این تصمیم پیچیده‌تر می‌شود.
ایران، شریک کلیدی کشاورزی عراق: ارقام چه می‌گویند؟
ایران همواره یکی از بزرگترین صادرکنندگان محصولات کشاورزی به عراق بوده است. آمارهای منتشر شده نشان‌دهنده اهمیت این بازار برای کشاورزان ایرانی است:
- در سال ۱۴۰۲، ایران حدود ۸۳۱ هزار تن هندوانه به ارزش ۱۸۱.۵۷۳ میلیون دلار به ۳۵ کشور صادر کرد که عراق سهم قابل توجهی از آن را به خود اختصاص داده بود.
- در شش ماهه نخست سال ۱۴۰۳، صادرات هندوانه ایران به ۱۲۸ میلیون دلار رسید که نشان‌دهنده تداوم تقاضا در بازارهای هدف بود.
- همچنین، در سه ماهه اول سال ۱۴۰۳، صادرات غیرنفتی ایران به عراق به حدود ۳ میلیارد دلار رسید که با رشد ۲۸ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل همراه بود. در این میان، هندوانه و گوجه‌فرنگی از جمله محصولات عمده صادراتی به همسایه غربی‌مان بودند.
با این ارقام، مشخص است که توقف واردات، فارغ از نیت عراق، می‌تواند تأثیر مستقیمی بر درآمدهای صادراتی کشاورزان ایرانی و حتی بازار داخلی بگذارد.
کاهش قیمت‌ها و فشار بر کشاورزان
وقتی یکی از بازارهای اصلی محصولات کشاورزی ایران به طور موقت بسته می‌شود، انتظار می‌رود که عرضه در بازار داخلی ایران افزایش یابد.
این افزایش عرضه، در صورت عدم وجود تقاضای کافی، می‌تواند منجر به کاهش قیمت‌ها شود. این وضعیت، هرچند برای مصرف‌کننده خوشایند است، اما فشار مضاعفی را بر کشاورزانی که برای برداشت خود برنامه‌ریزی کرده بودند، وارد خواهد کرد. این اتفاق می‌تواند چرخه‌های تولید و توزیع را مختل کرده و به زیان تولیدکنندگان تمام شود.
آیا این تصمیم، فرصت‌های جدیدی ایجاد می‌کند؟
با وجود چالش‌های پیش رو، این اقدام عراق می‌تواند به عنوان یک زنگ بیدارباش برای اقتصاد ایران و عراق عمل کند. این اتفاق می‌تواند فرصت‌هایی را برای توسعه بازارهای جدید برای محصولات کشاورزی ایران فراهم کند:
- جستجوی بازارهای جایگزین: ایران می‌تواند به دنبال کشورهای جدیدی باشد که به محصولات کشاورزی با کیفیت ایرانی نیاز دارند. کیفیت بالای میوه‌ها و سبزیجات ایرانی، پتانسیل صادرات به کشورهای دیگر منطقه و حتی فراتر از آن را دارد.
- تنوع‌بخشی به محصولات صادراتی: شاید زمان آن رسیده که ایران به جای اتکا به چند محصول خاص، تنوع بیشتری به سبد صادراتی خود بدهد و به سمت محصولات با ارزش افزوده بالاتر حرکت کند.
- افزایش همکاری‌های منطقه‌ای: این وضعیت می‌تواند انگیزه‌ای برای مذاکرات جدید و یافتن راه‌حل‌های پایدارتر در روابط تجاری با عراق و سایر همسایگان باشد.
