تامین کالاهای اساسی؛ سیاستگذاری، تجارت و عبور از بحران

در آستانه جنگی ۱۲ روزه، ایران با همکاری دولت و بخش خصوصی، توانست سبد غذایی مردم را سرپا نگه دارد. اما آیا پایان درگیری‌های نظامی به معنای پایان نااطمیننی‌هاست؟

 تامین کالاهای اساسی؛ سپری در برابر طوفان نااطمیننی‌ها

اخبار سبز کشاورزی؛ هرچند درگیری‌های نظامی اخیر میان ایران و رژیم صهیونیستی به پایان رسیده، اما سایه تهدیدات و نااطمیننی‌های اقتصادی همچنان بر فضای کسب‌وکار کشور سنگینی می‌کند. این شرایط، ضرورت بازنگری در سیاست‌های پیشین را بیش از پیش آشکار می‌سازد؛ به‌ویژه در حیاتی‌ترین حوزه یعنی تامین کالاهای اساسی، مواد اولیه تولید و ماشین‌آلات صنعتی. موفقیت در این زمینه، نیازمند هم‌افزایی بیشتر دولت و بخش خصوصی و اصلاح ساختارهای ناکارآمد است.

 سیاستگذاری هوشمندانه؛ کلید تاب‌آوری در زنجیره تامین

تجربه ۱۲ روزه نشان داد که همکاری دولت و بخش خصوصی در تامین کالاهای اساسی چگونه می‌تواند از بروز کمبودها جلوگیری کند.

همانطور که وزیر جهاد کشاورزی، غلامرضا نوری، اعلام کرد، نه تنها کمبودی در این حوزه مشاهده نشد، بلکه شاهد کاهش تورم در اقلام خوراکی بودیم. شکل‌گیری ستاد مدیریت بحران در وزارت جهاد کشاورزی، بازدیدهای میدانی و نظارت بر بازارها، تنها بخشی از اقدامات موثری بود که امنیت غذایی کشور را تضمین کرد. این موفقیت، که ۸۰ درصد آن مرهون تولید داخلی و ۲۰ درصد واردات هدفمند بود، نشان از اهمیت برنامه‌ریزی دقیق دارد.

توزیع گسترده اقلامی چون برنج، روغن، شکر و آرد، به همراه فعال‌سازی نانوایی‌های صنعتی و پخت نان، نمونه‌ای موفق از مدیریت عرضه در شرایط بحرانی بود. حتی در دورافتاده‌ترین روستاها نیز با همت تعاونی روستایی، توزیع اقلام صورت گرفت که نشان از تلاش همه‌جانبه برای حفظ تامین کالاهای اساسی داشت.

 اصلاحات تجاری؛ مسیری به سوی رونق و اطمینان

نایب رئیس کمیسیون مدیریت واردات اتاق بازرگانی ایران، مرتضی کوهنورد، بر لزوم کنار گذاشتن قوانین و مقررات دست‌وپاگیر و بروکراسی‌های زائد تاکید می‌کند.

او معتقد است تجارت آزاد و تسهیل‌گری در مسیر واردات و صادرات، می‌تواند به افزایش تاب‌آوری بخش تولید و تجارت کمک کند. رفع موانع تعرفه‌ای، تسهیل در ترخیص کالا، تامین ارز و اصلاح مقررات ناکارآمد، گام‌های اساسی در این مسیر هستند. تجربه نشان داده که در شرایط تحریم و تنش، حتی محدودیت دسترسی به اینترنت نیز می‌تواند چالش‌زا باشد، لذا طراحی مکانیزم‌های جایگزین برای شرایط اضطراری امری حیاتی است.

 برنج؛ نمادی از ضرورت بازنگری در سیاست واردات

در بحبوحه تحولات منطقه‌ای، سیاست‌های وارداتی کشور، به‌ویژه در حوزه برنج، نیازمند بازنگری فوری شد. دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران، مجیدرضا خاکی، با اشاره به لغو ممنوعیت واردات برنج در پی حمله اسرائیل، این اقدام را گامی موثر در جهت جلوگیری از التهاب بازار و تامین نیاز مردم دانست.

با توجه به تولید داخلی ۱.۸ میلیون تنی برنج و نیاز بیش از ۳.۵ میلیون تنی کشور، واردات مکفی (حدود ۱.۴ میلیون تن) نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت است. در شرایطی که منابع آبی محدود شده و سطح زیرکشت کاهش یافته، واردات برنج ضامن اصلی تامین کالاهای اساسی و حفظ ثبات بازار خواهد بود.

 ارز ترجیحی و شفافیت؛ دو بال پرواز تجارت

خاکی همچنین بر ضرورت حذف ارز ترجیحی در واردات، تسریع در تخصیص و تامین ارز و رفع سیاست‌های محدودکننده مانند سقف واردات تاکید می‌کند. این اصلاحات می‌توانند به ایجاد رقابت واقعی، کاهش قیمت‌ها و انتفاع مستقیم مصرف‌کنندگان کمک کنند.

ابهام در نرخ آتی ارز، بلاتکلیفی ایجاد می‌کند و پرداخت به‌موقع مطالبات معوق واردکنندگان، عاملی کلیدی در حفظ اعتماد تامین‌کنندگان خارجی و تداوم روند تامین کالا است. تنها با اتخاذ سیاست‌های مبتنی بر واقعیت‌های بازار و تعامل سازنده، می‌توان به ثبات بلندمدت در حوزه تامین کالاهای اساسی امیدوار بود./ دنیای اقتصاد