علت گرانی میوه چیست؟ تحلیل دلایل و راهکارها
همه چیز درباره علت گرانی میوه و راهکارهای کنترل قیمت‌ها. در این مقاله، بر اساس نظرات کارشناسان، راهکارهای عملی برای کاهش گرانی میوه بررسی می‌شود
در روزهای اخیر، موضوع گرانی میوه به یکی از چالش‌های اصلی بازار تبدیل شده است. کارشناسان و فعالان حوزه کشاورزی معتقدند که عوامل متعددی در این افزایش قیمت‌ها نقش دارند، اما مهم‌ترین علت‌ها چیست؟
به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ بر اساس گفت‌وگوهای متخصصان، مشکل اصلی در عدم رعایت سود منصفانه در سطح خرده‌فروشی و نبود نظارت دقیق بر قیمت‌گذاری‌ها است.
تعیین قیمت میوه؛ از میدان مرکزی تا سفره‌های مردم
رئیس هیئت مدیره اتحادیه باغداران ایران درباره وضعیت تولید و عرضه میوه صحبت کرد و گفت: «در کشور ما، به دلیل تنوع اقلیمی و چهار فصل بودن، میوه، سبزی و صیفی‌جات به وفور تولید می‌شود. اما مشکل زمانی ایجاد می‌شود که روند نظارتی در عرضه و قیمتگذاری شفاف نباشد.»
وی افزود: در زمان‌های خاص، مانند نوروز، تفاوت قیمتی فاحشی بین میدان‌های میوه و بازار آزاد دیده می‌شود. برای نمونه، در میدان تره‌بار، سیب درختی درجه‌یک بین ۱۰۰ تا ۱۱۰ هزار تومان قیمتگذاری می‌شود، در حالی که در بازار تجریش، همین محصول سه تا چهار برابر قیمت دارد!
قیمتگذاری سلیقه‌ای و چه راهکاری برای کنترل آن؟
شادلو تاکید می‌کند که «بنیاد و معیار قیمت میوه‌ها، همان قیمت‌های تعیین شده در میدان‌های مرکزی است. این میدان‌ها نقش واسطه میان تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان را دارند، اما متأسفانه گاهی اوقات، قیمت‌گذاری‌ها براساس سلیقه و سودجویی خرده‌فروشان انجام می‌شود.»
وی تصریح کرد: «برای جلوگیری از این مشکل، ضرورت دارد که فروش میوه با فاکتور و بر اساس قیمت پایه میدان‌های مرکزی انجام شود. این اقدام شفافیت بازار و کاهش سوء‌استفاده‌ها را به دنبال دارد.»
چرا قیمت میوه‌های وارداتی گاهی پایین‌تر از داخلی است؟
کارشناسان معتقدند نوسان قیمت‌ها در میوه‌های وارداتی هم دیده می‌شود. برای نمونه، نرخ موز در بازار ممکن است به ۲۵۰ هزار تومان برسد یا به ۵۰ هزار تومان کاهش یابد.
شادلو توضیح می‌دهد: «عرضه و تقاضا، به عنوان مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده قیمت، نقش کلیدی در نوسان قیمت‌ها دارد. هرچند، تنوع و کیفیت میوه‌ها نیز در قیمتگذاری تاثیرگذار است، اما در نهایت، بازار و عرضه و تقاضا تعیین‌کننده نرخ واقعی است.»
تأثیر آب و هوا و مدیریت تولید بر گرانی میوه
یکی دیگر از عوامل مهم، نوسانات آب‌وهوایی است. به گفته شادلو، در فصل گل‌دهی گیلاس، تغییرات ناگهانی دما و تنش‌های اقلیمی، منجر به کاهش تولید و افزایش قیمت‌ها شده است.
وی افزود: «اگرچه مدیریت و برنامه‌ریزی دقیق می‌تواند بخش زیادی از این نوسانات را کاهش دهد، اما در نهایت، شرایط اقلیمی نقش اساسی در قیمت‌ها دارد.»
سود منطقی و نقش نظارت در ثبات بازار
نقش سود قانونی در قیمتگذاری خرده‌فروشی بسیار حیاتی است. بر اساس قانون، سهم سود خرده‌فروشی باید بین ۳۰ تا ۳۵ درصد باشد.
شادلو هشدار می‌دهد: «متأسفانه، برخی خرده‌فروشان حتی در زمانی که میوه‌ها ارزان و فراوان هستند، نرخ‌های فضایی و غیرمنصفانه‌ای برای فروش تعیین می‌کنند، که این موضوع به نارضایتی مصرف‌کنندگان و اختلال در بازار می‌انجامد.»
راهکارهای عملی برای کنترل گرانی میوه
کارشناسان بر اهمیت نظارت دقیق بر بازار، ترویج فروش بارفروشان با فاکتور، و کنترل قیمت‌ها در میدان‌های مرکزی تاکید دارند. «شفاف‌سازی بازار با رعایت قیمت‌های پایه و سود منطقی، از مهم‌ترین راهکارهای کاهش گرانی میوه است. همچنین، تشدید بازرسی‌ها و برخورد قانونی با متخلفان، نقش مهمی در حفظ تعادل بازار دارد.»
چه باید کرد؟
گرانی میوه، نتیجه مجموعه‌ای از عوامل اقتصادی، اقلیمی و مدیریتی است. با ایجاد سامانه‌های نظارتی قوی، کنترل قیمتگذاری، و حمایت از تولیدکنندگان و فروشندگان معتبر، می‌توان این معضل را کاهش داد و سفره‌های مردم را پررونق‌تر کرد.
