دیپلماسی زیر سایه تحقیر
ویزای چین برای ایرانیان؛ از صف‌های شبانه تا گلایه از تحقیر!
صف‌های طولانی و شب‌خوابی مقابل سفارت چین در تهران؛ چرا دریافت ویزای چین برای ایرانیان اینقدر سخت شده؟ بررسی چالش‌های جدید و مقایسه با کشورهای دیگر.
تصاویر منتشر شده از خیابان اقدسیه تهران، دل هر ایرانی را به درد می‌آورد. مردمی که برای دریافت ویزای چین، از عصر تا نیمه‌شب را در صف‌های طولانی، گاهی روی زمین، سپری می‌کنند.
اخبار سبز کشاورزی؛ این صحنه‌ها، به‌خصوص با توجه به جایگاه چین به عنوان بزرگترین شریک تجاری ایران و تأمین‌کننده بخش عظیمی از واردات کشور، پرسش‌های جدی درباره شأن و کرامت شهروندان ایرانی مطرح می‌کند. اما چه اتفاقی افتاده که روند دریافت ویزای چین برای ما اینقدر دشوار شده است؟
گذار از آسانی به سختی: تاریخچه مشکلات ویزای چین
یادش بخیر، تنها چند سال پیش، ایرانیان برای گرفتن ویزای چین نیازی به مراجعه حضوری به سفارت نداشتند. آژانس‌های مسافرتی معتبر، تمام مراحل را به سادگی انجام می‌دادند و خبری از صف‌های طولانی و نوبت‌های سردرگم نبود. اما این روزها، داستان کاملاً متفاوت است. از حدود دو تا سه سال پیش، روند اخذ ویزا به تدریج سختگیرانه‌تر شد. ابتدا الزام به ثبت بیومتریک در سفارت، سپس محدودیت ظرفیت روزانه و در نهایت، تعیین وقت‌های دشوار، مسیر دریافت ویزا را به تجربه‌ای طاقت‌فرسا تبدیل کرده است.
چالش‌های روزمره متقاضیان ویزای چین
این وضعیت، برای دانشجویان، بازرگانان و حتی کسانی که قصد دیدار با خانواده خود را دارند، به یک کابوس تبدیل شده است. یکی از متقاضیان با اشاره به تجربه تلخ خود می‌گوید: «از ساعت ۵ عصر آمدیم، اما هنوز نوبتمان نشده. کسانی هم بودند که از شب قبل اینجا ماندند تا شاید صبح زود نوبتشان شود. این وضعیت برای کشوری مثل چین که روابط اقتصادی گسترده‌ای با ایران دارد، واقعاً عجیب و ناراحت‌کننده است.»
صدای فعالان اقتصادی: درخواست رسیدگی فوری به ویزای چین
حسین سلاح‌ورزی، فعال اقتصادی و رئیس پیشین اتاق بازرگانی ایران، در واکنش به این وضعیت ناگوار، در توییتی نوشت: «مردمی که ۷۰ درصد وارداتشان از چین است، نباید روی زمین بخوابند تا ویزا بگیرند. شایسته است رئیس‌جمهور محترم پیش از سفر به پکن، دستور دهند این صف‌های حقارت‌بار جمع شود.» این جمله به خوبی نشان می‌دهد که مشکل ویزای چین، فراتر از یک مسئله اجرایی، به موضوعی مربوط به کرامت انسانی بدل شده است.
تبعیض آشکار؟ مقایسه ویزای چین برای ایرانیان در داخل و خارج
جالب اینجاست که ایرانیان مقیم کشورهای همسایه، مانند امارات، ویزای چین را در مدت ۲ تا ۳ روز کاری و بدون هیچ‌گونه صف یا مشکلی دریافت می‌کنند. این تفاوت فاحش، این پرسش را مطرح می‌کند که چرا چین با متقاضیان ایرانی داخل کشور، نگاهی متفاوت دارد؟
واکنش سفارت چین: توضیحات و ابهامات
سفارت چین در تهران در پاسخ به این انتقادات، اعلام کرده است که به تبادلات مردمی متعهد است و روند رسیدگی به درخواست‌ها را تسهیل خواهد کرد. سفارت ادعا می‌کند که درخواست‌های عادی در ۴ روز کاری، فوری در ۳ روز کاری و موارد بشردوستانه در ۱ روز کاری صادر می‌شود. همچنین توصیه کرده‌اند که ۱۵ روز قبل از سفر برای ویزا اقدام شود و حجم روادید صادر شده، نیاز مردم ایران را برآورده می‌کند.
اما آیا توضیحات سفارت چین، مشکل صف‌های طولانی و شب‌خوابی را حل می‌کند؟
با وجود توضیحات سفارت چین درباره زمان صدور و هزینه‌ها، به نظر می‌رسد دغدغه اصلی شهروندان، یعنی ازدحام و اتلاف وقت در صف‌های طولانی، همچنان بی‌پاسخ مانده است. متقاضیان همچنان با ساعت‌ها انتظار روبرو هستند و تضمینی برای کاهش این مشکلات و احترام به کرامت آنها ارائه نشده است.
حلقه مفقوده: احترام به شهروندان در روابط ایران و چین
پرسش اساسی همچنان پابرجاست: چرا ایرانیان داخل کشور باید چنین فرایند دشواری را تحمل کنند؟ چرا صف‌های شبانه در کشوری که مدعی روابط راهبردی است، به امری عادی بدل شده؟ تا همین چند سال پیش، این فرایند تا این حد سخت نبود. این وضعیت نه تنها یک مشکل اجرایی، بلکه مسئله‌ای جدی در حوزه شأن و کرامت شهروندان ایرانی است که نباید نادیده گرفته شود.
ریشه‌یابی مشکلات: از سایت نوبت‌دهی تا سوءاستفاده
طبق گزارش‌های منتشر شده در آذر ۱۴۰۲، سایت نوبت‌دهی سفارت چین با ضعف جدی در مقابله با ربات‌ها مواجه بود که منجر به تعطیلی آن شد. این در حالی است که با فناوری‌های امروزی، می‌شد با احراز هویت دقیق و محدود کردن ارسال چندین نوبت به یک فرد، از سوءاستفاده جلوگیری کرد. اما متاسفانه، اقدام مؤثری در این زمینه صورت نگرفته است.
