بنویسیم «افزایش قیمت بنزین»؛ بخوانیم «افزایش گرانی و تورم»
افزایش قیمت بنزین آزاد به لیتری ۵۰۰۰ تومان؛ تصمیمی که به موج جدید گرانی، تورم و نارضایتی اجتماعی در ایران دامن میزند.
از امروز شنبه ۲۲ آذرماه سال جاری، قیمت بنزین آزاد به لیتری ۵ هزار تومان افزایش مییابد. این افزایش ۲ هزار تومانی شاید در نگاه نخست چندان مهم به نظر نرسد، اما بیتردید تبعات منفی و زیانباری را در عرصههای مختلف اقتصادی و اجتماعی به همراه خواهد داشت.
اثر زنجیرهای بنزین بر حملونقل و معیشت مردم
از حملونقل درونشهری و برونشهری گرفته تا قیمت خوراکیها و سایر کالاهای مصرفی، افزایش قیمت بنزین بار دیگر فشار مستقیمی بر معیشت و سفره مردم وارد میکند؛ فشاری که در بسیاری موارد آثار آن غیرقابل جبران است.
مقایسهای که به سود مردم ایران نیست
مسئله اصلی اینجاست که در اغلب کشورهای جهان، افزایش قیمت حاملهای انرژی امری اجتنابناپذیر است، اما این افزایش با سطح سرانه درآمد مردم تناسب دارد.
برای نمونه، در کشورهای حوزه خلیج فارس سرانه درآمد ماهانه بیش از ۱۰۰۰ دلار برآورد میشود، در حالی که این رقم در کشور ما حدود ۳۰ تا ۴۰ دلار ارزیابی میشود. این در شرایطی است که افزایش قیمتها در ایران به هفته و حتی روز رسیده، اما در کشورهای دارای ثبات اقتصادی، معمولاً سالانه رخ میدهد.
سفرهای که هر روز کوچکتر میشود
هر روز شاهد کوچکتر شدن سفره اقشار ضعیف جامعه هستیم و این روند نیز توقفپذیر نیست. افزایش قیمت بنزین در یک چرخه گسترده اثرگذار است و طبیعتاً بیشترین آسیب را اقشار کمدرآمد و ضعیف جامعه متحمل میشوند.
بنزین، قاچاق و سردرگمی سیاستگذاری
مسائل پیرامون بنزین کم نیست؛ از قاچاق روزانه تا ۲۰ میلیون لیتر بنزین ـ آنگونه که مسئولان اعلام کردهاند ـ گرفته تا واردات بنزین با قیمت بالا و عرضه آن با بهای ناچیز در داخل کشور.
با این حال، تا امروز هیچ سازوکار شفاف و کارآمدی در حوزه تولید، واردات و عرضه بنزین اجرا نشده و در عمل، هم دولت و هم مردم با نوعی سردرگمی مواجه هستند.
افزایش قیمت بنزین سوپر و تناقض در سیاستها
در آبانماه سال جاری، قیمت بنزین سوپر به ۶۵ هزار و ۸۰۰ تومان برای هر لیتر مصوب شد. به گفته فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، هدف اصلی افزایش قیمت بنزین، کمک به اقشار کمدرآمد است؛ به این معنا که منابع حاصل از مابهالتفاوت قیمت بنزین صرف تأمین کالابرگ و منابع مالی مرتبط شود.
حسن نیت دولت و واقعیت تورم
فارغ از نیت اعلامی مسئولان، این افزایش قیمت در هفتهها و ماههای آینده، بدون تردید موج تازهای از گرانی و تورم را به دنبال خواهد داشت. حتی اگر بپذیریم که دولت با حسن نیت چنین تصمیمی گرفته، افزایش تورم واقعیتی انکارناپذیر است.
بنزین؛ متغیر اقتصادی یا عامل نارضایتی اجتماعی؟
اگر در بسیاری از کشورهای جهان، تغییر قیمت بنزین یک متغیر صرفاً اقتصادی و تابع بازار جهانی است، در ایران این موضوع میتواند تبعات اجتماعی گستردهای داشته باشد؛ تبعاتی که در نهایت موج نارضایتی را در تمامی اقشار جامعه گسترش میدهد.
