خشکسالی و تأخیر ارزی، عامل جهش قیمت حبوبات
رئیس انجمن حبوبات اعلام کرد خشکسالیهای اخیر و تأخیر در تخصیص ارز واردات، مهمترین عوامل نوسان و افزایش قیمت حبوبات در بازار هستند.
چرا بازار حبوبات بیثبات شده است؟
اخبار سبز کشاورزی به نقل ازباشگاه خبرنگاران جوان؛اظهارات رئیس انجمن حبوبات نشان میدهد نوسانات اخیر قیمت حبوبات نتیجه همزمانی چند عامل ساختاری و سیاستی است، نه یک علت مقطعی.
خشکسالی؛ ضربه به تولید داخلی
خشکسالیهای پیدرپی و کاهش منابع آبی باعث افت تولید حبوبات در داخل شده است. با توجه به اینکه حبوبات جزو محصولات آببر نیستند اما به الگوی بارش وابستهاند، کاهش سطح زیرکشت و افت عملکرد طبیعی است. این موضوع مستقیماً عرضه داخلی را کاهش داده و بازار را به واردات وابستهتر کرده است.اگرچه تنها ۱۰ تا ۲۰ درصد حبوبات مصرفی کشور وارداتی است، اما همین سهم کوچک نقش «تنظیمکننده بازار» را دارد.
تاخیر در تخصیص ارز
تاخیر چند ماه در تخصیص ارز ثبت سفارشها را عقب انداخته و واردات را مختل کرده که این عامل باعث ایجاد انتظارات تورمی و التهاب روانی بازار شده است.نتیجه این فرآیند، افزایش شدید قیمت برخی اقلام تا حدود ۲ برابر بوده است.
تورم عمومی و افزایش هزینههای تولید
تورم جاری کشور هزینههای؛ نهادههای کشاورزی ، حمل ونقل ، دستمزد و بستهبندی را افزایش داده و حتی در صورت تولید کافی، قیمت نهایی محصول را بالا برده است. بنابراین بخشی از گرانی حبوبات ساختاری و همسو با تورم کل اقتصاد است.
فشار مستقیم بر دهکهای پایین
حبوبات غذای اصلی دهکهای کمدرآمد محسوب میشود.کاهش سرانه مصرف از میانگین جهانی (۹ تا ۱۰ کیلوگرم در سال) و احتمال افت بیشتر آن، زنگ خطری برای:
•امنیت غذایی
•کیفیت تغذیه
•تشدید فقر غذایی
است. افزایش قیمت حبوبات برخلاف کالاهای لوکس، مستقیماً سفره مردم را کوچک میکند.
ضعف داده و سیاستگذاری پیشنگر
درخواست رئیس انجمن از وزارت جهاد کشاورزی برای:
1.رصد دقیق سطح زیرکشت
2.برآورد واقعی تولید
3.برنامهریزی بهموقع واردات
نشان میدهد بخشی از بحران ناشی از نبود مدیریت دادهمحور و سیاست پیشگیرانه است، نه صرفاً کمبود واقعی کالا.
نوسانات بازار حبوبات حاصل برهمکنش خشکسالی، تورم و اختلال سیاست ارزی است.در کوتاهمدت، تخصیص بهموقع ارز و واردات هدفمند میتواند بازار را آرام کند.
اما در بلندمدت، بدون:
• مدیریت منابع آب
• اصلاح سیاستهای ارزی
•تقویت تولید داخلی
این نوسانات تکرارپذیر خواهند بود و بیشترین هزینه آن را دهکهای پایین جامعه پرداخت میکنند