چالش تناسب اقلیم ایران با کشاورزی

مزرعه سبز : به باور برخی اقلیم ایران مناسب کشاورزی نیست، این گفته در حالی است هزاران سال است که در این سرزمین و این اقلیم کشت و کار می‌شده و مشکلی پیش نمی‌آمده.

برخلاف نظر این عده، اگر کلی و توسعه‌گرایانه نگاه کنیم، کشور پتانسیل کشاورزی بالایی داشته و دارد. منظورم شعارهای توخالی همچون قدرت اول منطقه شدن و… نیست؛ بلکه به شکل خلاصه برای بالا بردن ظرفیت کشاورزی کشور می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- کشاورزی بخشی اشتغال‌زا است.

- باید روی محصولاتی با مزیت نسبی (نه تولید و صادرات هندوانه، خربزه و…) و کشت‌های گلخانه‌ای تمرکز شود. پتانسیل صادرات در چند محصول کشاورزی ایران بالاست. در زمان دولت دکتر مصدق که نفت ایران تحریم بود، او فقط با صادرات کشاورزی تراز بازرگانی را مثبت کرد.

-ضرورت مدیریت بهینه آب و جایگزینی با روش‌های نوین آبیاری.

-مشکل عمده در رابطه با آب، از یک طرف به سدسازی‌های کارشناسی نشده و نان داشتن برای عده‌ای خاص برمی‌گردد و از طرف دیگر، احداث صنایع و کارخانه‌های بزرگ و آب بر مثل ذوب آهن و فولاد مبارکه و کاشی و سرامیک و فولاد در یزد چه در زمان شاه باشد و چه اکنون، کارشناسی نشده و اشتباه بوده‌اند و زیان اصلی را بخش کشاورزی متحمل شده است.

- از بُعد توسعه‌ای، صنایع کوچک در کنار شهرها و روستاهای کوچک برای ایران مناسب‌تر می‌بود. (نگاه کنید به کتاب: کوچک زیباست/ اقتصاد با ابعاد انسانی-شوماخر)

- شاه (که از طرفی دیکتاتور حقیری بود و حرف و نظر هیچ کسی را نمی‌پذیرفت و از طرفی فردی خرافاتی بود و فکر می‌کرد نظرکرده الهی است-نگاه کنید به مصاحبه او با اوریانا فالاچی) مدرنیزاسیون را هدف قرار داد. (با مدرن شدن متفاوت است، مولفه اصلی مدرنیزاسیون صنعتی شدن و شهرنشینی است) و با اقتصاد نفتی و انسداد سیاسی که ایجاد کرد به آخر خط رسید و میراثی که به جای گذاشت، نابودی روستاها و بخش کشاورزی بود.

بد نیست یک نگاهی به عملکرد دو کارخانه خودروسازی کشور بیندازیم … .

صحرایی، کارشناس ارشد توسعه کشاورزی