خطای انسانی، مسئولیت دولت را رفع نمی‌کند

«نمی‌توان علت وقوع حوادث را به خطای انسانی محدود و مسئولیت را به یک عنصر جزء تقلیل داد؛ اما دولت نیز نباید خود را از این گونه مسئولیت‌ها مبرا بداند».

اخبار سبز کشاورزی : مجموعه چهره‌ها و مقامات گوناگون برای حمایت از سیدابراهیم رئیسی و همکارانش در دولت بسیج شده‌اند؛ این مقامات از صدر تا ذیل و تمام قد از دولت حاضر برخاسته‌اند و چنان جانانه دفاع می‌کنند که گویی این دولت در پیدایش و تشدید مشکلات هیچ نقشی نداشته و تمام مخالفان اعم از داخلی‌ها و خارجی‌ها برای بد نام کردن و به شکست کشاندن دولت رئیسی سنگ تمام گذاشته‌اند.

از تشدید پارازیته کردن کانال‌های فارسی زبان ماهواره‌ای که بگذریم، این توصیه به نمایندگان مجلس که اگر اجرای طراحی در توان دولت نیست از ارائه تصویب آن پرهیز کنید، شاید برای اولین بار است که شنیده می‌شود.

البته توصیه به نمایندگان مجلس شورای اسلامی برای حمایت موثر از دولت گاهی شنیده شده، ولی در این دولت با جدیت و اهتمام بیشتری این توصیه‌ها به نمایندگان مجلس شورای اسلامی و سایر مقامات غیردولتی گوشزد می‌شود.

در واقع از نمایندگان و سایر مقامات غیردولتی خواسته می‌شود تا در صورت مشاهده حمله و انتقاد علیه دولت، بلافاصله واکنش نشان دهند و از عملکرد دولت و شخص رئیس جمهور حمایت موثر کنند.

امری که اگرچه در گذشته گاهی بر زبان آورده شده؛ اما در این دولت و برای سیدابراهیم رئیسی با حرارت بیشتر و مطالبه‌گری موثرتری گفته می‌شود.

در تازه‌ترین نمونه از این دست مسئولیت وقوع برخی رویدادهای مانند ساختمان متروپل، تصادف و واژگونی قطار و… به عوامل و خطای انسانی نسبت داده شده و از این بابت ضمن مبرا داشتن دولت از داشتن مسئولیت در این حوادث، به مردم و شهروندان گفته شده که چرا و از چه رو به رئیسی و همکارانش در این موضوعات حمله می‌شود؟

منظور این حامیان از بیان این نکته آن است که رئیسی و همکاران او در دولت از هر گونه اتهامی در موضوع این حملات مبرا هستند و به جای قرار دادن ایشان در جایگاه متهم باید آنان را در جایگاه مدعی و مطالبه‌گر نشاند.

البته پرسش آن است که مگر در دولت‌های گذشته چه عاملی سبب بروز مشکلات و نارسایی‌ها می‌شد؟ مثلاً در دولت حسن روحانی یا سیدمحمد خاتمی اگر قطار از ریل خارج و واژگون می‌شد، شخص رئیس جمهور و یا وزیر وقت در پیدایش حادثه مسئولیت داشتند و آنها قطار را از خط خارج کرده بودند؟

آیا راهبری و اداره قطار یا راه آهن و… در دست رئیس جمهور پیشین و وزرای ایشان بوده است؟ در همه موارد گذشته تاکید می‌شد که چون مدیریت عالیه در اختیار وزیر و رئیس جمهور بوده، آنها باید در این باره پاسخگو باشند.

همین استدلال در مورد سیدابراهیم رئیسی و همکاران دولتش نیز صدق می‌کند و از آنجا که مدیریت ارشد در اختیار عنصر دولتی است، مقام دولتی مانند استاندارد، رئیس سازمان حمل و نقل استان، رئیس راه آهن، وزیر راه و شهرسازی، وزیر کشور و در نهایت رئیس جمهور و معاون اولش باید در این خصوص پاسخگو باشند.

در این صورت نمی‌توان علت وقوع حادثه را به یک خطای انسانی محدود و مسئولیت را به یک عنصر جزء تقلیل داد. کاملا قابل درک است که تقلیل دادن مسئولیت بروز حادثه به یک خطا یا یک نفر امری است که نه فقط در این موارد که در همه موارد امکان‌پذیر است؛ اما در واقع مسئولیت خطاکار در پدید آمدن یک رویداد ناخوشایند مسئولیت دولت در نظارت بر حسن اجرای فعالیت شهروندان را رفع نمی‌کند و از این بابت نمی‌توان دولت را از این گونه مسئولیت‌ها مبرا دانست.

نادر کریمی جونی ـ کارشناس اقتصاد کشاورزی