ترافیک تحرکات دیپلماتیک

بعد از توافق اخیر تهران و ریاض برای از سرگیری و استقبال مقامات قاهره از این توافق، سیگنال‌هایی هم از سوی ایران و مصر برای گسترش روابط در حال ارسال است

اخبار سبز کشاورزی ؛ تحرکات دیپلماتیک ایران در روزهای پایانی سال ۱۴۰۱ در حوزه تعامل با کشورهای منطقه و هم‌پیمانانش در عرصه بین‌المللی نسبت به چند ماه گذشته، افزایش نسبی پیدا کرده است. همچنین به نظر می‌رسد که احتمالا تا حدودی از فشارهای وارده به تهران در مدت اخیر در پی تحولات داخلی ایران، در عرصه‌های منطقه‌ای و بین‌الملل کاسته شده است.

بیشتر بخوانید: محصول چینی‌ها؛ نزدیکی تهران _ ریاض

پس از اعلام توافق ناگهانی ایران و عربستان در پکن برای از سرگیری روابط و استقبال کشورهای مختلف از این توافق، خبرهایی مبنی بر انجام رایزنی‌هایی بین ایران و بحرین‌ برای از سرگیری روابط منتشر شده است. خبرگزاری اسپوتنیک به نقل از منابع مطلع اعلام کرد که در حال حاضر گفت‌وگوهای مهمی میان ایران و بحرین در سطح دوجانبه برای از سرگیری روابط درحال انجام است.

به گزارش ایسنا، این منابع تاکید کردند که مذاکرات فعلا در سطح دوجانبه است و هیچ طرف دیگری در آن واسطه نیست و در صورت توافق درباره مسائل مورد اختلاف، نتایج این گفت‌وگو به زودی اعلام خواهد شد.

به نظر می‌رسد که منظور خبرگزاری اسپوتنیک از این خبر، سفر اخیر هیئت پارلمانی ایران به بحرین برای شرکت در یکصد و چهل و ششمین نشست اتحادیه بین‌المجالس جهانی و رایزنی‌های انجام شده بین این هیئت و برخی از مقامات بحرینی از جمله با «احمد المسلم»، رئیس مجلس بحرین است.

یک رابطه دوجانبه

همچنین بعد از توافق اخیر تهران و ریاض برای از سرگیری و استقبال مقامات قاهره از این توافق، سیگنال‌هایی هم از سوی ایران و مصر برای گسترش روابط در حال ارسال است. چنان که در روز دوشنبه سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به پرسشی با بیان اینکه مصر کشور مهمی در منطقه است و منطقه به هم‌افزایی ایران و مصر نیازمند است، گفت‌: در ارتباط با مصر معتقد به برداشتن گام‌های جدیدی برای ارتقای روابط هستیم، ولی همانطور که می‌دانید روابط بین کشورها در یک مسیر دوجانبه است و باید دید اراده کشور مقابل در چه مسیری است.

در همین ارتباط الشرق الاوسط به نقل از منابع مطلع مصری اعلام کرد که کانال‌های ویژه ارتباطی میان دو کشور ایران و مصر متوقف نشده است.

او با اشاره به اینکه ایران در سطوح بالا از مصر و رهبری سیاسی آن تقدیر کرده است، ادامه داد: هنوز زود است که در مورد زمان اتخاذ گام‌های سیاسی برای از سرگیری روابط میان دو کشور، اظهار نظر کنیم.

از دیگر سو عبدالله الاشعل، معاون وزیر خارجه پیشین مصر نیز در گفت‌و‌گو با العربی‌الجدید تاکید کرد که منفعتی در تداوم قطع روابط تهران و قاهره وجود ندارد بلکه بالعکس کشور مصر منافع راهبردی در احیای روابط با تهران دارد و این امر به سود دو کشور به‌ویژه مصر خواهد بود.

او با اشاره به منافع اقتصادی بازگشت روابط ایران و مصر گفت که این امر منجر به تامین امنیت کانال سوئز، تضمین امنیت عبور کشتی‌ها در باب‌المندب و همچنین گسترش گردشگری میان دو کشور خواهد شد.

بعد از توافق اخیر تهران و ریاض برای از سرگیری و استقبال مقامات قاهره از این توافق، سیگنال‌هایی هم از سوی ایران و مصر برای گسترش روابط در حال ارسال است

مشورت میان تهران و مسقط

ایسنا در ادامه این گزارش نوشت: در ادامه تحرکات دیپلماتیک ایران با کشورهای حاشیه خلیج فارس در اوایل هفته جاری علی باقری، معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران برای شرکت در نهمین دوره مشورت‌های سیاسی میان تهران و مسقط به عمان سفر کرد و در جریان این سفر، دیدارهایی با مقامات عمانی از جمله وزیر امور خارجه این کشور داشت.

طبق اعلام وزارت خارجه ایران در این دیدار در ارتباط با مسائل دوجانبه و همچنین دیگر موضوعات از جمله تحول مثبت صورت گرفته در روابط ایران و عربستان با توجه به نقش عمان در این زمینه، گفت‌و‌گو و رایزنی شد.

همچنین یکی دیگر از محورهای رایزنی‌ها در جریان این سفر، مذاکرات برای رفع تحریم‌ها بوده است.

در روز یکشنبه قبل معاونت حقوقی و امور بین‌الملل وزارت امور خارجه میزبان هیئتی از دولت کویت به ریاست منصور عیاد العتیبی، قائم مقام وزیر امور خارجه این کشور عربی بود.

در جریان این سفر دو طرف، مذاکرات و رایزنی‌هایی در راستای افزایش تعاملات حقوقی، سیاسی-امنیتی و توسعه همه‌جانبه همکاری‌های مرزی بین ایران و دولت کویت و تقویت ایمنی و امنیت دریانوردی و ثبات در منطقه انجام دادند.

کمیته مشترک حقوقی ایران و کویت

همچنین در نشست کمیته مشترک حقوقی دو کشور ایران و کویت که به میزبانی معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه برگزار ‌شد، آخرین وضعیت روابط حقوقی و مرزی در زمینه تحدید حدود دریایی و بهره‌برداری مناطق مشترک مورد بررسی و تبادل نظر قرار گرفت.

دو هیئت توافق کردند که رایزنی‌های حقوقی را به‌طور منظم ادامه داده و دور بعدی مذاکرات در کویت برگزار شود.

درباره یکی دیگر از تحولات رخ داده در ارتباط با تعاملات ایران با کشورهای خاورمیانه، می‌توان به دیدار اخیر سفیر غیرمقیم ایران با وزیر خارجه لیبی اشاره کرد.

بر اساس آنچه که رسانه‌های خبری به نقل از وزارت خارجه لیبی اعلام کردند نجلا منقوش، وزیر خارجه این کشور عربی با محمدرضا رئوف شیبانی، سفیر آکرودیته ایران در لیبی دیدار و رایزنی کرده است.

در این دیدار درباره تقویت روابط دوجانبه، فعالسازی کمیته مشترک ایران و لیبی و آغاز تمهیداتی برای از سرگیری فعالیت سفارت ایران در طرابلس تبادل نظر شده است.

سخنگوی وزارت امور خارجه ایران هم در روز دوشنبه در پاسخ به سوالی در مورد روابط ایران و لیبی گفت: گفت‌وگوهای خوبی بین ایران و دولت لیبی برقرار است و اخیراً سفیر غیرمقیم ما با وزیر خارجه لیبی گفت‌وگو انجام داده؛ از جمله در مورد گسترش روابط دو کشور و فعالیت مجدد سفارتخانه‌های دو کشور در تهران و طرابلس.

علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی پنجشنبه ۲۵ اسفندماه در پاسخ به سفر «شیخ طحنون بن‌زاید آل‌نهیان»، مشاور امنیت ملی امارات متحده عربی به ایران و به دعوت رسمی همتای خود به ابوظبی سفر می کند

ناصر کنعانی با بیان اینکه قبلا بررسی‌های مقدماتی در این زمینه شکل گرفته است، تصریح کرد: امیدواریم در آینده شاهد فعالیت سفارتخانه‌های دو کشور در تهران و طرابلس باشیم.

پنجمین اجلاس با عراق

همچنین در هفته جاری شاهد برگزاری پنجمین اجلاس کمیسیون مشترک اقتصادی بین جمهوری اسلامی ایران و عراق در روزهای ۲۱ تا ۲۳ اسفند در شهر بغداد بودیم.

برای شرکت در این اجلاس هیئت ایرانی متشکل از نمایندگان بخش‌های دولتی و خصوصی به‌ویژه جمعی از تجار و فعالان اقتصادی کشورمان به ریاست وزیر امور اقتصادی و دارایی به بغداد سفر کرد تا در این اجلاس موضوعات مهم همکاری در زمینه‌های مختلف از جمله بانکی، حمل ونقل و ترانزیت، کشاورزی، سرمایه‌گذاری، بیمه، تجاری و بازرگانی، صدور خدمات‌ فنی و مهندسی، انرژی، علمی، ورزشی و… را مورد بررسی قرار دهد.

در ادامه تحرکات دیپلماتیک در هفته جاری شاهد سفر «بختیار سعیداف»، سرپرست وزارت خارجه ازبکستان و وزیر حمل و نقل این کشور به تهران و دیدارهای این مقام ازبکی با حسین امیر‌عبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و مهدی صفری، معاون دیپلماسی اقتصادی بودیم. در جریان این سفر مقامات ازبکی بر نگاه ویژه کشورشان برای توسعه روابط با ایران از جمله حوزه‌های حمل و نقل و تجارت تاکید کردند.

سفر «هانس گروندبرگ‌»، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور یمن به تهران و دیدارش با حسین امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و علی‌اصغر خاجی، مشاور ارشد وزیر امور خارجه در امور ویژه سیاسی یکی از تحرکات مهم دیپلماسی در طی روزهای اخیر بوده است. به اعتقاد تحلیل‌گران توافق تهران و ریاض می‌تواند تاثیر مستقیمی بر حل بحران یمن داشته باشد چنان که «گروندبرگ» نیز در دیدار با مقامات تهران با اشاره به توافق اخیر ایران و عربستان مبنی بر از سرگیری روابط دوجانبه، این رویداد را دارای تبعات مثبت برای تمامی کشورهای منطقه از جمله یمن ارزیابی کرد.

به گزارش ایسنا، همچنین در روز دوشنبه ۲۲ اسفندماه خبری منتشر شد که دولت مالدیو ضمن استقبال از سرگیری روابط ایران و عربستان، تصمیم به از سرگیری روابط با جمهوری اسلامی ایران گرفته است این در حالی است که وزارت امور خارجه مالدیو اردیبهشت سال ۱۳۹۵ (۲۰۱۶ میلادی) با انتشار بیانیه‌ای از تصمیم دولت این کشور برای قطع روابط دیپلماتیک با ایران خبر داده بود.

وزارت امور خارجه مالدیو این ادعای واهی را مطرح کرده بود که دولت جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه و به‌ویژه منطقه خلیج فارس سیاست‌هایی اتخاذ کرده که «برای صلح و امنیت منطقه زیان‌بار بوده» و این مسئله در ابعاد متعددی به ثبات، صلح و امنیت مالدیو نیز مرتبط است.

خبرگزاری آسوشیتدپرس در همان مقطع زمانی گزارش داده بود که این تصمیم مالدیو که دارای جمعیتی ۳۴۱ هزار نفری است، از نزدیکی سیاست‌های این کشور به عربستان حکایت دارد.

نقشه راه همکاری

«الکساندر لوکاشنکو،» رئیس جمهوری بلاروس نیز در روز یکشنبه به تهران سفر کرد و در روز دوشنبه با همتای ایرانی خود و آیت الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی و همچنین معاون اول رئیس‌جمهوری ایران دیدار و رایزنی کرد.

در جریان سفر این مقام بلاروس به ایران، سید ابراهیم رئیسی و «الکساندر لوکاشنکو» طی مراسمی نقشه راه همکاری‌های همه‌جانبه ایران و بلاروس را امضا کردند.

همچنین مقامات ارشد ایران و بلاروس در حضور ابراهیم رئیسی و لوکاشنکو اسناد همکاری دو کشور در حوزه‌های مختلف تجاری، حمل و نقل، کشاورزی، فرهنگی و هنری، انتقال محکومان و سند برنامه اجرایی به مناسبت سی‌امین سال برقراری روابط دو کشور را به امضا رساندند.

این اسناد توسط وزرای خارجه، صمت، کشاورزی، راه و شهرسازی و دادگستری با همتایان بلاروسی آنها امضا شد.

بر اساس آنچه که حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در روز یکشنبه ۲۱ اسفندماه در مصاحبه با شبکه خبر در مورد توافق ایران و آمریکا برای تبادل زندانیان با وساطت کشورهایی همچون قطر و عمان اعلام کرد، احتمالا در روزهای آینده شاهد تحرکاتی در حوزه تبادل زندانیان میان ایران و امریکا باشیم گرچه پس از اظهارت امیرعبداللهیان، بلافاصله «ند پرایس»، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، این موضوع را تکذیب کرد.

پرایس دراین‌باره گفت: ما به طور خستگی‌ناپذیری برای آزادی سه شهروند آمریکایی تلاش می‌کنیم که به طور غیرقانونی در ایران زندانی شده‌اند و تا زمانی که نزد عزیزانشان بازنگشته‌اند، دست از کار نمی‌کشیم.

تکذیب مقامات آمریکا با واکنش سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روبه‌رو شد و ناصر کنعانی با تعجب‌انگیز دانستن واکنش سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد: از ماه مارس سال گذشته میلادی از طریق یک واسطه توافق مکتوبی در مورد تبادل زندانیان به امضا رسیده که نماینده معرفی‌شده رسمی آمریکا نیز آن را امضا کرده است اما به بهانه‌های مختلف تاکنون از سوی دولت آمریکا اجرا نشده است.

در جریان این تکذیب‌ها و واکنش‌ها، در روز دوشنبه سایت وزارت خارجه واشنگتن از سفر نماینده ویژه رئیس جمهور این کشور در امور زندانیان به قطر خبر داد.

پایگاه اینترنتی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد: راجر کارستنز، فرستاده ویژه ریاست‌جمهوری در امور زندانیان از ۱۳ تا ۱۶ مارس در دوحه به سر خواهد برد.

بر اساس این اعلام، فرستاده ویژه آمریکا در مجمع جهانی امنیت سخنانی را ارائه خواهد کرد و با نمایندگان دولت و شرکت کنندگان در مورد مسائل مربوط به حل و فصل پرونده‌های بازداشت زندانیان آمریکایی که به ادعای آنها غیرقانونی است، تعامل و گفت و گو خواهد داشت.

سفر فرستاده ویژه ریاست‌جمهوری در امور زندانیان به قطر در حالی صورت گرفت که به نظر می‌رسد دوحه یکی از واسطه‌های اصلی در جریان تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا است چنان که در روز جمعه ۱۹ اسفندماه یکی از محورهای اصلی وزیران امور خارجه ایران و قطر بحث تبادل زندانیان بین تهران و واشنگتن بود.

همچنین بر اساس خبر منتشر شده از سوی دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی؛ علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی امروز پنجشنبه ۲۵ اسفندماه در پاسخ به سفر «شیخ طحنون بن‌زاید آل‌نهیان»، مشاور امنیت ملی امارات متحده عربی به ایران و به دعوت رسمی همتای خود به ابوظبی سفر می‌کند.

بر اساس آنچه که اعلام شده است‌، شمخانی در سفر به امارات علاوه بر مذاکره با همتای اماراتی خود با مقامات بلندپایه این کشور نیز دیدار و پیرامون مسائل دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی گفت‌وگو خواهد کرد.

در این سفر، مسئولان عالی اقتصادی، بانکی و امنیتی علی شمخانی را همراهی می‌کنند.