زندان اوین: از تبعیدگاه تا باغ‌موزه؛ عاقبت‌به‌خیری یا تطهیر تاریخ؟!
سرنوشت زندان اوین پس از تخریب: تبدیل به پارک‌موزه یا دانشگاه؟ آیا تغییر کاربری اوین، پاک کردن حافظه تاریخی است؟
زندان اوین، با پیشینه‌ای که به مزرعه 40 هکتاری سید ضیاءالدین طباطبایی می‌رسد، در دهه 50 به نمادی از سرکوب و حبس برای دگراندیشان سیاسی و فرهنگی تبدیل شد. پس از انقلاب نیز با توسعه و گسترش، این زندان به بزرگترین مرکز نگهداری زندانیان سیاسی و امنیتی تبدیل شد.
اخبار سبز کشاورزی؛ اما سوال اینجاست: آیا زندان اوین می‌تواند عاقبت‌به‌خیر شود؟
اوین؛ باستیل ایران؟
برخی زندان اوین را به قلعه باستیل ایران تشبیه می‌کنند؛ مکانی که بسیاری از چهره‌های سرشناس سیاسی و فرهنگی، طعم حبس را در آن چشیده‌اند. حالا و پس از حمله اسرائیل و تخریب بخشی از زندان، زمزمه‌هایی از تغییر کاربری این مکان به گوش می‌رسد.
پارک‌موزه اوین؛ فرصتی برای عبرت یا زمینه‌ای برای تحریف؟
شهرداری تهران پیشنهاد داده است که زندان اوین به پارک و موزه تبدیل شود. اما این پیشنهاد با چالش‌هایی جدی روبرو است:
-بی‌طرفی در چیدمان موزه: آیا چیدمان موزه بر اساس واقعیت‌های تاریخی خواهد بود یا بر اساس دیدگاه‌های سیاسی و جناحی؟
-نمایش واقعیت‌های دو دوره: آیا نحوه اعتراف‌گیری‌ها، اسامی اعدام‌شده‌ها و تصاویر بازجویی‌ها در هر دو دوره به نمایش گذاشته خواهد شد؟
-حضور زندانیان سابق در هیئت امنا: آیا هیئت امنایی از زندانیان قبل و بعد از انقلاب برای نظارت بر روند تاسیس موزه تشکیل خواهد شد؟
-عدم تکرار "املاک نجومی": آیا این اطمینان وجود دارد که تبدیل اوین به پارک، منجر به واگذاری زمین‌ها به افراد خاص نخواهد شد؟
دانشگاه اوین؛ آینده‌ای روشن یا تکرار گذشته؟
دکتر عارف پیشنهاد داده است که زندان اوین به دانشگاه تبدیل شود؛ اقدامی که به زعم او، پیامی برای دنیا خواهد بود. اما آیا تبدیل زندان به دانشگاه، حافظه تاریخی دانشجویان را پاک خواهد کرد؟آیا دانشجویان می‌توانند با دیدن سلول‌های سابق، از تاریخ عبرت بگیرند؟
تغییر چهره، تغییر تاریخ؟
آیا با تغییر چهره زندان اوین و تبدیل سلول‌ها به موزه یا کلاس درس، تاریخ این زندان نیز تغییر خواهد کرد؟ آیا مردم می‌توانند گذشته را فراموش کنند؟
انتخاب با کیست؟
سرنوشت زندان اوین در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. تبدیل این زندان به پارک‌موزه یا دانشگاه، می‌تواند فرصتی برای عبرت‌گیری از تاریخ باشد. اما اگر این تغییر کاربری با تحریف واقعیت‌ها و نادیده گرفتن گذشته همراه باشد، نتیجه‌ای جز پاک کردن حافظه تاریخی نخواهد داشت.
