​تغییرات شتابزده و ناکارآمد در وزارت جهاد کشاورزی؛ فرار از استیضاح «نوری قزلجه» با عزل‌های دقیقه نودی

بعد از آنکه رسانه‌های تخصصی پیشگام استیضاح وزیر جهاد کشاورزی شدند و روزنامه کیهان نیز بی‌توجهی‌های «نوری قزلجه» به توصیه‌های رهبری را گوشزد کرد، حالا روزنامه‌های اقتصادی نیز به شفاف‌سازی دلایل اصلی استیضاح وزیر پیوسته‌اند.

به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ این دلایل شامل: ناتوانی، ناکارآمدی، قبیله‌بازی و انتصاب منسوبین غیر متخصص و نابلد است.

استیضاح و تغییرات مدیریتی گسترده

در شرایطی که بازار محصولات کشاورزی و نهاده‌ها با نوسانات شدید و کاهش تولید مواجه است و سیاست‌های وارداتی تأمین نهاده‌ها کاملاً ناکارآمد عمل کرده‌اند، استیضاح «نوری قزلجه» وزیر جهاد کشاورزی در مجلس شورای اسلامی اعلام وصول شده است.

همزمان، جابجایی‌های گسترده و پرحاشیه در بدنه مدیریتی این وزارتخانه – از جمله عزل هوشنگ محمدی، شهرزاد مشیری، مرتضی اردستانی، محسن سلامی و علایی مقدم در بخش‌های کلیدی – شائبه تلاش برای پیشگیری از استیضاح را تقویت کرده است.

بحران‌های همزمان در وزارت جهاد کشاورزی

وزارت جهاد کشاورزی در ماه‌های اخیر با چند بحران جدی و هم‌زمان روبه‌رو بوده است:

• کاهش تولید گندم: تولید گندم ۱۷ درصد نسبت به سال گذشته افت کرده است.
• افزایش قیمت نهاده‌های دامی: قیمت نهاده‌های دامی در بازار آزاد ۲۳ درصد افزایش یافته است.
• بحران ذخایر استراتژیک: ذخایر استراتژیک نظیر روغن نباتی به کمتر از ۲ ماه مصرف کشور رسیده است.

منابع مطلع در کمیسیون کشاورزی مجلس می‌گویند «مدیریت ناپایدار در تأمین نهاده‌ها و تصمیم‌های متناقض در سیاست خرید تضمینی» از مهم‌ترین محورهای استیضاح نوری قزلجه هستند.

تغییرات دقیقه نودی: اصلاح یا فرار از استیضاح؟

در هفته‌های گذشته، تغییرات مهم و ناگهانی زیر در وزارت جهاد کشاورزی انجام شد:

• هوشنگ محمدی از شرکت مادر تخصصی خدمات کشاورزی برکنار شد.
• شهرزاد مشیری از معاونت بازرگانی برکنار شد و جای خود را به هومن فتحی داد.
• مرتضی اردستانی به‌صورت غیرمنتظره از حراست وزارتخانه برکنار شد.
• علایی مقدم بعد از جابجایی‌های ساختاری از معاونت اداری مالی وزارتخانه برکنار شد.
• محسن سلامی از شرکت پشتیبانی امور دام برکنار شد.

منابع نزدیک به مجلس این تحرکات را «تلاشی برای مهار موج انتقادات و کاستن از شدت استیضاح» توصیف کرده‌اند. با این حال، بسیاری از نمایندگان از جمله عضو هیئت‌رئیسه کمیسیون کشاورزی معتقدند «مشکلات بنیادی‌تر از تغییر افراد است.»

محورهای اصلی طرح استیضاح وزیر

بر اساس متن اولیه طرح استیضاح که به امضای بیش از ۲۰ نماینده مجلس رسیده، محورهای اصلی عبارت‌اند از:

• ضعف در مدیریت بازار نهاده‌ها و تنظیم بازار محصولات اساسی.
• عدم تحقق وعده خودکفایی گندم و شکر.
• افزایش واردات بی‌رویه دانه‌های روغنی.
• فساد در برخی قراردادهای توزیع نهاده‌ها.
• نارضایتی گسترده تشکل‌های کشاورزی از سیاست‌های حمایتی.

پیامدهای اقتصادی و اجتماعی سوءمدیریت

برآورد مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد که در سال جاری، سهم ارزش افزوده بخش کشاورزی از تولید ناخالص داخلی از ۹.۱۰ درصد به ۹.۲ درصد کاهش یافته است.

همچنین، بیش از ۲۵۰ هزار نفر از کشاورزان خرده‌مالک از چرخه تولید گندم و ذرت خارج شده‌اند. این موضوع زنگ خطر امنیت غذایی کشور را به صدا درآورده است.

احتمال برکناری یا استعفا پیش از صحن علنی

به گفته منابع پارلمانی، اگرچه رئیس‌جمهور تاکنون از وزیر جهاد کشاورزی حمایت کرده است، فشارها برای ترمیم کابینه به‌طور فزاینده‌ای افزایش یافته است. احتمال می‌رود پیش از طرح استیضاح در صحن علنی، تصمیم به جابجایی داوطلبانه یا استعفای وزیر گرفته شود.

جمع‌بندی نهایی

استیضاح نوری قزلجه را می‌توان نمادی از نارضایتی گسترده در مدیریت یکی از حیاتی‌ترین وزارتخانه‌های اقتصادی کشور دانست.

در شرایطی که بحران امنیت غذایی، تغییرات اقلیمی و نابسامانی ارزی، تولید کشاورزی را تهدید می‌کند، کشمکش سیاسی و مدیریتی در وزارت جهاد کشاورزی می‌تواند آثار بلندمدتی بر ثبات بازار و سفره مردم بگذارد.

منبع: رمز اقتصادی