وزیر جهاد: با ارز ترجیحی، تولید داخل هرگز رشد نمیکند
وزیر جهاد کشاورزی در سخنرانی روز دانشجو گفت دولت با اصلاحات جدید، میلیاردها تومان صرفهجویی کرده و وابستگی غذایی کشور را کاهش میدهد
اخبار سبز کشاورزی به نقل از ایرنا؛ سخنان غلامرضا نوری قزلجه، وزیر جهاد کشاورزی، در مراسم روز دانشجو امسال بیش از یک گفتوگوی معمولی دانشجویی بود؛ او درواقع نقشه راه اصلاحات کشاورزی دولت چهاردهم را با صراحت روی میز گذاشت. سخنانی که نشان میداد یکی از پرهزینهترین سیاستهای اقتصادی کشور(یارانه واردات)در آستانه تغییر جدی است.
یارانه واردات؛ سود کلان برای عدهای، زیان برای تولید داخل
وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه «تا وقتی یارانه واردات پرداخت میشود، تولید داخل رشد نمیکند»، یک واقعیت تلخ را تبیین کرد:
دولت سال گذشته ۱۱.۵ میلیارد دلار ارز ترجیحی برای واردات پرداخت کرده و امسال هم ۸ میلیارد دلار اختصاص یافته است—اما بخش عمده این پول به جیب تولیدکنندگان خارجی میرود.
به گفته وزیر، اختلاف عمیق قیمت باعث شده هیچ تولیدکننده داخلی حاضر به رقابت نباشد؛ وقتی ذرت وارداتی با قیمت ۱۱,۳۰۰ تومان عرضه میشود، تولید ذرت ۲۰ هزار تومانی داخلی صرفه اقتصادی ندارد. نتیجه؟ تولید دانههای روغنی در کشور تنها ۱۰ درصد باقی مانده است ؛ عددی که سالهاست ثابت مانده.
او حتی از سودهای نجومی واردات پرده برداشت: «در واردات نهادهها، یک کشتی ۷۵ هزار تنی گاهی تا ۱۹۰ میلیارد تومان سود دارد و این پول از جیب مردم برداشته میشود.»
حرکت دولت چهاردهم؛ کاهش واردات و صرفهجویی ارزی
نوری قزلجه گفت طی هفت ماه نخست دولت جدید فقط در حوزه خرید خارجی یک میلیارد دلار صرفهجویی شده است. دولت چهاردهم سیاستی را دنبال میکند که وابستگی غذایی کشور را کاهش دهد و تراز منفی تجاری بخش غذا را کنترل کند.
کاهش واردات موز تا صفر؛ یکی از اهداف مهم
یکی از اعلامهای جنجالیتر وزیر، هدفگذاری صفر کردن واردات موز در دو سال آینده است. سالانه ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون دلار صرف واردات موز میشود، اما به گفته وزیر: امسال این رقم نصف شده است و کشتبافت در خرما و سایر محصولات درحال توسعه است.این سیاست اگر محقق شود، میتواند یکی از پرمصرفترین اقلام وارداتی کشور را حذف کند.
چرا “آمار لحظهای” برای کشاورزی حیاتی است؟
نوری قزلجه گفت آمارگیری ۱۰ ساله بخش کشاورزی دیگر کارایی ندارد. کشاورزی حوزهای است که روزبهروز تغییر میکند و مدیریت آن بدون آمار لحظهای امکانپذیر نیست.
او از تشکیل رصدخانه کشاورزی خبر داد؛ مرکزی که دادههای روزانه، دقیق و هوشمند را جمعآوری میکند. نمونه موفق آن سامانه رصد تولید مرغ است که:
• از جوجه یکروزه
• تا خروج محصول از کشتارگاه بهطور کامل قابل پیگیری است.
سخنان وزیر جهاد کشاورزی در روز دانشجو یک پیام واضح داشت:
دولت چهاردهم اصلاحات ساختاری در کشاورزی را آغاز کرده؛ اصلاحاتی که لزوماً محبوب نیست، اما ضروری است.
سه محور اصلی این اصلاحات عبارتاند از:
1. کاهش یارانه واردات و جلوگیری از رانت وارداتی
2. افزایش خودکفایی با ارتقای بهرهوری آب و فناوریهای نو
3. شفافسازی بازار و کاهش نقش واسطهها
اما اجرای این برنامهها چالشهایی نیز دارد:
• افزایش احتمالی قیمت برخی کالاها تا زمانی که تولید داخل تقویت شود
• مقاومت گروههایی که از رانت واردات سود میبرند
• نیاز به سرمایهگذاری در فناوری و مدیریت منابع آب
با این حال، اگر روند صرفهجویی ارزی، توسعه کشتبافت، بهرهوری آب و ساماندهی بازارها ادامه یابد، کشاورزی ایران میتواند از یک بخش سنتی و پرهزینه به بخش پیشرو و صادراتمحور تبدیل شود.
