توقیف سریال سووشون: مسدودسازی راه‌حل نیست
توقیف سریال سووشون: آیا حذف و مسدودسازی، راه‌حل مشکلات فرهنگ و هنر است؟ بررسی دلایل توقیف جنجالی سووشون و چالش‌های سانسور در سینما و پلتفرم‌های خانگی
عرصه پرفراز و نشیب فرهنگ و هنر، به ویژه سینما و تلویزیون، همواره بستری مستقیم برای انعکاس افکار، عقاید، آداب و سنن جامعه ما بوده است.
اخبار سبز کشاورزی؛ مفاهیم عمیق اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بسیاری را می‌توان از طریق امکانات و ابزارهای این حوزه به شکلی مؤثر برای جامعه بیان کرد. علاوه بر این، فرهنگ و هنر، به خصوص برای نوجوانان و جوانان، پایگاهی مهم جهت جذب مخاطب و رساندن آن‌ها به آگاهی و بلوغ فکری است.
تغییرات و محدودیت‌ها؛ از تلویزیون تا پلتفرم‌های خانگی
در کشور ما، پس از انقلاب، عرصه سینما و تلویزیون دستخوش دگرگونی‌ها و نابسامانی‌های فراوانی شد. این تغییرات، به نوبه خود، به مسئله سانسور و محدود شدن فضای کاری فیلمسازان، بازیگران و نویسندگان دامن زد. این محدودیت‌ها، ناخواسته، مخاطب عام سینما و تلویزیون را به سمت ماهواره و فیلم‌های خارجی سوق داد.
با آغاز به کار پلتفرم‌های خصوصی نمایش خانگی، انتظار می‌رفت فضایی بازتر برای تولید محتوا فراهم شود، اما متأسفانه نظارت‌ها و سانسورها در این بخش نیز شدت گرفت.
عده‌ای که پیش‌تر قید دیدن تلویزیون را زده بودند و به این نمایش‌های خانگی روی آورده بودند، پس از مدتی با پدیده حذف و سانسور در این بسترها نیز مواجه شدند. در حال حاضر، کمتر کسی به این نمایش‌های خانگی اعتماد کامل دارد و توقیف یا مسدود شدن آن‌ها دیگر کمتر کسی را متعجب می‌کند.
پشت پرده توقیف سریال سووشون؛ معمای یک آغاز جنجالی
اخیراً، سریال «سووشون» که از پایگاه نماوا پخش می‌شد، تنها پس از پخش اولین قسمت آن، توقیف و این پلتفرم از دسترس خارج شد. اما جریان از چه قرار بود؟
پس از این اتفاق، عده‌ای علت را عدم هماهنگی پلتفرم نماوا می‌دانند، گروهی دیگر می‌گویند این سریال مجوز پخش نداشته و بسیاری نیز معتقدند این سریال بدون سانسور پخش شده است.
سریال «سووشون»، برگرفته از رمان ارزشمند سیمین دانشور، بیننده را به دوران جنگ جهانی دوم می‌برد؛ مقطع زمانی که مردم با استعمار دست و پنجه نرم می‌کردند.
این سریال به کارگردانی نرگس آبیار و با حضور جمعی از بهترین بازیگران ایرانی ساخته شده است. خبرگزاری ساترا، علت عدم پخش این سریال را دریافت نکردن مجوز و پخش بدون هماهنگی اعلام کرده، که البته خود این موضوع جای بحث و تأمل دارد.
اعتراض کارگردان و صحنه‌هایی که تازگی داشتند
پس از توقیف سریال سووشون، کارگردان آن، نرگس آبیار، به شدت اعتراض کرد و این سوال را مطرح کرد که چرا داستانی که از یک برهه تاریخی صحبت می‌کرد و تازه پس از حذف چند سکانس آن در قسمت اول، باید توقیف شود؟ او همچنین به عدم تبلیغات کافی برای این سریال، حتی نبود یک بیلبورد در سطح شهر، اشاره کرد.
واقعیت آن است که در این سریال، صحنه‌هایی وجود داشت که برای اولین بار مخاطب با آن مواجه می‌شد؛ مواردی مانند رقص دو نفره زنان و مردان یا نوشیدن مشروب که خیلی عادی جلوه می‌کرد، و یا گرفتن دست یوسف کی‌مرام توسط بهنوش طباطبایی. این موارد، طبیعتاً در سینمای پس از انقلاب تازگی داشت و شاید عامل اصلی این توقیف بود.
راهکار منطقی؛ نگاهی به آینده فرهنگ و هنر
در هر حال، هر چه که هست، این برخوردهای قهری و امنیتی نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند، بلکه باعث می‌شود آحاد مخاطبین از سینما، تلویزیون و حتی نمایش‌های خانگی دلسرد و قهر کنند. سازمان‌های نظارتی، از ارشاد گرفته تا صدا و سیما، باید با نگرشی منطقی و به دور از نظرات سلیقه‌ای، به بررسی این موارد بپردازند.
آن‌ها نباید بیش از این در برابر علایق و افکار مردم بایستند و حداقل فضایی مناسب و باز را در پلتفرم‌های خانگی در اختیار مردم قرار دهند.
سینما، کارگردانان، بازیگران و در کل فضای هنری کشور ما شایسته این برخوردها و حذف‌ها نیست. وقت آن است که چاره‌ای منطقی برای این چالش‌ها اندیشیده شود.
