تخریب دوباره سنگقبرهای تاریخی ابنبابویه زیر سایه همسطحسازی
تخریب سنگقبرهای تاریخی ابنبابویه بهبهانه همسطحسازی اوج گرفته این اقدام میراث و هویت فرهنگی ایران را زیر سؤال برده و اعتراض عمومی را برانگیخته است
موج جدید تخریب سنگقبرهای ابنبابویه، نماد تاریخ و هویت فرهنگی ایران، بار دیگر جنجالی شده و پرسشهایی جدی درباره حفظ میراث تاریخی در برابر پروژههای همسطحسازی بیوقفه بهوجود آورده است.
اوجگیری تخریب سنگ مزارهای ابنبابویه؛ میراث ملی زیر پتک همسطحسازی
این نخستین بار نیست که گورستان ابنبابویه قربانی طرحهای بهسازی و همسطحسازی میشود. مجموعهای که ثبت ملی آن اهمیت و ارزش تاریخیاش را اثبات کرده، اخیراً بار دیگر شاهد تخریب گسترده سنگقبرهای قدیمی بوده است. اقدامات اخیر بخشی از سنگ مزارهای مشاهیر را نابود کرده و هویت تاریخی این گورستان را تهدید میکند.
سنگقبرهای تاریخی؛ خاطره زنده یک قرن از فرهنگ و جامعه
از آرامگاه غلامرضا تختی تا محل دفن چهرههای فرهنگی چون میرزاده عشقی، دهخدا، فاطمی و نسیم شمال، هر سنگقبر در ابنبابویه سندی زنده از گذشته و روایتگر تحولات فرهنگی و اجتماعی ایران است. همسطحسازی این قبور نهتنها ارزش تاریخی را نابود میکند، بلکه قانون میراث ملی را نیز زیرپا میگذارد.
پروژه مخفیانه و بیاطلاع؛ واکنش میراث فرهنگی شهرری
بهرغم دستور توقف پروژه توسط اداره میراث فرهنگی، گزارشها و تصاویر جدید حاکی از ادامه تسطیح و تخریب سنگمزارهاست. تولیت آستان شیخ صدوق مدعی ساخت آشپزخانه و حوزه علمیه بر بخشی از قبور شده، بیآنکه مجوز فرهنگی دریافت کند و بدون اطلاع خانوادههای مدفونشدگان، سنگها را شکسته و از محوطه خارج کرده است.
گورستان تاریخی، موزه زنده یا قربانی نوسازی؟
کارشناسان و پژوهشگران تاریخی بارها تأکید کردند که گورستان ابنبابویه فراتر از یک محل دفن، موزهای روباز و سندی زنده از آیینها و شیوههای خاکسپاری در ایران است. سنگقبرهای کهنسال، آثار حکاکی و نقوش برجا بر روی آنها، اطلاعات ارزندهای درباره هویت و روایت زندگی افراد مدفونشده دارند؛ اما هر اقدام غیرکارشناسانه به معنای نابودی این اسناد تاریخی است.
بیتوجهی به مخالفت عمومی و خسارت جبرانناپذیر
گزارشهای منتشرشده نشان میدهد سازمانهای متولی بارها وعده بازگرداندن سنگقبرهای تخریبشده را دادهاند، اما در واقعیت بسیاری از این آثار برای همیشه ناپدید میشود. خانوادهها از وضعیت قبور خبر ندارند و افکار عمومی نسبت به تخریب میراث فرهنگی با نگرانی و اعتراض واکنش نشان دادهاند.
سنگقبرها، اسناد تاریخی دستاول
هر سنگ قبر منظری از هنر سنگتراشی، اطلاعات مربوط به لقبها، مناسبات و مناصب تاریخی است که با همسطحسازی نابود میشود. پژوهشگران هشدار دادهاند حذف این اسناد، از میان بردن بخش مهمی از حافظه تاریخی ایران است.
حافظه جمعی در خطر؛ ابنبابویه فراتر از گورستان
گورستان ابنبابویه فقط محل دفن نیست؛ روایتگر بیش از یک قرن تاریخ اجتماعی، فرهنگی و سیاسی ایران است. تخریب و تسطیح هر سنگقبر، حذف بخشی از حافظه جمعی جامعه ایرانی بهشمار میآید. استمرار این روند میتواند این مجموعه تاریخی را به فضایی بیهویت بدل کند که نشانی از گذشته در آن باقی نماند.
