معرفی بهترین نژادهای مرغ تخمگذار در ایران
صنعت پرورش مرغ تخمگذار از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا تخم مرغ به عنوان یکی از اصلیترین منابع پروتئینی در سبد غذایی خانوار جایگاه ویژهای دارد.

اخبار سبز کشاورزی؛ صنعت پرورش مرغ تخمگذار در ایران از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که تخم مرغ به عنوان یکی از اصلیترین منابع پروتئینی در سبد غذایی خانوارهای ایرانی جایگاه ویژهای دارد. انتخاب نژاد مناسب مرغ تخمگذار یکی از عوامل کلیدی در موفقیت این صنعت است. نژادهای مختلف مرغ تخمگذار از نظر میزان تولید تخم، سازگاری با شرایط آبوهوایی، مقاومت در برابر بیماریها و نیازهای تغذیهای متفاوت هستند. در این مقاله، به معرفی بهترین نژادهای مرغ تخمگذار در ایران میپردازیم.
1. نژاد لگهورن (Leghorn)
لگهورن یکی از معروفترین و پرطرفدارترین نژادهای مرغ تخمگذار در جهان است که در ایران نیز بهطور گسترده پرورش داده میشود. این نژاد منشأ ایتالیایی دارد و به دلیل تولید تخممرغ بالا و کیفیت مطلوب آن شناخته شده است.
ویژگیهای نژاد لگهورن:
- تولید تخم: سالانه بین ۲۸۰ تا ۳۲۰ تخم مرغ.
- رنگ تخم: سفید.
- وزن بدن: سبکوزن (۱٫۵ تا ۲٫۵ کیلوگرم).
- سازگاری: مقاومت بالا در برابر شرایط آبوهوایی گرم و خشک.
- مزایا: مصرف غذای کم، رشد سریع و بلوغ زودرس.
معایب: حساسیت نسبت به استرس و نیاز به مدیریت دقیق.
2. نژاد هایلاین (Hy-Line)
نژاد هایلاین یکی از بهترین نژادهای مرغ تخمگذار تجاری است که در ایران نیز بهطور گسترده مورد استفاده قرار میگیرد. این نژاد حاصل اصلاح نژادی و انتخاب ژنتیکی است و به دلیل عملکرد عالی در تولید تخممرغ شناخته شده است.
ویژگیهای نژاد هایلاین:
- تولید تخم: سالانه بین ۳۰۰ تا ۳۵۰ تخم مرغ.
- رنگ تخم: قهوهای.
- وزن بدن: متوسط (۲ تا ۲٫۵ کیلوگرم).
- سازگاری: مقاومت بالا در برابر بیماریها و شرایط مختلف محیطی.
- مزایا: مصرف غذای بهینه، تولید تخممرغ با کیفیت و پوسته محکم.
معایب: نیاز به مدیریت تغذیهای دقیق و کنترل دمای محیط.
3. نژاد ایزا براون (ISA Brown)
ایزا براون یکی از نژادهای محبوب مرغ تخمگذار در ایران است که به دلیل تولید تخممرغ قهوهای و سازگاری با شرایط مختلف محیطی مورد توجه قرار گرفته است. این نژاد حاصل تلاقی بین نژادهای مختلف است و بهطور خاص برای تولید تخممرغ پرورش داده شده است.
ویژگیهای نژاد ایزا براون:
- تولید تخم: سالانه بین ۲۸۰ تا ۳۲۰ تخم مرغ.
- رنگ تخم: قهوهای.
- وزن بدن: متوسط (۲ تا ۲٫۵ کیلوگرم).
- سازگاری: مقاومت بالا در برابر بیماریها و شرایط سخت محیطی.
- مزایا: آرام بودن، سازگاری با سیستمهای پرورش مختلف و تولید تخممرغ با کیفیت.
معایب: نیاز به مدیریت دقیق تغذیه و بهداشت.
4. نژاد راس (Ross)
نژاد راس بیشتر به عنوان مرغ گوشتی شناخته میشود، اما برخی از زیرگونههای آن مانند راس سفید و راس قهوهای برای تولید تخممرغ نیز استفاده میشوند. این نژاد در ایران بهطور گسترده پرورش داده میشود.
ویژگیهای نژاد راس:
- تولید تخم: سالانه بین ۲۵۰ تا ۲۸۰ تخم مرغ.
- رنگ تخم: سفید یا قهوهای.
- وزن بدن: سنگینوزن (۲٫۵ تا ۳٫۵ کیلوگرم).
- سازگاری: مقاومت بالا در برابر بیماریها و شرایط سخت محیطی.
- مزایا: رشد سریع، مقاومت بالا و تولید تخممرغ با کیفیت.
معایب: مصرف غذای بیشتر نسبت به نژادهای سبکوزن.
5. نژاد مرندی
مرندی یک نژاد بومی ایران است که به دلیل سازگاری بالا با شرایط آبوهوایی و مقاومت در برابر بیماریها مورد توجه قرار گرفته است. این نژاد بیشتر در مناطق روستایی و سنتی پرورش داده میشود.
ویژگیهای نژاد مرندی:
- تولید تخم: سالانه بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ تخم مرغ.
- رنگ تخم: سفید یا کرم.
- وزن بدن: متوسط (۲ تا ۲٫۵ کیلوگرم).
- سازگاری: مقاومت بالا در برابر شرایط سخت محیطی و بیماریها.
- مزایا: نیاز به مدیریت کم، سازگاری با سیستمهای پرورش سنتی و مقاومت بالا.
معایب: تولید تخم کمتر نسبت به نژادهای تجاری.
6. نژاد لوهمن (Lohmann)
نژاد لوهمن یکی دیگر از نژادهای تجاری مرغ تخمگذار است که در ایران نیز پرورش داده میشود. این نژاد به دلیل تولید تخممرغ با کیفیت و عملکرد عالی شناخته شده است.
ویژگیهای نژاد لوهمن:
- تولید تخم: سالانه بین ۳۰۰ تا ۳۵۰ تخم مرغ.
- رنگ تخم: سفید یا قهوهای.
- وزن بدن: متوسط (۲ تا ۲٫۵ کیلوگرم).
- سازگاری: مقاومت بالا در برابر بیماریها و شرایط مختلف محیطی.
- مزایا: مصرف غذای بهینه، تولید تخممرغ با کیفیت و پوسته محکم.
معایب: نیاز به مدیریت دقیق تغذیه و بهداشت.
نتیجهگیری
انتخاب نژاد مناسب مرغ تخمگذار به عوامل مختلفی مانند شرایط محیطی، هدف تولید (تخممرغ سفید یا قهوهای)، سیستم پرورش و امکانات مدیریتی بستگی دارد. نژادهای لگهورن، هایلاین و ایزا براون به دلیل تولید تخم بالا و سازگاری با شرایط ایران، گزینههای مناسبی برای پرورشدهندگان هستند.
از سوی دیگر، نژادهای بومی مانند مرندی نیز به دلیل مقاومت بالا و نیاز به مدیریت کم، برای پرورش در مناطق روستایی و سنتی مناسباند. در نهایت، موفقیت در پرورش مرغ تخمگذار به مدیریت صحیح، تغذیه مناسب و رعایت اصول بهداشتی بستگی دارد.