پشت پرده گرانی گوشت قرمز: مقصر کیست؟
با واردات صدها میلیون دلار گوشت از خارج، چرا قیمت‌ها در ایران همچنان بالاست؟ ریشه‌یابی گرانی گوشت قرمز، نقش وزارتخانه‌ها و عوامل پشت پرده در انحصار.
آیا از خود پرسیده‌اید چرا با وجود واردات صدها میلیون دلار گوشت قرمز از کشورهای دوردست، قیمت‌ها در بازار همچنان سر به فلک می‌کشد؟
به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ سفره‌های خالی و جیب‌های خالی‌تر، نتیجه‌ی سیاست‌های نادرست و ناکارآمدی است که سفره مردم ایران را هدف قرار داده است. در این مطلب به بررسی ریشه‌های این گرانی و مقصران اصلی می‌پردازیم.
واردات بی‌اثر؛ هزینه‌های گزاف برای جیب مردم
ماه‌هاست که خبری از گوشت تنظیم بازاری در فروشگاه‌ها نیست و توان بسیاری از خانوارها برای خرید گوشت به صفر رسیده است. در چنین شرایطی، به جای برنامه‌ریزی برای حل این بحران، وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی و صمت، بازار را به حال خود رها کرده‌اند. جالب اینجاست که با واردات گوشت از مسیرهای بسیار دور، نه تنها مشکلی حل نشده، بلکه به ادامه گرانی‌ها نیز دامن زده شده است.
منصور پوریان، رئیس شورای تأمین دام کشور، با اشاره به این واردات عظیم دلاری از کشورهایی چون ترکیه، امارات، کلمبیا و استرالیا، بر بی‌اثر بودن این اقدام در کاهش قیمت‌ها تاکید کرد. این در حالی است که خشکسالی‌های پیاپی و افزایش هزینه‌های خوراک دام، تولید داخلی را به شدت کاهش داده و بسیاری از دامداران کوچک را مجبور به فروش یا حتی کشتار دام‌های مولد خود کرده است.
از ارز ترجیحی تا بن‌بست یارانه‌ای؛ سیاست‌های ضد و نقیض
وزارت جهاد کشاورزی به جای برنامه‌ریزی برای واردات گوشت با قیمت مناسب و تأمین نیاز بازار، عکس این عمل را انجام داده است. بر اساس اعلام سازمان برنامه و بودجه، در خرداد ماه سال جاری، گوشت قرمز از فهرست دریافت ارز ترجیحی خارج شد. این اقدام، عرضه و توزیع گوشت یارانه‌ای را با بن‌بست مواجه کرد و به دنبال آن، قیمت‌ها روند صعودی به خود گرفت.
انحصار، دلال‌بازی و ضعف نظارت؛ چرخه معیوب توزیع
منابع آگاه خبر می‌دهند که واردات گوشت تنها توسط چند شرکت خاص انجام می‌شود. در مرحله توزیع نیز، انحصار و دلال‌بازی‌های زیادی وجود دارد که این افراد، گوشت را با قیمت‌های بسیار بالا به دست مصرف‌کننده نهایی می‌رسانند. ضعف نهادهای نظارتی مانند سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تعزیرات نیز در کنترل بازار و برخورد با گران‌فروشان، به ادامه این وضعیت دامن زده است.
چه کسانی در گرانی گوشت مقصرند؟
به نظر می‌رسد وزارت جهاد کشاورزی، به دلیل سیاست‌گذاری‌های نادرست و عدم حمایت کافی از دامداران، و همچنین وزارت صمت، به دلیل ضعف در نظارت بر شبکه توزیع و واردات، بیش از همه باید پاسخگو باشند. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که واردات گوشت، یک کسب‌وکار پرسود است و به همین دلیل، گروه‌های خاصی با نفوذ در نهادهای دولتی، اجازه شفاف‌سازی بازار و کاهش قیمت‌ها به نفع مردم را نمی‌دهند.
منصور پوریان، رئیس شورای تأمین دام کشور، با تاکید بر اینکه استرالیا سالانه ۱۵ میلیون راس گوسفند صادر می‌کند (که معادل فروش نفت ایران است)، ابراز داشت که امسال آنقدر گوشت وارد کردیم که پای کشوری مانند کلمبیا نیز به واردات گوشت ایران باز شد، در حالی که مزیت تولید دام در کشور ما وجود دارد.
سال‌هاست که قیمت دام زنده و گوشت در ایران، به دلیل هزینه‌های تولید، نهاده‌های دامی و شرایط اقتصادی، بالاتر از قیمت جهانی است. این اختلاف قیمت، واردات را برای برخی شرکت‌ها و تاجران، جذاب‌تر از تولید داخل می‌کند. تولیدکنندگان داخلی دام با چالش‌های متعددی مانند گرانی و کمبود نهاده‌های دامی و افزایش هزینه‌های حمل و نقل مواجه هستند که تولید داخلی را پرهزینه می‌کند. البته به دلیل افزایش تقاضا در برخی فصول یا کاهش تولید، دولت برای کنترل قیمت و تأمین نیاز بازار مجبور به واردات می‌شود؛ اما در حال حاضر، این واردات از کشورهایی با مسافت طولانی مانند کلمبیا، جای سؤال دارد.
