بازار سویا در آستانه تحول؛ از انحصار واردات تا ضرورت تأمین ۲.۴ میلیون تن دانه و کنجاله

در سکوت بازار نهاده‌های دامی، زنگ خطر تازه‌ای به صدا درآمده است؛ اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دام و طیور هشدار می‌دهد که اگر تصمیم‌های فوری برای تأمین دانه و کنجاله سویا اتخاذ نشود، کشور تا پایان زمستان با کسری سنگین و افزایش قیمت گوشت و تخم‌مرغ روبه‌رو خواهد شد.

اخبار سبز کشاورزی؛ این اتحادیه در جدیدترین گزارش خود، هم‌زمان با گشایش پاییزی ثبت سفارش، پیشنهاد جامعی را به معاونت بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی ارائه کرده است.

محور اصلی این پیشنهاد بر لزوم بازگشایی ثبت سفارش معادل ۱.۴ میلیون تن دانه سویا و یک میلیون تن کنجاله سویا و کاهش ضریب تمرکز در واردات نهاده‌ها تأکید دارد.

 نیاز واقعی بازار و آمار رسمی واردات

بر اساس داده‌های رسمی گمرک، در نیمه نخست سال جاری ۱.۶ میلیون تن دانه سویا و ۹۵۰ هزار تن کنجاله وارد کشور شده است. با توجه به مصرف سالانه صنعت دام و طیور، برای حفظ تعادل بازار تا پایان سال جاری دست‌کم ۲.۳ میلیون تن کنجاله سویا دیگر باید تأمین شود.

اتحادیه یادشده هشدار می‌دهد اگر این تأمین انجام نشود، واحدهای تولیدی در ماه‌های آتی با کاهش جوجه‌ریزی و افت شدید تولید روبه‌رو خواهند شد.

 اطلاعیه وزارت جهاد؛ گامی مثبت اما ناکافی

معاونت بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی در اطلاعیه‌های ۱۰ و ۱۳ آبان‌ماه اعلام کرد سقف ثبت سفارش دانه از ۴۰۰ به ۷۰۰ هزار تن و کنجاله از ۳۰۰ به ۵۰۰ هزار تن افزایش یافته است.

این اقدام هرچند نشانه تعامل و تلاش دولت برای پیشگیری از بحران است، اما اتحادیه آوندا آن را ناکافی و نگران‌کننده می‌داند و خواستار افزایش فوری سقف‌ها متناسب با نیاز واقعی بازار شده است.

 محدودیت جهانی عرضه؛ هشدار درباره فصل خرید

نزدیکی به پایان فصل عرضه از مبادی برزیل و آرژانتین، تنش‌های تجاری چین و آمریکا و کاهش صادرات از کانادا، شرایط را برای خرید دشوار کرده است. اتحادیه آوندا پیشنهاد می‌دهد برای جلوگیری از اختلال در تأمین، تمام ظرفیت بخش خصوصی و کارخانجات فعال روغن‌کشی به میدان بیایند.

 انحصار خطرناک در واردات؛ لزوم کاهش تمرکز

گزارش اتحادیه نشان می‌دهد که ۵۶ درصد واردات دانه سویا در اختیار تنها یک هلدینگ است؛ این تمرکز شدید نه‌تنها موجب کندی عرضه و افزایش ریسک می‌شود، بلکه مانع فعالیت ۲۰ کارخانه روغن‌کشی در سراسر کشور شده است.

ایجاد رقابت میان شرکت‌های تأمین‌کننده در استان‌ها، علاوه بر افزایش کیفیت کنجاله داخلی، صرفه‌جویی ارزی و تسریع حمل مستقیم از بنادر را نیز به همراه دارد.

 سه راهکار اتحادیه برای آرامش بازار سویا

۱. انعطاف در سقف اعتباری و سابقه شرکت‌ها: اجازه جابجایی تا ۲۰ درصد سهمیه میان اقلام نهاده‌های دامی فارغ از سابقه کالایی.

۲. بازگشایی ثبت سفارش عمومی: بهره‌گیری از تجربه مثبت تأمین ذرت و صدور مجوز بر اساس قبض انبار برای سرعت بیشتر.

۳. تشویق شرکت‌های ارزان‌تأمین‌کننده: اختصاص امتیاز استفاده از ارز مازاد برای واردات نهاده‌های دیگر به شرکت‌هایی که سویا را با نرخ کمتر تهیه می‌کنند.