سورتینگ ماهی؛ راز رشد یکنواخت و کاهش تلفات در پرورش ماهی

پرورش‌دهندگان ماهی برای آن‌که بتوانند محصول خود را هرچه سریع‌تر به بازار مصرف برسانند، از خوراک باکیفیت و مقادیر بالای مواد غذایی استفاده می‌کنند. اما چالشی که در این مسیر وجود دارد، رشد نامتوازن ماهیان است؛ زیرا همه ماهی‌ها به یک اندازه و با یک سرعت رشد نمی‌کنند.

اخبار سبز کشاورزی؛ از این رو، پرورش‌دهندگان باید مداخله‌ای هدفمند انجام دهند که همان دسته‌بندی یا سورتینگ ماهی بر اساس اندازه است.

روش کار نیز مشخص است:

ماهی‌هایی که در فضای محدود قرار دارند از میان توری‌هایی با شکاف مشخص عبور می‌کنند. اندازه این شکاف‌ها بر اساس نوع، سن و میان‌قطر بدن ماهی تعیین می‌شود. ماهیان کوچک‌تر از توری عبور کرده و وارد فضای جدید می‌شوند؛ در حالی‌که ماهیان بزرگ‌تر قادر به عبور نیستند. این روش ساده و مؤثر، بر پایه اندازه ناحیه میانی بدن و بیشترین قطر ماهی انجام می‌شود.

مزایای سورتینگ ماهی

گونه‌های مختلف ماهی‌های خوراکی معمولاً رفتار هم‌جنس‌خواری دارند و لازم است بر اساس اندازه از یکدیگر جدا شوند. به‌عنوان مثال، گربه‌ماهی باید در مراحل اولیه رشد، به‌صورت هفتگی دسته‌بندی شود و در ادامه در هر ماه تعداد آن کاهش یابد تا از آسیب به یکدیگر جلوگیری شود. در صورت بی‌توجهی به جداسازی، ماهی بزرگ‌تر ممکن است ماهیان کوچک‌تر را بخورد.

در مورد تیلاپیا نیز چنین رفتاری مشاهده می‌شود؛ به گونه‌ای که ماهی ماده در صورت اختلاف زیاد اندازه، اقدام به خوردن ماهی نر می‌کند. حتی برخی گونه‌های کوچک که اندازه‌ای کمتر از یک انگشت دارند، اگر اختلاف زیادی در سایز داشته باشند، هم‌نوعان کوچک‌تر خود را می‌خورند. بنابراین سورتینگ، از خسارت اقتصادی ناشی از این رفتار جلوگیری می‌کند.

نکات مهم در دسته‌بندی ماهی بر اساس اندازه

• اطمینان از دسترسی برابر به خوراک:

در مخازنی که ماهی‌های کوچک و بزرگ هم‌زمان حضور دارند، ماهیان بزرگ‌تر پیش از کوچک‌ترها غذای بیشتری دریافت می‌کنند. این مسئله موجب رشد ناکافی ماهیان کوچک می‌شود. اگر اندازه ماهیان یکسان باشد، دسترسی به خوراک نیز برابر خواهد بود.

• تناسب اندازه خوراک با اندازه ماهی:

ماهی‌های کوچک نیازمند دانه‌بندی ریزتر خوراک هستند تا پروتئین کافی دریافت کنند. در مخازنی که اختلاف اندازه وجود دارد، ذرات غذایی درشت تنها توسط ماهیان بزرگ‌تر مصرف می‌شود و ماهیان کوچک‌تر از دریافت پروتئین کافی محروم می‌مانند.

• پاسخ به نیاز بازار:

مشتریان معمولاً ماهی‌هایی با اندازه متوسط و یکنواخت را ترجیح می‌دهند. ماهیان بیش از اندازه درشت هم مشتری کمتر دارند و هم قیمت پایین‌تری. یکنواختی اندازه باعث برداشت بهتر، فروش سریع‌تر و رضایت بیشتر خریدار می‌شود.

• حذف ماهیان خارج از اندازه:

یکی از مزیت‌های مهم سورتینگ این است که ماهیان نامناسب از نظر اندازه، در همان مراحل اولیه حذف و کشتار می‌شوند. این کار موجب عرضه محصولاتی با اندازه یکنواخت و کیفیت مشابه می‌شود.

در نهایت باید یادآوری کرد که دسته‌بندی بر اساس اندازه، نشان‌دهنده کیفیت ماهی نیست؛ اما یکنواختی اندازه‌ها بیانگر آن است که ماهیان در یک دوره رشد کنترل‌شده و منظم پرورش یافته‌اند.

ماهنامه دام و کشت و صنعت – شماره ۳۰۱ – مهر ۱۴۰۴