سکوت مسئولان و سیب زمینی گران

زمستان سال گذشته زمانی که سیب زمینی تا حدود 17 هزار تومان افزایش قیمت داشت تمام مسئولان ملی و استانی پای کار آمدند تا قیمت سیب زمینی را تعدیل کنند که البته عملکرد چندان موفقی نیز نداشتند، اما امروز هم که پس از گذشت چند ماه قیمت سیب زمینی بار دیگر به بیش از 20 هزار تومان رسیده دیگر هیچ مسئولی پاسخگو و پیگیر نیست.

به گزارش اخبار سبز کشاورزی، در حالی که بازار از میوه‌های نوبرانه پر شده است و بسیاری از مردم دیگر توان خرید این میوه‌ها را ندارند سیب زمینی نیز با این محصولات رقابت می‌کند و با افزایش قیمت قابل توجه، عرصه را بر مردم تنگ کرده است.

افزایش قیمت سیب زمینی از این‌رو دارای اهمیت است که بخش جدایی‌ناپذیر از سفره ایرانی‌ بوده و به خصوص غذای قشر متوسط و پایین جامعه است؛ بنابراین می‌بایست برای عرضه و میزان تقاضای آن همواره برنامه‌ریزی داشت و‌ بازار را متعادل کرد.

عرضه قطره‌چکانی سیب زمینی

عرضه قطره‌چکانی یکی از مشکلات سیب زمینی در ماه های اخیر است؛ به طوری که گزارش‌ها حاکی از انبارهای مملو از سیب زمینی است؛ اما عرضه کنندگان که اغلب دلال هستند با مدیریت عرضه آن به بازار در حال مدیریت قیمت نیز هستند.

سیب زمینی محصولی انباری است که در سال گذشته با بهایی کمتر از 5 هزار تومان از کشاورز خریداری شده است؛ اما در بازار خرده‌فروشی و برای مصرف‌کننده قیمت آن به بیش از 20 هزار تومان می‌رسد این فاصله بین مزرعه تا سفره معضلی برای بخش کشاورزی است که با حضور پر رنگ دلالان هیچ‌گاه روی منطق و برنامه‌ریزی را نمی‌بیند.

هر چند کشاورزان با آزادسازی یارانه‌ها و خرید گران نهاده‌های کشاورزی همچنان در حال تولید هستند و قیمت محصولات کشاورزی آنها چندان تفاوتی نداشته است؛ اما مصرف ‌کنندگان در حال خرید محصولات کشاورزی با بهایی بیش از 100درصد افزایش نسبت به مدت مشابه در سال قبل هستند.

مسئولان نیز به نظر می‌رسد با توجه به موج گرانی‌های قابل توجه در تمامی کالاهای اساسی دیگر به افزایش قیمت‌های 100 درصدی سیب زمینی توجهی ندارند و به دنبال رفع گرانی این محصول نیستند؛ این در حالی است که با اجرای قانون انتزاع وزارت جهاد کشاورزی موظف است بازار محصولات کشاورزی را متعادل کند و امروز تمامی امکانات نیز در اختیار این وزارتخانه قراردارد.

سیل انتقادات به سمت وزارت جهاد کشاورزی

در این زمینه انتقادات بسیاری از وزارت جهاد کشاورزی صورت می‌گیرد که بی‌پاسخ نیز می‌مانند ، رئیس اتحادیه بارفروشان تهران در این زمینه ضمن انتقاد از جهاد کشاورزی می‌گوید: جهاد کشاورزی به عنوان متولی این امر باید اعلام کند علت گرانی و کمبود سیب زمینی چیست، چرا توزیع را کم کرده‌اند و نظارت کافی وجود ندارد.

تعاونی‌های روستایی در چنین مواقعی باید ورود کنند و قیمت‌ها را بشکنند تا سیب زمینی اصفهان طی ۱۵ روز آینده به دست آید. اکنون تنها سیب زمینی گرگان را داریم و اگر جهاد کشاورزی توزیع لازم را انجام ندهد، چالش بسیار بزرگی پیش می‌آید.

دارایی‌نژاد می‌گوید: در هفته‌های گذشته همه محصولات صیفی و سبزیجات 20درصد افزایش قیمت داشتند. دلیل آن هم این است که عرضه قطره‌چکانی است. اکنون دلالان باعث می‌شوند بار به میزان کافی نیاید. کرایه‌ها و هزینه کارگر زیاد شده، اما مگر چقدر افزایش یافته که قیمت سیب زمینی این چنین بالا رود.

رئیس اتحادیه بارفروشان تهران درباره راه حل این چالش گفت: اعلام قیمت سراسری به علاوه کرایه بار است. اگر تنها در تهران اعلام کنیم قیمت بالا نفروشند، کشاورزان بار به تهران نمی‌زنند و مثلا به کرج ارسال می‌کنند. باید سراسر کشور یک قیمت ثابت اعلام شود.

وی ادامه داد: امکان اینکه مردم میوه مصرف نکنند وجود دارد؛ اما سیب زمینی که قابل حذف شدن نیست. اکنون سبزیجات و میوه‌جات که ۶۶ قلم هستند، بیست درصد افت خرید داشتند، چراکه قدرت خرید پایین آمده است.

صادرات سیب زمینی پر قدرت ادامه دارد

ایران سیزدهمین تولیدکننده سیب زمینی در دنیا محسوب می‌شود و از سوی دیگر براساس آمار موجود عنوان پنجمین صادرکننده بزرگ سیب زمینی را به نیز به خود اختصاص داده است؛ به طوری که براساس اطلاعات موجود‌ آمارها حاکی از آن است که صادرات سیب‌زمینی ایران در سال ۲۰۲۱ معادل ۱۶ درصد رشد کرده و به ۸۵۵ هزار تن رسیده است.

این امر نشان می‌دهد هر چند سیب زمینی در بازار داخلی با افزایش قیمت روبه‌رو است؛ اما صادرات این محصول همچنان ادامه دارد و به طور کلی صادرات سیب زمینی یک سیاست ارزآور برای کشور است که وقتی میزان آب مصرفی برای آن را با عایدات حاصل از صادرات محاسبه می‌کنیم نبود یک دید بلندمدت و برنامه مدون بیش از پیش به چشم می‌آید.

به گفته مسئولان، سرانه مصرف سیب زمینی در کشور ما 45 کیلوگرم است که این میزان در سطح جهانی بیش از سه برابر ایران است و از طرف دیگر میزان آب مصرفی برای تولید سیب زمینی حدود 189 لیتر برآورد شده است که برای کشوری خشک مانند ایران که با خشکسالی‌های پی در پی نیز روبه‌رو بوده، به مثابه یک فاجعه بزرگ است.

هوشمندی کشورهای واردکننده سیب زمینی ایران در این میان جای توجه دارد؛ چراکه کشورهای سرسبز و پر آب از کشت سیب زمینی امتناع می‌کنند و آب را برای تولید محصولاتی با ارزش افزوده بالا مصرف می‌کنند و در مقابل سیب زمینی را از کشورهایی مانند ایران که ارزش پول آن بسیار پایین‌تر است وارد می‌کنند.

وزارت جهاد کشاورزی متولی چیست؟

کشت سیب زمینی در کشور ایران با اقلیم خشک و نیمه خشک، جای بحث فراوانی دارد؛ اما زمانی که از این کشت انتقاد می‌شود مسئولان می‌گویند اگر سیب‌ زمینی کشت نشود قیمت آن افزایش می‌یابد، اکنون‌ که در بازار قیمت این محصول افزایش قابل توجه نیز یافته است و برای مردم خارج از ایران با بهره‌گیری از آب و خاک این کشور سیب‌زمینی تولید می‌شود توجیه برخی مسئولان چیست؟

در کشور ما میزان تولید و عرضه سیب زمینی به عنوان محصولی استراتژیک با نیاز مردم داخل کشور تطابق ندارد و مسئولان جهاد کشاورزی هنوز نتوانسته‌اند به عنوان متولیان تولید یک برنامه واقعی از میزان کشت و کشت مستمر سیب زمینی که اهمیت آن برای قشر ضعیف جامعه کمتر از گندم نیست ارایه دهند.

دلالان در بازار محصولات کشاورزی فعالیت و منطبق با سود خود فعالیت می‌کنند نه با وعده و وعید مسئولان که در اتاق‌های خود در فصل گرم تابستان زیر کولر هستند. آنها بازار محصولات کشاورزی مانند سیب زمینی را در دست دارند و کشاورز و مردم و نسل آینده را متضرر می‌سازند؛ اما در این میان این سوال بی‌پاسخ می‌ماند که وزارت جهاد کشاورزی متولی چیست؟