کشاورزی پایدار و شاخصهای اندازهگیری
کشاورزی پایدار، رویکردی حاکمیتی است و هدف آن سلامت مردم و حفظ زیست بوم آنها است. لذا این رویکرد برای حل مشکلات بر راه حلهای درازمدت متمرکز است و به رفع عوارض نمیپردازد.
اخبار سبز کشاورزی؛ کشاورزی پایدار یعنی کشت گیاهان و پرورش دام، طیور و آبزیان به شیوههایی که سه هدف زیر را همزمان و یکجا محقق کند:
1-منافع اقتصادی؛
2- منافع اجتماعی مزرعه و جامعه روستایی؛
3-حفظ محیط زیست.
گرچه در مورد این اهداف جداگانه صحبت میکنیم ولی باید باهم و بهعنوان یک کل مدیریت شوند. این اهداف همپوشانی دارند و بر هم تاثیر میگذارند. اگر بین این اهداف توازن و همافزایی برقرار باشد، پایداری حاصل میشود. در غیر این صورت این مشکلات است که پایدار میشود.
برای پایداری اقتصادی؛ کشاورزی باید سودآور باشد، برنامه اقتصادی داشته باشد، بازاریابی فعال داشته باشد و ریسکها را مدیریت کند.
برای پایداری اجتماعی؛ تصمیمگیری باید در مزرعه روستایی و جوامع روستایی بر اساس کیفیت زندگی (به عنوان یک ارزش و یک هدف) باشد.
برای پایداری زیست محیط؛ کشاورزی باید سالم باشد، یعنی به جای سنت و صنعتمحوری طبیعتمحور باشد. یعنی باید چنان طراحی شود که واقعاً از اصول پایداری حاکم بر طبیعت تقلید کند و انسان به عنوان امانتدار طبیعت، اصول امانتداری را رعایت کند. کشاورزی پایدار چیزی فراتر از یک مجموعه ایدهالها و مجموعه از عملیاتها است.
پایداری قابل اندازهگیری است و شاخصهای نشان دهنده پایداری به قرار زیر است:
شاخصهای اقتصادی
• پساندازها یا ارزش واقعی اموال مزرعه روستایی رو به رشد باشد؛
• بدهیهای مزرعه روستایی رو به کاهش باشد؛
• سود سالانه مزرعه روستایی تامین باشد؛
• وابستگی مزرعه روستایی به یارانههای دولتی رو به کاهش باشد؛
• غذا و کود مورد نیاز مزرعه روستایی هر چه بیشتر در مزرعه تولید شود.
شاخصهای اجتماعی
• مزرعه روستایی بتواند پشتیبان کسب و کارهای روستایی و مزارع روستایی دیگر باشد؛
• تعداد خانوادههای روستایی کاهش نیابد؛
• جوانان روستا پس از باز نشستگی والدینشان کار آنها را در مزرعه ادامه دهند؛
• فارغالتحصیلان روستایی برای کار به روستا بر گردند؛
• نقدینگی مزارع در اقتصاد محلی روستایی گردش کند.
شاخصهای زیست محیطی
• زمین عاطلی وجود نداشته باشد؛
• آب تمیز در جوی و نهر مزرعه روان باشد؛
• ماهی در آبهای مزرعه شنا کند؛
• گوناگونی زندگی حیوانی در روی زمین و زیر زمین مشاهده شود؛
• گوناگونی حیات گیاهی در مزرعه مشاهده شود.