روستاییان و عشایر؛ پیشرانان اصلی توسعه اقتصادی کشور در روز ملی روستا و عشایر
در روز ملی روستا و عشایر، به نقش کلیدی روستاییان و عشایر در توسعه اقتصادی کشور، امنیت غذایی و چالش‌های پیش روی آنان پرداخته شده است.
امروز، تقویم رسمی کشور با نامگذاری «روز ملی روستا و عشایر» به اهمیت قشر مولد و زحمتکش روستایی و عشایری اذعان دارد. این جامعه، بیشترین سهم را در تولید بخش کشاورزی، صنعت دام و طیور و در نهایت، تأمین امنیت غذایی کشور بر عهده دارد.
اخبار سبز کشاورزی؛ به مناسبت این روز، سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی مختلفی، مراسمی را برای پاسداشت و تقدیر از این تولیدکنندگان برگزار می‌کنند. سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با معرفی فعالیت‌های روستاییان و عشایر، و وزارت جهاد کشاورزی با تقدیر از کشاورزان نمونه و زنان کارآفرین روستایی و عشایری، نقش خود را ایفا می‌کنند. همچنین، وزارت کشور با برگزاری مراسمی از دهیاران نمونه و اعضای شورای اسلامی روستاها تجلیل به عمل می‌آورد.
این گونه رویکردها در جای خود ارزشمند و قابل تقدیر است، اما آیا جایگاه واقعی روستاییان و عشایر در چرخه اقتصادی کشور و توسعه آن به درستی روشن شده است؟ آیا دولت نقشه راه مشخصی برای آنان ترسیم کرده است؟ سوالات متعددی در این زمینه مطرح است که به چند نمونه مهم اشاره می‌کنیم:
جایگاه و نقش روستاییان و عشایر در توسعه کشور
نقش تولیدی در کشاورزی و دامپروری: آیا روستاییان و عشایر همچنان نقش سنتی خود را حفظ کرده‌اند یا به سمت شیوه‌های نوین در کشاورزی و دامپروری حرکت کرده‌اند؟
مهاجرت و توسعه شهری: آیا مهاجرت آنان به شهرها که فعال شدنشان در بخش صنعت و خدمات را به دنبال دارد، باید ادامه یابد؟ مهاجرتی که در نتیجه، منجر به خالی شدن روستاها از سکنه، تخریب محیط زیست، و هجوم ریزگردها می‌شود.
حضور در مناطق مرزی و امنیت: آیا حضور آنان در صحراها و سیاه چادرها صرفاً برای نمایش تصویر روستا به گردشگران داخلی و خارجی است، یا باید در روستا و مناطق مرزی بمانند و در حفظ امنیت آنجا نقش فعال‌تری ایفا کنند؟
تبدیل روستاها به قطب صنعتی یا خدماتی: آیا باید روستاها به قطب صنعتی تبدیل شوند یا به مراکز خدماتی؟
بلاتکلیفی در سیاست‌گذاری‌ها و نیاز به اقدامات عملی
پاسخ به این پرسش‌ها از سوی دولت و سازمان‌های مربوطه ضروری است. این بلاتکلیفی در وضعیت روستاها، در میان عشایر نیز به وضوح دیده می‌شود؛ به عنوان مثال، آیا دولت قصد اسکان عشایر را دارد یا رویکرد سنتی کوچ‌نشینی ادامه خواهد یافت؟
این در حالی است که مجمع تشخیص مصلحت نظام ۲۲ بند برای سیاست‌های کلی نظام در حوزه توسعه مناطق روستایی و عشایری تدوین کرده، اما هنوز ابلاغ نشده است.
روز ملی روستا و عشایر نباید صرفاً به انجام تشریفات ختم شود. دولت با دوراندیشی، مشارکت جمعی با نهادهای مدنی و همچنین خود روستاییان و عشایر که بازوهای تولیدی این کشور محسوب می‌شوند، باید اقدامات لازم را برای تحقق توسعه مناطق روستایی و عشایری و ارتقاء جایگاه آنان در توسعه اقتصادی کشور به عمل آورد.
بیشتر بخوانید: روستاییان و عشایر نگین اقتصاد کشور
