وقتی برگردان خاک برخلاف اصول حفاظتی اجرا می‌شود؛ زنگ خطر در قلب گرگان+ ویدئو

در روزگاری که ارزش حفاظت از خاک و آب بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است، اجرای عملیات برگردان خاک در جهت شیب در قلب شهر گرگان، پرسش‌های بسیاری را برمی‌انگیزد.

اخبار سبز کشاورزی؛ این اقدام که در ظاهر نوعی شخم‌زنی و آماده‌سازی زمین به‌نظر می‌رسد، در واقع بر خلاف اصول کشاورزی حفاظتی و مدیریت بوم‌پایدار اراضی است.

اثرات مخرب برگردان خاک در جهت شیب

مطابق اصول علمی، خاک‌ورزی باید عمود بر شیب یا در راستای خطوط تراز زمین انجام شود تا از فرسایش، شسته‌شدن مواد آلی و تشکیل روان‌آب جلوگیری گردد. درحالی‌که اجرای عملیات در جهت شیب، نه‌تنها کارایی ندارد بلکه:

• خطر فرسایش خاک را افزایش می‌دهد،
• موجب کاهش حاصل‌خیزی زمین‌های کشاورزی و سبز شهری می‌گردد،
• و روان‌آب‌های مخرب را به مناطق پایین‌دست شهر هدایت می‌کند.

این نتایج در مناطق شهری همچون گرگان که اقلیم مرطوب و خاک‌های حساس دارد، می‌تواند در مدت کوتاهی خسارت‌های قابل‌توجهی ایجاد کند.

ضرورت تغییر دیدگاه به مدیریت حفاظتی خاک

اکنون زمان آن رسیده است که نگاه بوم‌شناختی و حفاظتی جایگزین روش‌های سنتی و پرخطر گذشته شود. کشاورزی مدرن تنها به تولید بیشتر نمی‌اندیشد؛ بلکه پایداری زیستی خاک و آب را به‌عنوان پایه‌ی امنیت غذایی و محیط زیست در اولویت قرار می‌دهد. اجرای طرح‌های آموزشی و نظارتی در سطح شهرها و روستاها می‌تواند نقش مهمی در تغییر رفتار بهره‌برداران ایفا کند.

جمع‌بندی

اجرای برگردان خاک در جهت شیب — آن هم در محدوده شهری گرگان — نمادی از بی‌توجهی به اصول مدیریت خاک در ایران است. اگر قرار است آینده‌ای پایدار برای کشاورزی و طبیعت این سرزمین ترسیم کنیم، باید از همین امروز خاک را نه برای شخم زدن، بلکه برای حفظ کردن بشناسیم.