سملقان؛ گذار از گاوآهن به کشاورزی حفاظتی در قلب اراضی دیم استان خراسان شمالی
برگزاری کارگاه کشاورزی حفاظتی در سملقان؛ گامی مهم برای گذار از گاوآهن به کشت مستقیم و حفظ خاک در اراضی دیم خراسان شمالی.
در راستای ترویج روشهای نوین کشاورزی و ارتقای پایداری تولید در اراضی دیم، کارگاه آموزشی تخصصی «اصول و مبانی کشاورزی حفاظتی با تأکید بر خاکورزی صفر و کشت مستقیم» در روستای کشانک از توابع بخش سملقان برگزار شد.
اخبار سبز کشاورزی به نقل از روابط عمومی مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان سملقان؛ این کارگاه با حضور کشاورزان پیشرو، بهرهبرداران محلی، کارشناسان استانی و شهرستانی و با تدریس دکتر محمد اسماعیل اسدی، پژوهشگر بینالمللی کشاورزی حفاظتی، برگزار گردید.
شهرستان سملقان در استان خراسان شمالی و در شمالشرق کشور واقع شده است و به دلیل قرارگیری در ناحیه کوهپایهای و مجاورت با استان گلستان، از اقلیمی نیمهخشک تا معتدل سرد برخوردار است.
بارشها در این منطقه عمدتاً در فصل زمستان و اوایل بهار رخ میدهد و کشاورزی منطقه وابستگی بالایی به آب سبز (بارشهای طبیعی) دارد. از همینرو، بخش قابل توجهی از اراضی زراعی شهرستان را اراضی دیم، بهویژه زیر کشت گندم و جو، تشکیل میدهد.
با وجود این شرایط اقلیمی حساس، در بخش قابل توجهی از اراضی دیم سملقان همچنان آمادهسازی زمین با گاوآهن و خاکورزی مرسوم انجام میشود و در برخی مزارع نیز بقایای گیاهی پس از برداشت سوزانده میشود؛ اقداماتی که موجب تشدید فرسایش خاک، کاهش ماده آلی، افت توان نگهداشت رطوبت، افزایش مصرف انرژی و در نهایت کاهش پایداری تولید میگردد.
در این کارگاه آموزشی، دکتر اسدی با تبیین اصول علمی کشاورزی حفاظتی شامل حداقل دستکاری مکانیکی خاک، حفظ پوشش خاک با بقایای گیاهی، و تنوع و تناوب زراعی، بر اهمیت حفاظت از خاک بهعنوان سرمایهای راهبردی در کشاورزی دیم تأکید کرد و گفت: کشاورزی حفاظتی راهکاری علمی و اقتصادی برای مناطق دیم است که ضمن کاهش فرسایش خاک، افزایش ماده آلی و بهبود حاصلخیزی، موجب کاهش هزینههای تولید و افزایش تابآوری مزارع در برابر خشکسالی و تغییر اقلیم میشود.
وی با اشاره به نقش کلیدی کشت بدون خاکورزی یا کشت مستقیم در بقایای زراعی افزود: این روش با حذف عملیات مخرب خاکورزی، باعث کاهش مصرف سوخت و انرژی، حفظ رطوبت خاک، افزایش فعالیت زیستی خاک و کاهش زمان آمادهسازی زمین میشود و بستر مناسبی برای افزایش عملکرد پایدار در اراضی دیم فراهم میکند.
در بخش پایانی این کارگاه، بازدید میدانی از ادوات نوین کشاورزی حفاظتی، بهویژه دستگاه کارنده کشت مستقیم تولیدی ماشین زراعت همدان، انجام شد و توضیحات فنی و کاربردی در خصوص نحوه عملکرد، تنظیمات و مزایای استفاده از این ادوات متناسب با شرایط اقلیمی و زراعی سملقان ارائه گردید.
برگزاری این کارگاه آموزشی، گامی مهم در مسیر گذار تدریجی کشاورزی شهرستان سملقان از نظام سنتی مبتنی بر گاوآهن به کشاورزی حفاظتی و بومسازگاننگر ارزیابی میشود؛ رویکردی که میتواند نقش تعیینکنندهای در حفظ خاک، افزایش بهرهوری آب سبز، کاهش تخریب سرزمین و تحقق کشاورزی پایدار در شمالشرق کشور ایفا کند.
بیشتر بخوانید: چاپ کتاب «کشاورزی حفاظتی؛ رویکرد بومسازگاننگر در کشاورزی پایدار»
