​استحصال آب باران؛ نبض حیات دوباره در شمال گلستان؛ چالشی که راه حلی هوشمندانه می‌طلبد+ویدئو

استان زیبای گلستان، نگین شمال ایران، با وجود بارش‌های سالانه نسبتاً خوب، درگیر یک تناقض تلخ است: توزیع نامنظم آب و کمبود آب شرب و کشاورزی، به‌ویژه در مناطق شمالی مانند بندرترکمن، گمیشان، سیمین شهر و آق قلا. تابستان‌های گرم، این مشکل را تشدید کرده و جوامع محلی را با چالش‌های جدی مواجه می‌سازد.

به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ اما راه‌حلی قدیمی اما کارآمد، که ریشه در دانش بومی دارد، می‌تواند گره‌گشای این معضل باشد: استحصال آب باران.

استحصال آب باران: گنجی پنهان در قطرات باران

استحصال آب باران، روشی است کم‌هزینه، سازگار با محیط زیست و در عین حال بسیار مؤثر که سال‌هاست در این منطقه به کار گرفته می‌شود.

 این دانش بومی، فرصتی برای استفاده بهینه از منابع آبی است که به سادگی از دسترس ما خارج می‌شوند. این روش شامل جمع‌آوری هوشمندانه رواناب‌ها از سطوحی مانند پشت‌بام‌ها، جاده‌ها و حتی زمین‌های کشاورزی و هدایت آن‌ها به مخازنی چون استخرها، حوضچه‌ها و بندهای کوچک است.

چرا استحصال آب باران حیاتی است؟

• کاهش فشار بر منابع زیرزمینی: با استفاده از آب باران جمع‌آوری شده، نیاز به برداشت بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی کاهش یافته و به حفظ این منابع ارزشمند کمک می‌کند.
• تغذیه سفره‌های آب: رواناب‌های جمع‌آوری شده، به طور غیرمستقیم به تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی کمک کرده و تعادل هیدرولوژیکی منطقه را بهبود می‌بخشند.
• افزایش بهره‌وری کشاورزی: دسترسی به آب در فصول کم‌بارش، به کشاورزان کمک می‌کند تا محصولات خود را با اطمینان بیشتری کشت کرده و بهره‌وری را افزایش دهند.
• تقویت تاب‌آوری در برابر خشکسالی: با داشتن ذخایر آب باران، جوامع محلی در برابر دوره‌های خشکسالی مقاوم‌تر شده و امنیت غذایی منطقه تضمین می‌شود.

رویکردی نو به روشی کهن: گامی به سوی پایداری

با توجه به تغییرات اقلیمی و کاهش بارش‌های مؤثر در سال‌های اخیر، ترویج و توسعه سیستم‌های استحصال آب باران در شمال استان گلستان، بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است. این یک راهکار کلیدی برای مدیریت پایدار منابع آب و تضمین امنیت غذایی منطقه است.

تجربه‌ای موفق در دل طبیعت گلستان

در همین راستا، برای آشنایی بیشتر با این روش، به روستای زیبای قلعه جیق کوچک، از توابع شهر سیمین شهر در شمال غربی استان گلستان، سفری می‌کنیم. در یکی از کلبه‌های بوم‌گردی این روستا، شاهد پیاده‌سازی یک سیستم جمع‌آوری و ذخیره‌سازی بهینه آب باران خواهیم بود.

این پروژه توسط خانم دکتر محضری، متخصص علوم مهندسی خاک، و آقای دکتر اسدی، پژوهشگر ارشد آب و خاک، معرفی شده است. این کلبه که «جمع‌آوری بهینه آب سبز» نام گرفته، متعلق به آقای شاه نظری، یکی از ساکنین بومی و پرتلاش ترکمن این روستا است که با عشق به طبیعت، این راهکار پایدار را به کار گرفته است.