گرگان راهی ساده برای نجات آب شهری پیدا کرد+ ویدئو

از «دفع باران» تا «ذخیره هوشمندانه آب» گرگان؛ نمونه‌ای الهام‌بخش برای جمع‌آوری آب باران در ادارات و فضاهای عمومی کشور

اخبار سبز کشاورزی؛ در دل اقلیم پرباران اما ناپایدار گرگان، یک اقدام ساده و در عین حال هوشمندانه، معنای تازه‌ای به مدیریت آب بخشیده است. نصب و بهره‌برداری از یک مخزن فلزی ۲۰ هزار لیتری برای جمع‌آوری آب باران در فضای اداری اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان، نشان می‌دهد که چگونه می‌توان بارش‌های طبیعی را از یک پدیده گذرا به منبعی پایدار برای مصرف شهری تبدیل کرد.

این مخزن سبزرنگ که بر پایه‌های فلزی مستحکم و در میان فضای سبز مستقر شده است، به‌گونه‌ای طراحی شده که نه‌تنها مزاحم منظر طبیعی نیست، بلکه به بخشی از آن بدل شده است. رنگ سبز مخزن، هماهنگ با محیط اطراف، پیام روشنی دارد: سازگاری با طبیعت به‌جای تقابل با آن. سامانه ورودی و خروجی آب نشان می‌دهد که بارش‌ها به‌صورت هدفمند جمع‌آوری و ذخیره شده و برای مصارفی همچون آبیاری فضای سبز، شست‌وشو و کاهش فشار بر شبکه آب شهری هدایت می‌شوند؛ آبی که در شرایط معمول، بدون بهره‌برداری مفید، از سطح زمین عبور می‌کرد.

حضور کارشناسان و پژوهشگران آب و خاک در کنار این مخزن، مقیاس واقعی و کاربردی بودن این سامانه را به‌خوبی نمایان می‌سازد. این پروژه، نه یک اقدام نمایشی، بلکه نمونه‌ای عملی از زیرساخت‌های کوچک اما مؤثر در مدیریت پایدار آب شهری است؛ زیرساختی که به‌ویژه در شهرهایی با میزان بارش مناسب، می‌تواند نقشی مهم در ارتقای تاب‌آوری آبی ایفا کند.

این تجربه، پیامی فراتر از یک شهر یا یک استان دارد. در شرایطی که کشور با چالش‌های جدی کم‌آبی و فشار روزافزون بر منابع آب زیرزمینی روبه‌روست، جمع‌آوری آب باران در سطوح شهری، به‌ویژه در ادارات، نهادهای دولتی و فضاهای عمومی، باید از یک انتخاب اختیاری به یک ضرورت سیاستی تبدیل شود. چنین سامانه‌هایی با هزینه‌ای نسبتاً اندک، می‌توانند بخشی از نیازهای غیرشرب را تأمین کرده و فرهنگ احترام به آب و مصرف مسئولانه آن را در سطح جامعه نهادینه کنند.

این تصویر ساده، حامل چند پیام اساسی است: احترام به آب، بهره‌گیری بهینه از نعمات طبیعی و تغییر رویکرد از «دفع آب باران» به «ذخیره و استفاده هوشمندانه». تجربه گرگان به‌روشنی نشان می‌دهد که باران، اگر درست دیده و مدیریت شود، نه تهدید است و نه مزاحم؛ بلکه فرصتی تکرارشونده برای حرکت به‌سوی مدیریت پایدار منابع آب کشور به شمار می‌آید.

محمد اسماعیل اسدی

پژوهشگر ارشد آب و خاک، گرگان – استان گلستان