پرورش صدف با مزیت نسبی

مزرعه سبز : گرایش به پرورش آبزیان در شرایط افزایش جمعیت جهانی و محدود بودن آب کشاورزی و اراضی قابل کشت، به تدریج مبدل به یکی از برنامه‌های کشورهای دارای امکانات آبی از قبیل مجاورت با دریاها و یا داشتن آب‌های سرزمینی کافی شده است.

پرورش و تولید انواع ماهی و میگو به اشکال مختلف در کشورهای آسیایی در حال انجام است؛ اما ضرورت دارد که به آبزیانی با مزیت نسبی بالا که بنا به دلایلی در کشورها قابل مصرف نیستند، نیز توجه شود؛ چراکه آبزیانی مانند خرچنگ‌ها و صدف‌ها مشتریان خاص خود را دارند و می‌توان سهمی در صادرات برای آنها به وجود آورد.

آگاهی از خواص غذایی آبزیان از جمله دلایلی است که بسیاری از دولت‌ها، تولید آنها را مورد حمایت خود قرار داده اند.

سواحل جنوبی کشور در مجاورت خلیج فارس دارای ظرفیت‌های بالقوه در تولید صدف‌های دریایی است که می‌توان با بهره‌گیری از کارشناسان کشورهایی که تجاربی درازمدت در این عرصه دارند فعالیت در این رشته را آغاز کرد. استان‌های ساحلی خوزستان، بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان در صورت حمایت و تشویق معاونت شیلات و برنامه‌ریزی صحیح می‌توانند زمینه‌ساز تولید صدف باشند.

سالانه در حدود 15 میلیون تن صدف در جهان تولید می‌شود که بیش از 90 درصد آن از کشورهای آسیایی به دست می‌آید که به عنوان یک فعالیت جنبی می‌تواند برای تولیدکنندگان ما نیز یک منبع کسب درآمد باشد.

از آن‌جایی که بسیاری از ساکنان شهرهای ساحلی خلیج فارس به شغل صیادی اشتغال دارند، می‌توان از این پتاسیل در جهت تولید انبوه صدف خوراکی بهره‌برداری کرد و علاقه‌مندان را با حمایت‌های مالی و تکنولوژیکی در این مسیر قرار داد.

ویژگی‌های غذایی صدف‌ها

صدف‌ها یک منبع غذایی پاک از پروتئین هستند که حاوی مقادیر زیادی از امگا 3 و اسیدهای چرب، روی، فولات، سلینوم، ید و آهن می‌باشند. به دلیل طعم و مزه خاص آن، به طور معمول ممکن است موردپسند و ذائقه بسیاری واقع نشوند؛ اما به داشتن خواص فوق پخت آنها بسیار آسان است و کافی است که آنها را در یک قابلمه به مدت 3 تا 4 دقیقه بخارپز نمود و سپس با مخلوط کردن با انواع ادویه‌ها و یا خامه و هر گونه موادی که بتواند طعم و مزه مطلوبی به آن بدهد، مصرف کرد.

روش‌های پرورش صدف

پرورش صدف دریای معمولاً در مجاورت آب‌های شور به اجرار درمی‌آید. کشورهایی مانند استرالیا، هلند، فرانسه، آمریکا و ژاپن از مهم‌ترین تولیدکنندگان صدف در جهان هستند؛ به عنوان مثال در استرالیا تا 3 هزار تن صدف تولید می‌شود. پرورش صدف در حوضچه‌ها و استخرها به چند دلیل ارجحیت دارد که عبارتند از:

1)برداشت صدف از منابع طبیعی آن در دریاها به دلیل جمعیت کم آنها معمولا محدود بوده و تقاضای مصرف‌کنندگان را برآورده نمی کند.

2)صدف‌های طبیعی معمولاً دارای آلودگی‌های محیطی بیشتری نسبت به صدف‎‌های پرورشی هستند و در نتیجه طعم صدف‌های پرورشی بهتر است.

3)به علت قرار گرفتن صدف‌های طبیعی در عمق زیاد برداشت آنها توام با زحمت و بازده اندک است؛ اما صدف‌های پرورشی با سهولت بیشتری برداشت می‌شوند.

در حال حاضر لارو صدف‌های پرورشی از طبیعت به دست می آید؛ اما در استخرهای پرورش نیز امکان تولید لارو وجود دارد؛ جدا از روند طبیعی تکثیر صدف‌ها می‌توان با مهیا کردن امکانات اولیه این کار را انجام داد. غدد جنسی صدف‌ها در دمای 10 تا 14 درجه آب شروع به رشد می‌کند و در ماه‌های گرم تابستان به حداکثر رشد می‌رسد که با افزایش دما شروع به تخم‌ریزی می‌کنند.

روش تکثیر

صدف‌های بالغی که از دریا یا صید می‌شوند به کارگاه‌های پرورش منتقل و بر روی سینی‌های حاوی شن و ماسه درشت قرار می‌گیرند. آب دریا چون حاوی مقدار زیادی جلبک و مواد غذایی است باید همراه با صدف‌ها باشد. صدف‌های بالغ را می‌توان از طریق به کار بردن محرک‌های خاص وادار به تخم‌ریزی کرد. استفاده از شوک حرارتی یا شیمیایی از جمله این روش‌ها است. می‌توان نوزادان را درون ظرف‌های حاوی آب دریا نگهداری کرد تا به اندازه حدود 8 میلی‌متر برسند، پس از آن وارد حوضچه‌های پرورش شده و با آب دریا که حاوی جلبک است تغذیه می‌شوند، پس از 12 تا 18 ماه آماده درجه‌بندی و عرضه به بازار می‌گردند.