دولتِ بی‌اِی‌کیو؛ فقدان EQ در ساختار مدیریتی ایران

محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور، اخیراً از اعضای دولت خواسته است در برابر پرسش‌های خبرنگاران سکوت نکنند.

اخبار سبز کشاورزی؛ این یادآوری ساده نشانه‌ای از مشکلی عمیق‌تر در ساختار مدیریتی کشور است: فقدان هوش هیجانی (EQ) در میان مدیران دولت چهاردهم.

نشانه‌های دولت بی‌هوش هیجانی

به گزارش بیرونیت، در یک سال گذشته عملکرد و رفتار چند وزارتخانه از جمله بهداشت، تعاون، کار و صمت، نشان داده است که دولت چهاردهم هنوز با مفهوم پاسخ‌گویی و تعامل سازنده بیگانه است. سکوت، پرخاش یا اتهام‌زنی به رسانه‌ها جای گفت‌وگو را گرفته است؛ گویی در این دولت، نقد به‌جای آن‌که فرصتی برای اصلاح و پیشرفت تلقی شود، نشانه‌ی دشمنی و مخالفت است.

ریشه‌های ناتوانی در گفت‌وگو

مشکل، صرفاً فقدان مهارت روابط عمومی نیست. بسیاری از مدیران کنونی از ابتدا نیاموخته‌اند که پاسخ‌گویی بخشی از مسئولیت است، نه امتیاز. مدیری که در دوران کودکی و جوانی از حداقل امکانات اجتماعی برخوردار نبوده و فاقد تجربه سفر، تعامل یا گفت‌وگو بوده است، وقتی ناگهان در جایگاه قدرت قرار می‌گیرد، دچار نوعی سرگیجه‌ی قدرت می‌شود. چنین فردی نقد را بی‌احترامی می‌بیند و پرسش را تهدید می‌پندارد.

کمبود هوش اجتماعی در ساختار مدیریتی

اگر اندکی هوش اجتماعی در میان مدیران وجود داشت، می‌دانستند که گفت‌وگو نشانه ضعف نیست، بلکه نماد بلوغ مدیریتی است. مدیری که از پرسش خبرنگار می‌رنجد، در واقع از ناتوانی خود دل‌چرکین است نه از صدای رسانه.

هوش هیجانی چیست و چرا مهم است؟

هوش هیجانی یعنی توان کنترل خشم، شنیدن بدون تعصب، حفظ آرامش در بحران و گفت‌وگوی مؤثر با منتقدان. این مهارت با تذکر و بخشنامه ایجاد نمی‌شود؛ بلکه باید از کودکی در بستر فرهنگی، آموزشی و اجتماعی شکل بگیرد. مدیرانی که در چنین ساختاری رشد نکرده‌اند، طبیعی است در مواجهه با قدرت از واقعیت فاصله بگیرند.

مدیران موفق و فرهنگ پاسخ‌گویی

در دنیای امروز، مدیران موفق کسانی‌اند که در میانه بحران، لبخند می‌زنند، به رسانه پاسخ می‌دهند و از انتقاد فرصت می‌سازند. اما در ایران، هنوز نیاز است معاون اول رئیس‌جمهور یادآوری کند که «پاسخ دادن به خبرنگار» لطف نیست؛ وظیفه‌ای بدیهی است.

نتیجه‌گیری

شاید وقت آن رسیده است که دولت چهاردهم به جای افزودن شعارهای تازه، مقداری هوش هیجانی (EQ) به بدنه مدیریتی خود تزریق کند. چرا که دولتِ بی‌اِی‌کیو، حتی با بهترین نیت‌ها، دیر یا زود در دیوار بی‌اعتمادی جامعه گرفتار خواهد شد.