ملخها میآیند؛ دولت آماده است یا دوباره غافلگیر میشویم؟
رزمایش ملی مقابله با ملخ صحرایی در بوشهر برگزار شد، اما پرسش اصلی این است: آیا آمادگی ایران واقعی و مستمر است یا صرفاً نمایشی فصلی در برابر خطری دائمی؟
اظهارات رئیس سازمان حفظ نباتات کشور در رزمایش بوشهر، بار دیگر واقعیتی قدیمی را یادآوری کرد: ایران در قلب مسیر مهاجرت ملخ صحرایی قرار دارد. آفتی که نهتنها کشاورزی، بلکه امنیت غذایی کشور را نشانه میگیرد. با این حال، تکرار این هشدارها سالهاست شنیده میشود؛ بیآنکه افکار عمومی مطمئن باشد برنامهای پایدار و فراتر از واکنشهای مقطعی وجود دارد.
آمادگی دائمی یا آمادهباش روی کاغذ؟
اخبار سبز کشاورزی به نقل از ایلنا؛تأکید بر «آمادگی هر ساله حتی بدون وقوع حمله» گزارهای درست اما پرهزینه است. سؤال اینجاست که این آمادگی در عمل چه معنایی دارد؟ آیا پایش مرزی، ذخایر سم، تجهیزات هوایی، آموزش نیروهای محلی و هماهنگی بین دستگاهها بهصورت مستمر انجام میشود یا تنها با نزدیک شدن فصل خطر، رزمایشی برگزار و سپس همهچیز به حالت تعلیق بازمیگردد؟
استفاده از سموم شیمیایی؛ انتخابی از سر اجبار است
جلیلیمقدم صراحتاً میگوید با وجود تمایل به کاهش مصرف سم، در هجوم ملخ راهی جز مبارزه شیمیایی نیست. این اعتراف، نقطه ضعف مهم سیاستهای کنترل آفات را برجسته میکند. چرا پس از سالها تجربه هجومهای گسترده، سرمایهگذاری جدی روی روشهای زیستمحیطی، هشدار زودهنگام و کنترل منطقهای انجام نشده است؟ آیا باز هم باید میان تخریب محیطزیست و نابودی محصولات، یکی را انتخاب کنیم؟
عددی که باید سیاستگذار را بترساند
هر کیلومتر مربع توده ملخ با ۸۰ میلیون حشره، تنها یک آمار ترسناک نیست؛ بلکه سندی است بر اینکه تأخیر چندروزه در تصمیمگیری میتواند خسارتی جبرانناپذیر ایجاد کند. تجربه سالهای گذشته نشان داده هر جا واکنش سریع و هماهنگ بوده، خسارت کنترل شده و هر جا اختلاف نهادی یا کمبود تجهیزات وجود داشته، کشاورزان تاوان دادهاند.
مسئولیت مشترک؛ حلقه مفقوده اجرا
تأکید بر نقش همه دستگاهها حرف تازهای نیست، اما اجرای آن همواره پاشنه آشیل مدیریت بحران بوده است. تا زمانی که وظایف نهادها شفاف، منابع مالی پایدار و فرماندهی واحد وجود نداشته باشد، «همکاری بینبخشی» بیشتر یک شعار باقی میماند تا راهحل.
ملخ منتظر رزمایش نمیماند
رزمایش بوشهر اقدام مثبتی است، اما کافی نیست. ملخ صحرایی با تقویم اداری و بودجههای سالانه هماهنگ نمیشود. آمادگی واقعی یعنی پایش مداوم، تصمیمگیری سریع، سرمایهگذاری پیشگیرانه و پاسخگویی شفاف. اگر این حلقهها تکمیل نشود، هر سال همین هشدارها تکرار میشود و خطر، یک گام جلوتر از ما میماند.
