راهکاری برای تقویت جایگاه تولیدکنندگان کود در کشور

بدون اغراق تولیدکنندگان نهاده‌های کشاورزی مانند کود، نقش بسیاری مهمی در زنجیره ارزش و تولیدات کشاورزی ایفا می‌کنند.

اخبار سبز کشاورزی ؛ نادر کریمی جونی | کمتر از 10 درصد مساحت کل ایران به جهت زیست محیطی، قابلیت کشت یا تبدیل شدن به زمین کشاورزی را دارد. این میزان زمین هم چندان حاصلخیر نیست و باید با افزودنی‌های مختلف بر پایه‌های پتاسیم، فسفات و… تقویت شود.

در واقع، چنین نیست که هر زمین مسطح و دارای منابع آبی، قابلیت کشت داشته باشد؛ بلکه گاهی زمین تا حدی حاصلخیز به نظر می‌رسد و قراینی جود دارد که نشان می‌دهد زمین قابل کشت کردن است، اما در عین حال همین زمین به نظر قابل کشت و احتمالا حاصلخیز نیازمند افزودنی‌های تقویتی است تا محصولی که از آن حاصل می‌شود دارای ارزش غذایی و ارزش فروش باشد.

چه وقتی ظاهر محصول مناسب نیست و پژمرده یا چرکیده است، هیچ مشتری آن را نمی‌خرد و کشاورزی در هدف خود که انجام فعالیت سودآور اقتصادی است، ناکام می‌ماند.

این است که زمین‌ها برای انجام فعالیت‌های کشاورزی باید به نسبت و میزان فقر خود تقویت شوند.

در همین نقطه، تولیدکنندگان نهاده‌های کشاورزی اهمیت پیدا می‌کنند، چه آنکه اگر کشاورز دارای ابزار و مواد اولیه مناسب نباشد، حتما نمی‌تواند محصول مناسب، سالم، رقابتی و با ارزش افزوده بالا تولید کند.

در این صورت ممکن است کشاورز محصولی برای مصرف خود و اطرافیانش تهیه و تولید کند، اما قطعا این محصول قابلیت عرضه به بازار یا صادرات به بازارهای خارجی را ندارد و این به معنای شکست اقتصادی فرآیند و عملیات کشاورزی است، در واقع بستر کشاورزی یعنی خاک باید مورد توجه قرار گیرد.

امروز کمتر کسی خاک را به عنوان یک موجود مرده تلقی می‌کند. از نظر اهل فن خاک موجود زنده‌ای است که فرایندهای زندگی و بالاخص زندگی نباتی در آن شکل می‌گیرد و از این بابت همان‌طور که موجودات زنده باید تغذیه شوند، خاک نیز باید تغذیه شود و مورد توجه قرار گیرد.

از این منظر گروهی که کودهای مختلف و غذای خاک را تهیه می‌کنند، در واقع بستر کشاورزی را مهیا و آماده می‌کنند و از این بابت باید تکریم شوند و مقامات کشاورزی به‌ویژه مقامات وزارت جهاد کشاورزی باید به این دسته از تولیدکنندگان توجه بیشتری مبذول دارند.

به این نکته مهم باید توجه شود که تهیه بذور و سموم آفتکش در واقع برای بازی روی بستری است که تولید کنندگان کود آماده کرده‌اند؛ یعنی بستر تولید ابتدا از سوی تولیدکنندگان کود مهیا و آماده می‌شود و سپس این بسترها مهیا با بذر پوشش داده می‌شود و با حفاظت گیاه روی این بستر مهیا شده، سموم و آفتکش پاشیده می‌شود.

از این منظر تولیدکنندگان کودهای کشاورزی، در واقع بسترسازان کشاورزی ایران هستند؛ علاوه‌بر این تولیدکنندگان کود خود ارزش‌افزوده‌های قابل ملاحظه تولید می‌کنند که در صورت صادرات این کودها، ارزش افزوده‌ای حاصله بیشتر نیز خواهد شد.

این تولیدکنندگان هم‌‌چنین سال‌هاست که از خروج ارز جلوگیری می‌کنند، اشتغال پایدار ایجاد می‌نمایند و اگر سیاست‌هایی که از سوی هیات وزیران و وزیر جهاد کشاورزی تمهید و اعمال می‌شود، باعث ضعیف شدن و کاهش توان یا نابودی آنان شود؛ در واقع مجموعه مدیران دولتی به پای خود شلیک می‌کنند؛ چراکه نحیف شدن تولیدکنندگان کود، زیان بزرگی به کشور وارد می‌شود که برای جبران آن فقط می‌توان از واردات کود آن هم با قیمت های گزاف ارزی استفاده کرد که در این صورت قیمت تمام شده کالای کشاورزی به نحو قابل ملاحظه‌ای بالا می‌رود و قدرت رقابتی محصول ایرانی در بازار جهانی به دشت کاهش پیدا می‌کند.

همه این موارد ایجاب می‌کند که توجه به موضوع تولیدکنندگان کود مورد بازنگری قرار گیرد و جایگاه ایشان در ساختار تولید کشاورزی بهبود یابد و تقویت شود.

یکی از شیوه‌ها یا ابتکارهایی که ممکن است در این زمینه مورد توجه قرار گیرد، در نظر گرفتن یک میز مشورتی یا دارای حق رای برای تولیدکنندگان کود در کشور در وزارت جهاد کشاورزی است تا در مورد بهبود جایگاه و تسهیل صادرات و تولید کود کشاورزی، اقدامات موثری انجام دهند.