احتمالا شما هم این روزها مرغ‌های منجمد برزیلی و ترکیه‌ای را در فروشگاه‌های سطح شهر دیده‌اید که با قیمت‌های پائین‌به خریداران عرضه می‌شود. این در حالی است که طبق آمارها، مرغداران داخلی به‌راحتی توان تولید سالانه بیش از 3 میلیون تن گوشت مرغ را دارند؛ درحالی‌که میزان مصرف مرغ در کشور آن هم در پرمصرف‌ترین سال‌ها حدود 2/3 میلیون تن بوده و اخیراً نیز از این مقدار به مراتب پائین‌تر آمده و برخی میزان مصرف آن را حدود 1/5 میلیون تن عنوان می‌کنند!
اخبار سبز کشاورزی؛ حسین کاظمی| اما در چنین شرایطی چه لزومی به واردات مرغ است؟! و چرا باید کالایی که به وفور در داخل کشور تولید می‌شود و حتی بخش زیادی از ظرفیت‌های تولیدی به دلیل نبود تقاضا بلااستفاده باقی مانده است، به این شکل و آن هم با ارز دولتی وارد کشور شود و با قیمت‌های پائین در بازار عرضه گردد. آیا این گونه رفتارها جز تیر خلاص بر پیکره ناتوان تولیدات داخلی و برخلاف توصیه‌های رهبری است؟!
شرکت خدمات حمایتی به وظیفه خود عمل نمی‌کند
مهدی سیّدی، کارشناس خبره دادگستری و مرغدار نمونه کشوری در این مورد به خبرنگار ما می‌گوید: شرکت پشتیبانی امور دام طبق اساسنامه موظف است در زمانی که مازاد تولید وجود دارد، آن را از مرغداران خریداری تا قیمت کاهش پیدا نکند و در دوره‌هایی مانند ایام عید، ماه مبارک رمضان، ماه محرم و… که نیاز به مرغ بیشتر است آن را وارد بازار و به قیمتی عرضه نماید که مردم نیز توان خرید آن را داشته باشند، اما فعلا به هر دلیلی این کار را انجام نمی‌دهد و در زمانی که قیمت مرغ سقوط می‌کند، به وظیفه ذاتی خود عمل نکرده و چندان از این موضوع جلوگیری نمی‌کند.
چنانچه می‌دانید در 6 ماه گذشته، گوشت مرغ 40-30 درصد زیر قیمت کارشناسی نیز عرضه شده که این موضوع نشان می‌دهد شرکت مذکور تاثیرگذاری چندانی روی جذب مازاد تولید مرغ نداشته است.
مسئله دیگر اینکه شرکت پشتیبانی باید مرغ را به صورت زنده از مرغداران خریداری نماید
اما این کار را نکرده و مرغ کشتار شده را خریداری می‌کند که در چنین شرایطی مرغداران مجبورند هزینه کشتار را متقبل شوند که این‌گونه قیمت تمام شده آن افزایش می‌یابد.
راهکاری برای مرغ‌های شرکت خدمات حمایتی
در عین حال، نگاه این مرغدار باتجربه یک‌سویه نیست و می‌گوید: شرکت خدمات حمایتی، در حال حاضر مجبور است مرغ خریداری گذشته را قبل از اینکه تاریخ انقضای آن فرا برسد، به بازار عرضه نماید که البته ما برای این موضوع نیز راهکار ارائه کرده‌ایم و آن هم این که این مرغ‌ها را در استان‌ها و مناطقی که مردم توان خرید کم‌تری دارند، در قالب سبد کالای یارانه‌ای بین مردم توزیع شود؛ یعنی بهجای یارانه نقدی به آنها مرغ بدهند؛ نه اینکه این مرغ را در بازار شهرهایی مانند تهران، مشهد، تبریز و… عرضه کنند.
در ایام اضطرار مانند عیدنوروز، ماه رمضان و ماه محرم و… که بازار نیاز دارد، این عرضه طبیعی است، اما در شرایط فعلی که بازار کشش ندارد، چه دلیلی برای این کار وجود دارد؟ متاسفانه شرکت پشتیبانی با این کار شرایط را برای تولیدکنندگان و مرغداران سخت‌تر می‌کند.
بیتوجهی به حرف تولیدکنندگان گوشت مرغ
سیّدی می‌گوید: موضوع مهم این که مسئولان اصلا به حرف تولیدکنندگان و تشکل‌ها توجه نمیکنند. شاید به جرات بتوان گفت که بیش از 40 درصد واحدهای تولیدی و مرغداری‌ها در حال حاضر تعطیل هستند. آیا اینکه به‌صورت مقطعی با واردات گوشت مرغ فروشگاه‌ها را پر کنند، کافی است؟!
ظرفیت تولید 4-3 میلیون تنی
وی ادامه داد: مرغداران کشور قادرند در سال 4 تا 3 میلیون تن گوشت مرغ تولید کنند و به راحتی توان تولید حداقل 3 میلیون تن مرغ را دارند که در پرمصرف‌ترین سال‌ها میزان مصرف گوشت مرغ در کشور 2/3 میلیون تن بوده در حال حاضر که مصرف در حدود 1/5 میلیون تن است؛ عملا فقط 50 درصد ظرفیت تولید کشور فعال است. متاسفانه این سیاست‌ها نشان می‌دهد که دولت به سمت واردات پیش می‌رود و این همه سرمایه‌گذاری‌و اشتغال را نادیده می‌گیرد. هدف دولت این است که به خاطر رضایت جامعه به هر طریق ممکن قیمت مرغ را سرکوب کند.
صادرات
سیّدی در پاسخ به این سئوال که آیا می‌توان برای محصول مرغ تولید شده به فکر صادرات بود، گفت: صادرات نیاز به سیاست‌ها و برنامهریزیهای خاص خود دارد؛ در کشوری مانند ترکیه، درحالی‌که گوشت مرغ را در بازارهای داخلی حدود 2/7 دلار می‌فروشد اما همان مرغ را به قیمت 2 دلار صادر می‌کند و چنین مشوق‌هایی برای صادرات در نظر می‌گیرد. شما این سیاست دولت ترکیه را با سیاست‌های ما که مرغ را با دلار دولتی وارد کشور میکنیم، مقایسه کنید؟!
برای صادرات مرغ، هیچ کشوری حاضر نمی‌شود با ما وارد قرارداد شود؛ چون ما سیاست‌های ثابتی نداریم و می‌دانند که صادرات ما تداوم ندارد، چرا که هر لحظه ممکن است جلوی آن گرفته شود، پس تمایلی برای محصولات ما وجود ندارد.
وی افزود: اما اگر چنین سیاست‌های مخربی وجود نداشته باشد، تولیدکنندگان داخلی به‌راحتی می‌توانند در بازارهای خارجی با دیگر کشورها رقابت داشته باشند.
برخی برندهای ما مشتریان بیشتری نسبت به محصولات دیگر کشورها دارند؛ چون تولیدات ایرانی عاری از افزودنی‌های غیرمجاز و شیمیایی است و آنها نیز شناخت کافی از محصولات ما دارند. حتی‌المقدور در همین کشورهای همسایه و اطراف خودمان توان رقابتی داریم، اما متاسفانه این فرصت در اختیار ما قرار نمی‌گیرد.
نهاده ها گران و قیمت مرغ ارزان؟!
سیّدی در ادامه توضیح می‌دهد: اگر قیمت‌گوشت مرغ را در زمانی که نهاده‌ها با قیمت دولتی به دست مرغداران میرسید را با حال حاضر که شاهد افزایش چند برابری قیمتنهادهها هستیم، مقایسه کنید، خواهید دید که چه اندازه در حق مرغداران جفا می‌شود؟!
زمانی‌که قیمت سویا از 3400 تومان به حدود 17هزار تومان و قیمت ذرت 1900تومانی به حدود 12هزار تومان می‌رسد و دیگر نهاده‌ها نیز چنین افزایش قیمتی را دارند چرا قیمت مرغ باید اینقدر پائین باشد؟! 70درصد هزینه‌های تولید گوشت مرغ مربوط به نهاده‌ها است و وقتی قیمت نهاده‌ها حداقل 6-5 برابر افزایش پیدا می‌کند، باید قیمت مرغ هم به همین نسبت بالاتر برود، اما این اتفاق نیفتاده و مرغداران در حال زیان‌دهی و ورشکستگی هستند.
اگر قرار باشد که قیمت مرغ را کنترل کنند، باید قیمت دیگر نهاده‌ها مانند خوراک و جوجه نیز کنترل شود تا مرغداران بتوانند به تولید ادامه دهند.
مصوبه واردات مرغ مربوط به سال 1399 است
محمد جعفری، مدیر بازرگانی شرکت پشیتبانی امور دام کشور نیز در این مورد به خبرنگار ما می‌گوید: سال 1401 تا امروز بالغ بر 60 هزار تن مرغ منجمد توزیع کرده‌ایم و در روزهای اخیر میانگین توزیع روزانه حدود1000 تن است که در این مورد اولویت توزیع برای شرکت پشتیبانی، توزیع مرغ‌هایی است که به تاریخ انقضای آنها نزدیک‌تر می‌شویم. به‌همین دلیل با توجه به اینکه محصولات وارداتی از این جهت بر خریدهای داخلی مقدم هستند، شرکت پشتیبانی امور دام ابتدا مرغ‌های وارداتی را به بازار عرضه می کند.
جعفری در پاسخ به این سئوال که آیا با وجود این همه ظرفیت‌های تولید داخلی، واردات مرغ صحیح است، می‌گوید: این واردات مربوط به سال قبل است که کمبود تولید در کشور وجود داشت و بر اساس مصوبه هیات وزیران بر مبنای ارز 4200 تومانی وارد شده‌اند. مجوز واردات آن در اسفندماه 1399 صادر شده و حدوداً از خرداد سال 1400 واردات آن آغاز و تا آخر سال ادامه داشته و بخش اندکی نیز (حدود 10-8 هزار تن) مربوط به سال 1401 است.
واردات در شرایط منطقی انجام شد
جعفری توضیح داد: این واردات از نظر منطقی و با توجه به شرایط درست بوده؛ چراکه در آن دوره‌از نظر تامین مرغ مادر و تولید تخم مرغ نطفه‌دار مشکلاتی ایجاد و سریع‌ترین راهی که در نظر گرفته شد، واردات گوشت مرغ بود که این کار به شرکت پشتیبانی امور دام تکلیف و این شرکت نیز واردات را انجام داد که البته برای واردات از توان شرکت‌های بخش خصوصی استفاده کرده است.
وی افزود: همچنین در دوره‌هایی نیز نیاز به نقدینگی مرغداران بالا رفت و این موضوع مزید بر علت شد و تولید مرغ داخلی پائین آمد؛ در چنین شرایطی ذخایر شرکت پشتیبانی به تعدیل بازار کمک کرد. اگر چنین مسائلی وجود نداشته باشد، شرکت پشتیبانی امور دام فقط مرغ تولید داخل را خریداری می‌کند؛ چنانچه بعد از طرح اصلاح یارانه‌ها، این شرکت 50 هزار تن مرغ داخلی را خریداری و ذخیره‌سازی کرده است.
