مصائب دامپروری عشایر/ گرانی علوفه عشایر را بیچاره کرد

به یکی از چادرهای عشایری در منطقه سملقان شهرستان مانه و سملقان که در حال آماده کردن وسایل برای کوچ است می‌رسم، زن و شوهر میانسالی داخل یک سیاه چادر هستند که در آن بره های تازه به دنیا آمده گوسفندان نگهداری می‌شود و آن ها را تر و خشک می‌کنند.

به گزارش اخبار سبز کشاورزی به نقل از ایسنا ؛ کمی‌دورتر را نگاه می‌کنم گله گوسفند در حال نزدیک شدن به سیاه چادر هستند اما انگار طوفانی پشت سر آن ها رخ داده و گرد و خاک خیلی زیادی بلند شده که نتیجه نبود پوشش گیاهی است؛ حتی یک بوته از علف هم به چشم نمی‌خورد و تا چشم کار می‌کند خاک نرم است.

نزدیک گله می‌شوم، گله خسته اما گرسنه تر از همیشه از پیاده روی روزانه باز می‌گردد، چوپان به امید پیدا کردن مقداری علوفه، گله را هنگام طلوع آفتاب به اطراف بُرده اما دریغ از یک ساقه خشکیده باقی مانده از گندم چیده شده.

نزد پیرزن می‌روم با روی خوش سلام و احوال پرسی می‌کند، حالش را می‌پرسم اما با ناراحتی و نگرانی می‌گوید حالمان اصلا خوب نیست؛ وقتی حال گوسفندهای ما خوب نباشد حال ما هم خوب نیست.

گوسفندانی که از گرسنگی چرت می‌زنند

با انگشت هایش اشاره به چند گوسفندی می‌کند که تازه بره هایشان به دنیا آمده و پاهایشان را بسته تا حرکت نکنند و بره هایشان بتوانند شیر بخورند و بعد از آن به چند گوسفند دیگر اشاره می‌کند که در یک محوطه محصور شده در حال نگهداری هستند و می‌گوید علوفه ای نیست که بخورد تا بتواند بره اش را شیر بدهد؛ بقیه گوسفندان نیز از گرسنگی در زیر آفتاب در حال چرت زدن هستند و این وضعیت این چند سال عشایر است.

با نگرانی به بره های تازه به دنیا آمده نگاهی می‌اندازد و یکی از آن را در بغل می‌گیرد و چشم هایش را به آسمان می‌دوزد و دعا می‌کند تا آن ها امسال زنده بمانند.

پیرمرد با یک کلمن بزرگ پر از داروهای دامی‌از سیاه چادر بیرون می‌آید و آمپولی را آماده می‌کند تا دارو را به چند گوسفند تزریق کند و می‌گوید نمی‌دانم چرا سال گذشته بیشتر بره هایم زمانیکه به مراوه تپه رفتیم، مردند و امسال می‌ترسیم دوباره همین اتفاق تکرار شود. خشکسالی، نبود علوفه و گرانی قیمت آن از یک سو، از بین رفتن بره ها نیز از سوی دیگر باعث شده تا فشار مالی زیادی به ما وارد شود و امسال جز هزینه کردن، درآمدی نداشتیم.

قیمت علوفه عشایر را بیچاره کرده است

به یکی دیگر از سیاه چادرهای همسایه سری زدم، دو آقا در حال انتقال گوسفندان به داخل کامیون بودند، تعداد دام هایشان را پرسیدم اما با ناراحتی گفتند از تعداد دام عشایری چیزی نپرس، قیمت علوفه عشایر را بیچاره کرده و اگر به همین شکل ادامه یابد، باید عشایر جمع شود.

خود را رضا کوهستانی معرفی می‌کند و ادامه می‌دهد: ۵ خانوار هستیم و با یکدیگر این زمین کشاورزی را با قیمت ۲۰۰ میلیون تومان یعنی برای هر هکتار ۸۰۰ هزار تومان اجاره کردیم تا گوسفندها از ته چر گندم و جوی برداشت شده، استفاده کنند اما ته چر کجاست؟ هیچ چیزی نیست و این زبان بسته ها خاک می‌خوردند.

درست می‌گویند؛ تا چشم کار می‌کند خاک نرم است و انگار با علوفه دستی که قیمت آن نیز خیلی بالاست تغذیه می‌شوند.

او که ۱۰۰ راس گوسفند در سال گذشته داشته اما به خاطر نبود علوفه و گرانی، این تعداد به ۵۰ راس رسیده، می‌گوید: امسال اگر وضعیت مراتع قشلاقی خوب نباشد، این ۵۰ گوسفند نیز به صفر خواهند رسید.

بابت خرید علوفه به بانک و مردم خیلی بدهکار بودند و از سوی دیگر نمی‌توانستند همه دام ها را سیر کنند؛ در نتیجه مجبور به فروش دام های خود حتی زیر قیمت و به صورت مدت دار شده اند.

با وجود داشتن پروانه چرای دام، باز هم جریمه می‌شوند

کوهستانی ادامه می‌دهد: خوراک دام مشکل اصلی عشایر خراسان شمالی است اما یکی دیگر از مشکلاتی که با آن سالهاست مواجه ایم تخریب دامداری های ما توسط بومی‌ها در مناطق قشلاقی در استان گلستان است که مجبور هستیم بعد از کوچ به این مناطق، دوباره آن ها را مرمت و یا بازسازی کنیم که هزینه زیادی بر دوش ما گذاشته می‌شود.

از سوی دیگر عشایر برای چرای دام های خود در استان گلستان دارای پروانه از سوی اداره منابع طبیعی هستند اما بازهم ما را جریمه می‌کنند و پرونده های قضایی برای ما تشکیل می‌دهند.

کاهش قیمت دام زنده، عشایر را ناتوان کرده است

فرهمند یکی دیگر از عشایر خراسان شمالی است که می‌گوید کاهش قیمت دام زنده و آزادسازی قیمت نهاده ها، عشایر را ناتوان کرده است. الان عشایر نمی‌توانند ۴ راس گوسفند را پروار و روانه بازار کنند، بره ای که باید پروار و با قیمت کیلویی ۸ هزار تومان برسد را با نرسیدن به وزن کافی وارد بازار کرده و با قیمت ۲۸ تا ۳۰ هزار تومان می‌فروشند.

وی می‌گوید: باید برای تمدید و امهال وام های عشایری چاره ای اندیشید چراکه برای تک تک آن ها اخطاریه صادر شده است.

سابقه حضور ۴۰۰ ساله عشایر در استان گلستان و به جا آوردن حسن همسایگی برای آن ها

میزبان، معاون عمران و امور زیربنائی سازمان عشایری نیز در ارتباط با تخریب دامداری های عشایر خراسان شمالی در استان گلستان اظهار می‌دارد: با استانداری، دستگاه های انتظامی‌و امنیتی این موضوع رصد می‌شود و به این نتیجه رسیده ایم که با صحبت مبنی بر اینکه آن عرصه و زیست بوم (مراتع استان گلستان) متعلق به هر دو طرف است، به عشایر واگذار شده است.

وی می‌افزاید: عشایر در مناطق قشلاقی استان گلستان سابقه حضور ۳۰۰ تا ۴۰۰ ساله را دارند و باید حسن هم جواری و همسایگی به جا آورده شود و به دنبال آن هستیم تا به تدریج شرایط باثبات کنار هم بودن و استفاده از آن عرصه ها به صورت مشترک را فراهم کنیم.

وی در ادامه با اشاره به افزایش قیمت نهاده های دامی‌تصریح می‌کند: قیمت نهاده های دامی‌تا ۶ برابر افزایش یافته و این در حالی است که قیمت دام زنده و گوشت قرمز حتی تا دو برابر نیز افزایش نیافته است و برای کمک به عشایر و حفظ دام های مولد، طرح های مختلفی همچون تحویل علوفه مدت دار و ارائه تسهیلات ارزان قیمت برای خرید نهاده های دامی‌از محل بند ب تبصره ۱۶ در حال اجراست.

معاون عمران و امور زیربنایی سازمان عشایری می‌گوید: به دنبال اخذ مجوز صادرات ۲۰۰۰ راس دام عشایری به کشورهای خلیج فارس هستیم که تاکنون ۱۰ هزار راس دام عشایری نیز صادرات شده است.

حمایت تمام‌قد دادستانی از عشایر

سید جواد ایلالی دادستان مرکز خراسان شمالی نیز وجود امنیت در مناطق عشایری را بسیار مهم می‌خواند و می‌گوید: مردم استان گلستان به‌ویژه مراوه‌تپه زیر سایه وحدت و همدلی در کنار عشایر زندگی مسالمت‌آمیز دارند.

وی در جلسه امور عشایری مشترک سه استان گلستان، خراسان‌شمالی و رضوی اظهار می‌کند: از بدو ورود به استان گلستان با معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی خراسان شمالی، فرماندار و دادستان مراوه‌تپه جلسه داشتیم و امیدوارم خروجی این نشست‌ها، آثار و برکات فراوان برای عشایر به همراه داشته باشد.

وی با بیان اینکه در بستر ستاد اقتصاد مقاومتی و حقوق عامه مشکلات مناطق عشایری را بررسی خواهیم کرد، می‌افزاید: دادستان، مدافع حقوق عامه است لذا برای رفع مشکلات جامعه عشایری از هیچ تلاشی دریغ نخواهیم کرد.

ایلالی بر ضرورت تامین امنیت مناطق عشایری استان گلستان تاکید می‌کند و متذکر می‌شود: ترکمن‌ها نجیب، مهمان‌نواز و مهمان‌دوست هستند و با عشایر سال‌ها مسالمت‌آمیز کنار هم زندگی کردند و به طور قطع مشکلات موجود با اتخاذ تدابیر لازم قابل حل است.

وی وجود امنیت در مناطق عشایری را بسیار مهم می‌خواند و یادآور می‌شود: اتفاقاتی که سال گذشته در مناطق عشایری گلستان افتاده خوشایند نبوده و قطعا نگاه مردم با فرهنگ استان گلستان و شهرستان مراوه‌تپه این نیست که بخواهند به اموال خصوصی عشایر تعرض کنند.

دادستان مرکز خراسان شمالی از اداره‌کل منابع طبیعی گلستان درخواست می‌کند با نگاه ارفاقی در خصوص عشایر اظهارنظر کند و می‌گوید: قانون، خشک و خط‌کشی شده است اما در مقام اجرا باید قانون را تلطیف کرد، عشایر تولیدگر و اشتغال‌آفرین هستند و باید با مساعدت اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری و هدایت و مدیریت کلان مدیران استان‌های خراسان شمالی و گلستان مشکلات جامعه عشایری برطرف شود.