هور در جدال آتش و خشکسالی

دود ناشی از آتش سوزی در بخش عراقی تالاب هورالعظیم، زندگی را برای مردم شهرهای پیرامون تالاب سخت کرده و مسئولان باید برای حل این مشکل چاره اندیشی کنند.

به گزارش اخبار سبز کشاورزی به نقل از مهر، طبیعت همواره نیازمند توجه و اهمیت از سوی انسان است تا بتواند چرخه زندگی در خود را بدون ایجاد هیچ ضرر و زیانی برای انسان‌ها و جانوران تکرار کند؛ این در حالی است که این روزها ساکنان اطراف هور العظیم با مشکلات زیادی به دلیل آتش سوزی در این تالاب مواجه شده‌اند.

تالاب بزرگ هورالعظیم که با بیش از ۳۰۰ هزار هکتار وسعت آخرین بازمانده تالاب‌های بین‌النهرین است که یک سوم آن در ایران و دوسوم آن در عراق قرار دارد، یکی از مهمترین و ضروری‌ترین منابع طبیعی در خوزستان است که در سال‌های اخیر نفس‌های آخر خودش را می‌کشد.

تأمین نشدن حقابه، جاده سازی، مرگ زیست بوم در آن و در نهایت آتش سوزی نیزارهای آن سبب شده تا تالاب هورالعظیم به سر حد نابودی برسد؛ این آتش سوزی‌ها سبب شده تا علاوه بر تشدید خشکسالی در آن نیز زندگی مردم هورنشین مختل شود و رزق و روزی آنها کاهش یابد.

امسال آتش سوزی نیزارهای تالاب هورالعظیم چندین بار صورت گرفته به گونه‌ای که دیگر برای مردم خوزستان تکراری شده است؛ این آتش سوزی به طور عمده در بخش عراقی تالاب بین‌المللی هورالعظیم رخ می‌دهد.

بوی تند دود آتش سوزی و هاله دود ناشی از سوختن هورالعظیم در بسیاری از روزها سبب شده تا شهرهای خوزستان به ویژه شهرهای اطراف تالاب مثل دشت آزادگان، هویزه، حمیدیه و اهواز دچار مشکل شوند و بر اثر آن مردم آنها مبتلا به مشکلات تنفسی و ریوی خواهند شد.

خشکی تالاب علت وقوع حریق در هورالعظیم

ایاد مطوری، فرماندار هویزه که در مجاورت تالاب واقع شده است در خصوص این شرایط می‌گوید: در مدت اخیر دود ناشی از آتش‌سوزی در نیزارهای بخش عراقی تالاب هورالعظیم، برخی از شهرهای استان خوزستان را تحت تأثیر قرار داده است.

خشکسالی هورالعظیم امسال تشدید شده و تا زمانی که حق آبه تالاب تأمین نشود، این آتش سوزی ادامه دارد؛ موضوعی که فرماندار هویزه آن را تأیید می‌کند: بخش عراقی تالاب هورالعظیم دچار خشکی کامل شده و به همین علت بخش عراقی این تالاب دچار حریق شده است.

ظاهراً این آتش سوزی‌ها برای کشور عراق از درجه اهمیت کمتری برخوردار است، مطوری در این باره می‌گوید: با توجه به رایزنی‌های صورت گرفته، منتظر مجوز پرواز بالگرد آبپاش از سوی کشور عراق برای خاموش کردن آتش در نیزارهای منطقه عراقی هورالعظیم هستیم.

این در حالی است که ۹۰ درصد تالاب هورالعظیم در بخش عراقی به طور کامل خشک شده و به همین دلیل خشکی تالاب علت وقوع حریق است؛ فرماندار هویزه در این زمینه تصریح می‌کند: شرایط نیزارهای این تالاب به گونه‌ای است که گاز متان تولید می‌کند و نیزارها بر اثر گرما مشتعل و دچار حریق می‌شوند.

وجود سهل‌انگاری برای مهار آتش سوزی‌

سید کریم حسینی، نماینده مردم اهواز در مجلس از پاسخگو نبود مقامات عراقی در زمینه مهار نکردن آتش سوزی‌های مداوم در هورالعظیم گلایه کرد و گفت: تاکنون جلسات متعددی برای این موضوع برگزار ولی نتیجه‌ای در بر نداشته است.

وی به آسیب به سلامت مردم در پی آلودگی هوا اشاره کرد و افزود: در این پیگیری‌ها عنوان شده که این آتش‌سوزی‌ها در بخش عراقی تالاب هورالعظیم بوده و دود آن به سمت خوزستان می‌آید؛ بنده در این راستا به مسئولان تذکر داده‌ام که فکری به حال این آتش‌سوزی‌ها و دود ناشی از آن کند تا چنین شرایطی در خوزستان رخ ندهد.

نماینده مردم اهواز در مجلس تاکید کرد: در پیگیری رفع این مسئله به منظور جلوگیری از وسعت حریق و همچنین کاهش روزهای آلوده، سهل‌انگاری شده و پیگیری‌های محسوسی در این زمینه مشاهده نشده است.

آبی وارد هورالعظیم نمی‌شود

سیدعادل مولا، معاون محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان نیز سطح آب‌دار تالاب هورالعظیم را کمتر از ۴۰ درصد اعلام کرد و گفت: حقابه هورالعظیم در سال آبی گذشته تأمین نشده و با توجه به شرایط فعلی و آغاز کشت پاییزه، نگرانی از بحرانی شدن وضعیت این تالاب وجود دارد.

وی با بیان اینکه ورودی از رودخانه کرخه به تالاب هورالعظیم بسیار ناچیز است، افزود: در قسمت جنوبی تالاب خیلی از عرصه‌ها خشک شده و آبی وارد آن نمی‌شود.

مولا اضافه کرد: خروجی آب از سد کرخه به صورت موجی و مقطعی است که در مناطق بالادست تالاب برداشت می‌شود و به همین دلیل حقابه هورالعظیم در پایین دست تأمین نمی‌شود.

وی تصریح کرد: سازمان آب و برق مدعی است که ۳۰ مترمکعب بر ثانیه آب از سد کرخه رهاسازی می‌شود در حالی که سهمیه آب تالاب تأمین نشده و طبق مشاهدات همکاران، میزان ورودی به تالاب حدود یک تا ۲ مترمکعب بر ثانیه است؛ البته این در حالی است که سهمیه آب تالاب باید بسیار بیش از این باشد.

معاون محیط زیست طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان ادامه داد: با وجود کم آبی اما کشاورزی، شلتوک‌کاری و آبزی‌پروری در بالادست هورالعظیم انجام شده و از سوی دیگر نیز کشت پاییزه هم به به زودی آغاز می‌شود.

وی تاکید کرد: با میزان آبی که به تالاب می‌رسد، وضعیت این تالاب به سوی بحران پیش می‌رود؛ بنابراین اگر آب هورالعظیم تأمین نشود شاهد اتفاقات بدی خواهیم بود و انتظار مرگ‌ومیر آبزیان را خواهیم داشت.

مولا با تاکید بر اینکه در هورالعظیم امکان انتقال آب میان حوضه‌ای وجود ندارد، افزود: پیگیری‌هایی انجام و گزارش‌هایی به مراجع بالا ارائه شده اما هنوز به نتیجه نرسیده و سازمان‌های متولی کنترلی روی برداشت‌های بالادست ندارند.

وی با اشاره به آتش‌سوزی در هورالعظیم بیان کرد: بیش از ۲۲ هزار هکتار در بخش عراقی و ۵۲۰ هکتار در بخش ایرانی هورالعظیم از ابتدای تابستان امسال تاکنون دچار آتش‌سوزی شده است.

امیدی به کاهش مشکلات زیست محیطی خوزستان نیست

محمد جواد اشرفی، مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان نیز اظهار کرد: در ماه‌های اخیر ایران و عراق جلسات متعددی را برای تصمیم‌گیری و اقدام عملیاتی به منظور مهار کردن آتش سوزی‌های هورالعظیم برگزار کرده‌اند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان گفت: پیگیری سازمان حفاظت محیط زیست برای به‌کارگیری هواپیمای آبپاش و خاموش کردن آتش هورالعظیم در خاک عراق، هنوز به نتیجه نرسیده است.

با توجه به مشکلاتی که از بروز آتش سوزی در هور العظیم ایجاد شده است مسئولان باید هر چه زودتر با رایزنی با طرف عراقی راهکاری برای رفع مشکل اتخاذ کنند.