کود و سم، در چنبره تخصیص و تامین ارز

دولت و بانک مرکزی با چه توجیهی در تخصیص ارز به واردات مواد اولیه برای نهاده‎های کود و سم کوتاهی می‌کند؟!

اخبار سبز کشاورزی ؛ کود و سم، دو نهاده بسیار با اهمیت در بخش کشاورزی محسوب می‌شوند که موفقیت تولید در زراعت و باغبانی، تا حد زیادی ارتباط مستقیمی با تامین به موقع و مناسب این دو نهاده دارد. توجه داشته باشید که در مورد این دو نهاده «زمان» از اهمیت بالایی برخوردار است و اگر در زمان مناسب در اختیار بهره‌بردار قرار نگیرد به مثابه «نوشداروی بعد از مرگ سهراب» خواهد بود که عملا تاثیری بر روند کار بهره‌دهی نخواهد داشت؛ بنابراین با توجه به این موضوع، سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان باید همه تلاش خود را به کار گیرند تا در زمان مناسب این نهاده‌ها تامین شود. به عنوان مثال برای کشت محصولات پاییزه لازم است که از ماه‌ها قبل تدارکات لازم برای تولید و ذخیره‌سازی این نهاده انجام گیرد تا در زمان نیاز بلافاصله مورد استفاده قرار گیرد.

اما متاسفانه طبق تجربه،‌ در کشور ما شرایط به گونه‌ای دیگر رقم می‌خورد و طی سال‌های اخیر سیاست‌گذاران عمدتا بخش دولتی، که گلوگاه‌های تصمیم‌گیری را در اختیار دارند، اقداماتی انجام داده‎اند که تولید و تامین این نهاده‌ها را دچار مخاطرات جدی می‌نماید که از این رهگذر، تولید در بخش کشاورزی و در نهایت امنیت غذایی جامعه دچار مخاطره خواهد شد.

توان تولید کود و سم در داخل کشور

بخش زیادی از نیاز کشور به کود و سم در داخل کشور و توسط کارخانجات و صنایعی که طی سال‌های گذشته ایجاد شده‌اند، تولید می‌گردد؛ یعنی روال کار به این شکل است که مواد اولیه مورد نیاز بسیاری از سموم و همچنین بخشی زیادی از کودها (البته به‌جز کودهای نیتراته) از خارج وارد کشور و توسط کارخانجات متعدد فرموله شده و به صورت کود یا سم آماده مصرف به بازارها عرضه می‌شود که به این شکل بخش زیادی از تولید سم و کود در داخل کشور انجام می‌گیرد.

قطع ناشیانه یا عامدانه تخصیص ارز

متاسفانه طبق بررسی‌های کارشناسان مجله «دام و کشت و صنعت» و اطلاعات رسیده به تحریریه مجله حکایت از آن دارد که طی 6-5 ماه اخیر، تخصیص ارز مورد نیاز برای واردات مواد اولیه کود و سم به‌خوبی صورت نگرفته و طبق آنچه کارشناسان و فعالان این حوزه‌ها هشدار داده‌اند، این اقدامات باعث کاهش شدید تولید کود و سم و کمبود آن در فصل کشت، یعنی درست در همان زمانی که کشاورزان به آن نیاز دارند، خواهد شد.

تولیدکنندگان کود و سم عنوان می‌کنند که دولت و بانک مرکزی بازی‌های بسیاری از جمله تغییر گروه‌های کالایی، عدم تخصیص ارز و در صورت تخصیص، عدم تامین ارز را بر سر این فعالان می‌آورد که باعث ناتوانی آنها در تامین مواد اولیه و در نهایت تولید این نهاده‌ها می‌شود.

طبق برخی از این گفته‌ها و شنیده‌ها، اگرچه هم اکنون نیز برخی از آثار این سیاست‌های اشتباه را در مورد کود و سم مشاهده می‌کنیم و شاهد آن هستیم که قیمت این نهاده‌ها در بازار به شدت افزایش یافته است اما مشکل اصلی در چند ماه آینده و هنگام آغاز فصل کشت بروز می‌کند و در نهایت می‌تواند به شدت تولیدات کشاورزی را تحت تاثیر قرار دهد که در آن صورت باید با صرف مقادیر به مراتب بالاتری ارز، محصول کشاورزی تولید شده توسط کشاورزان خارجی را وارد کشور کرد تا به نیازهای غذایی جامعه پاسخ داد ومعلوم نیست که چه دست‌هایی پشت پرده هستند که حاضرند حتی به قیمت نابودی کشاورزی و کشاورزان، مملکت را به سمت واردات سوق دهند؟!

اینکه مسئولان در این زمینه با چه توجیهی اقدام به چنین کاری می‌کنند، معلوم نیست، اما باید گفت که اگر به بهانه جلوگیری از ریخت و پاش ارز یا نابسامانی در بازار ارز چنین اقداماتی انجام می‌دهند، این رفتارها هیچ نتیجه‌ای جز زیان کشاورزی و در نهایت صرف مقادیر به مراتب بیشتری ارز جهت واردات برای کشور نخواهد داشت!

ماهنامه دام و کشت و صنعت-شماره ۲۷۶-تیر ۱۴۰۲