سال 1401 امیدواری بیشتر و موانع کمتر

مزرعه سبز: درحالی سال 1400 به روزهای پایانی خود نزدیک می‌شود که سریال تلخ گرانی‌های شب عید و تورم افسارگسیخته بار دیگر ذائقه مردم را تلخ کرده است.

یادداشت/ امیرهوشنگ سمنانی؛ کارشناس بازرگانی: میوه و انواع اقلام خشکبار که همگی جزو فرآورده‌های کشاورزی کشورند، رشد چند ده درصدی داشته‌اند، در حالی که قدرت خرید مردم روزبه‌روز کمتر می‌شود، تا حدی که مردم به خرید دانه‌ای میوه روی آورده‌اند و سفره‌های نوروزی از آجیل و خشکبار که دیرزمانی در سبد خرید شب عید مردم جای داشت یا کمرنگ شده یا اصلاً وجود ندارد.

رشد افسارگسیخته قیمت‌ها

به راستی ریشه این گرانی‌ها چیست؟ در حالی شاهد رشد افسارگسیخته قیمت میوه در کشور هستیم که پتانسیل تولید انواع محصولات به دلیل تنوع آب و هوایی کشور وجود دارد و صادرات میوه در سال‌های گذشته رشد مطلوبی داشته است.

البته به‌دلیل سوء‌تدبیرها، استفاده از سموم و کودهای بی‌کیفیت، مشکلات بسته‌بندی، تسهیلات دست و پاگیر بانکی و مواردی از این دست، این ظرفیت تولید، موفقیت مناسبی را برای تولیدکننده ایرانی به وجود نیاورده است.

تنگ شدن عرصه بر مصرف‌کننده

از طرف دیگر، رانت‌ها، واسطه‌ها و عدم نظارت بر کنترل قیمت‌ها در داخل عرصه را بر مصرف‌کننده تنگ کرده و حال و روز امروز مصرف‌کننده میوه را به وجود آورده است.

درمورد اقلام خشکبار نیز چنین است؛ مثلاً پسته‌ای که در بسیاری از شهرهای پسته‌خیز کشور مثل رفسنجان، کرمان و غیره می‌توانست علاوه‌بر تامین نیاز داخل حجم قابل توجهی صادرات و ارزآوری برای کشور داشته باشد، متاسفانه به دلیل میزان بالای آفلاتوکسین و نبود سازگاری مطلوب برای صادرات این کالا در بدترین موقعیت حاضر قرار گرفته‌است و قیمت داخلی آن نیز به قدری بالاست که کمتر کسی توان خرید آن‌ها را دارد.

بنابراین کشور ما که تولیدکننده در همه زمینه‌های کشاورزی، دام، طیور، آبزیان و دیگر صنایع وابسته است؛ امروز در وضعیتی قرار گرفته که حتی از کشورهایی که فاقد چنین تولیدات و صنایعی هستند نیز در رده پایین‌تری قرار دارد.

البته وجود تحریم‌ها خود مانعی قابل ذکر است؛ اما ابعاد سوءمدیریت در کشور و نبود افراد متخصص و خبره در زمینه‌های مختلف و متأسفانه فساد و رانت‌های گوناگون را نمی‌‌توان نادیده گرفت و باید در سال آیند فکری اساسی در این موارد کرد.

امید به آینده

هر سال می‌گوییم به امید بهبود شرایط در سال آینده، ولی آیا اراده و تضمینی جدی در بدنه دولت و دولتمردان وجود دارد؟ این سوالی است که در سال آینده باید به جواب آن برسیم.

آیا مشکلات عدیده زنبورداران، دامداران، مرغداران و تمامی کشاورزان در سطوح مختلف کمتر خواهد شد؟ و آیا به تولیدکننده که زحمتکش‌ترین قشر جامعه و کم بهره‌ترین افراد هستند، بهای لازم داده خواهد شد و یا کماکان تبعیض طبقاتی و بی‌عدالتی در جامعه وجود خواهد داشت؟

به هر حال، اکنون جز امیدواری برای بهبود شرایط کاری نمی‌توان کرد؛ چنانکه در سال‌های اخیر نیز همین امیدواری را داشتیم. امیدی که همراه با کار، تلاش و رفع موانع تولید در سال 1401 خواهد بود.