کابوس «بازارگاه»: چگونه رانت دولتی قیمت مرغ را از ۷۴ به ۱۴۵ هزار تومان رساند؟+ویدئو
«بازارگاه» چگونه با رانت و فساد، به جولانگاه دلالان نهاده‌های دامی تبدیل شد؟ تحلیل معاون مجمع نخبگان ایران.
بازار مرغ در ایران طی سال گذشته، شاهد جهشی باورنکردنی در قیمت‌ها بوده است. اتفاقی که نه تنها سفره مصرف‌کنندگان را کوچک کرده، بلکه تولیدکنندگان را نیز با چالش‌های اساسی مواجه ساخته است. این تناقض عجیب، حکایت از وجود یک بحران مدیریتی عمیق دارد.
به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ محمد بازرگان، کشاورز، تولیدکننده بخش کشاورزی و معاون سیاست‌گذاری و توسعه اقتصادی مجمع نخبگان ایران، در مصاحبه‌ای صریح با استودیو رسانه مردم‌نهاد «آقای وزیر»، به تشریح ابعاد این معضل پرداخته است: «نه مرغداران از وضعیت تولید رضایت دارند و نه مصرف‌کنندگان! این چطور مدیریتی است که وزارت جهاد کشاورزی سنگ آن را به سینه می‌زند؟»
افزایش دو برابری قیمت مرغ؛ از ۷۴ هزار تا ۱۴۵ هزار تومان!
بازرگان با ارائه آمار مقایسه‌ای تکان‌دهنده‌ای، ابعاد این افزایش قیمت را مشخص می‌کند. او به وضعیت آقای قزلجه بستان‌آبادی اشاره می‌کند که یک نمونه واقعی از وضعیت بازار است:
- سال گذشته: مرغ کیلویی ۷۴ هزار تومان تحویل گرفته می‌شد.
- امروز: قیمت مرغ کیلویی به ۱۴۵ هزار تومان رسیده است.
با وجود این جهش قیمتی، مرغدار همچنان ناراضی است. چرا؟ پاسخ را باید در زنجیره تأمین و به ویژه در نحوه توزیع نهاده‌های دامی جستجو کرد.
فساد و رانت در «سامانه بازرگاه»: مرغدار، بازنده اصلی
به باور بازرگان، ریشه این بی‌ثباتی قیمت و نارضایتی مرغدار، در عملکرد سامانه بازارگاه و رانتی است که توسط وزارت جهاد کشاورزی و مجموعه بازرگانی آن ایجاد شده است:
«مرغدار برای تأمین نهاده‌های خود باید در بازارگاه، ۱۱,۳۰۰ تومان را تیک بزند، اما در واقعیت باید پشت دست ۲۴,۰۰۰ تومان پرداخت کند.»
این تفاوت نجومی قیمت، نتیجه همان فساد و رانتی است که در سیستم توزیع نهاده‌های دامی حاکم شده است.
عملکرد بی‌سابقه وزارت جهاد کشاورزی
بازرگان صراحتاً از وزیر جهاد کشاورزی، آقای غلامرضا نوری قزلجه، به دلیل عدم توانایی در مدیریت این وزارتخانه انتقاد کرده و ساختار ایجاد شده را «بی‌سابقه» می‌داند:
«فساد و رانتی را که وزیر جهاد کشاورزی و مجموعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی ایجاد کرده، در هیچ‌جا چنین چیزی ما نداریم؛ اصلاً بی‌سابقه است.»
کارگروه اضطراری و رانت واردات نهاده‌های دولتی
جزئیات عملکرد معاونت بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی بیش از پیش پرده از این فساد برمی‌دارد. به گفته بازرگان:
- ایجاد کارگروه اضطراری: معاونت بازرگانی یک کارگروه اضطراری ایجاد کرده است.
- توزیع رانت واردات: در این کارگروه اضطراری، به هر کسی که خواسته‌اند، رانت واردات نهاده‌ها را داده‌اند.
- سوءاستفاده از ارز دولتی: یک نهاد دولتی را مشخص کرده و به آن مجوز واردات یک تا دو میلیون تن نهاده با ارز دولتی داده‌اند.
- فروش با ارز آزاد: این نهاد، نهاده‌های دولتی را با ارز دولتی وارد می‌کند، اما محصول نهایی را در بازار به قیمت ارز آزاد می‌فروشد!
این چرخه، دلیل اصلی دو برابر شدن قیمت مرغ در بازار و تبدیل شدن سامانه بازارگاه به جولانگاه دلالان نهاده‌های دامی است؛ شرایطی که در آن نه مرغدار به سود می‌رسد و نه مصرف‌کننده مرغ را به قیمت واقعی می‌خرد.
منبع: رسانه مردم نهاد آقای وزیر
