آیا دولت در مقابل گندمکاران مسئولانه عمل می کند؟

آیا کسی از سرنوشت تعیین قیمت خرید تضمینی گندم خبر دارد؟ از هفته گذشته که در این باره اطلاع رسانی و اعلام شد که هنوز طرفین مذاکره یعنی دولت و کشاورزان به نتیجه نرسیده‌اند و قیمت خرید گندم برای سال زراعی پیش رو تعیین نشده است، تا امروز، دوشنبه، هیچ خبر جدیدی در این باره منتشر نشده و حتی گفته نشده که برای برگزاری جلسه‌های آینده آیا برنامه‌ریزی شده یا نه.

اخبار سبز کشاورزی؛ گمان می‌رود نظرهای دو طرف آن قدر به هم نزدیک نباشد که بتوان برای تصمیم گیری نهایی جلسه‌ای برپا کرد، اما آشکار است که کشاورزان فعالیت‌های کشاورزی خود را متوقف نکرده و عمده گندمکاران به کشت خود ادامه می‌دهند.

پیش از این گفته شده بود که اگر تعیین قیمت خرید تضمینی به تعویق بیفتد یا قیمت تعیین شده مورد تایید گندمکاران نباشد، ممکن است این کشاورزان زمین‌های خود را به کشت‌هایی جایگزین اختصاص دهند و در زمین خود چیزی به جز گندم بکارند.

این امر خطر کاهش تولید گندم در سال آینده را به دنبال خواهد داشت. در این صورت دولت برای تامین بخشی از گندم مورد نیاز خود مجبور به واردات است.

البته در موقعیت فعلی و با توجه به تحریم‌هایی که در اثر اجرایی شدن مکانیزم ماشه فراگیر شده و همه کشورها باید از آن تبعیت کنند، تامین ارز مورد نیاز و معامله گندم برای پزشکیان و همکارانش بسیار دشوار و دور از دسترس است.

روی دیگر این سکه آن است که بالاخره دولت هم باید تکلیف خود را در برنامه‌ریزی برای واردات گندم بداند؛ در واقع دولت باید بداند که گندم را به چه میزان و در چه رژیم زمانی وارد کند. این امر در مورد همه غلات مورد نیاز کشور نیز صادق است. شاید چنین به نظر برسد که خرید گندم از بازارهای جهانی کار چندان دشواری نیست، چرا که معامله‌گران بالاخره به فروشندگان گندم در بازارهای جهانی مراجعه و گندم مورد نیاز کشور را تهیه می‌کنند.

اما چنین نیست و مثلاً کاوه زرگران رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع تبدیلی اتاق تهران در این باره هشدار داده است که تاخیر در واردات غلات، ایران را از بازارهای جهانی عقب انداخته و هزینه تامین را افزایش داده است.

تاخیر در واردات گندم مشکلی دیگری نیز تولید می‌کند که مراجعه به دلالان است؛ هم اکنون بسیاری از دلالان در بازارهای جهانی به پیش خرید گندم های آتی و کشت شده از تولید کنندگان و کشورهای تولید کننده مبادرت ورزیده اند و می‌خواهند با حداکثر ظرفیت ممکن گندم‌های تولیدی جهانی را جمع آوری کنند.

خرید در زمان کنونی به دولت ایران امکان می‌دهد تا گندم مورد نیاز خود را مستقیماً از تولید کننده و کشور تولید کننده خریداری کند، اما اگر این خرید به تعویق بیفتد و زمان سپری شود آن گاه مقامات کشورمان مجبورند گندم را به جای دولت‌ها و تولید کنندگان، از دلالان بخرند که حتماً قیمت خرید افزایش قابل توجهی پیدا می‌کند.

از ظواهر امر چنین برمی‌آید که مناسبات طرفین تولید کننده و خریدار گندم در ایران در مسیر امیدوارکننده پیش نمی‌رود، چنان که جمشید قائم مقام، عضو کمیسیون کشاورزی آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی در این باره اظهار اظهار نظر کرده است که اعلام خرید گندم یک سال قبل از فصل برداشت و پرداخت آن با تاخیر چند ماهه اشتباه محاسباتی به بار می‌آورد.

وی در این باره توضیح داده است که روند فعلی باعث می‌شود کشاورزان با تورم و هزینه‌های سال آینده مواجه شوند در حالی که قیمت محصولات شان در سال گذشته تعیین شده است و افزون بر این، همین قیمت را هم چند ماه بعد از برداشت و تحویل محصول به دولت دریافت می‌کنند.

نماینده رامیان و آزادشهر این نکته را هم بیان کرد که قرار است وزیر امور اقتصادی و دارایی در جلسه‌های کمیسیون کشاورزی حضور پیدا کند تا با کار کارشناسی مشکل حل و شیوه قیمت گذاری به نفع کشاورزان اصلاح شود.

با این همه اکنون این سوال وجود دارد که آیا مذاکره تعیین قیمت خرید تضمینی گندم بر اساس یک راهبرد عقلانی و حساب شده پیش می‌رود؟ آیا دولت به عنوان مسئول اداره جامعه و کشور به عنوان یک عقل واحد و نهاد هوشمند در مقابل تحولات واکنش شایسته نشان خواهد داد و مانع از تبدیل شدن موضوع خرید تضمینی گندم به بحران اقتصادی برای کشاورزان می‌شود؟