از لبنیات گران تا ارز رانتی؛ روزنامه‌ها وزارت جهاد کشاورزی را زیر تیغ نقد بردند
روزنامه‌های صبح در گزارش‌هایی از گرانی‌ها، رانت و ضعف نظارت وزارت جهاد کشاورزی انتقاد کردند و نسبت به حذف تدریجی اقلام اساسی از سفره مردم هشدار دادند
صبح امروز مطبوعات ایران تصویری از اقتصاد ملتهب و سفره‌های کوچک‌شده‌ی مردم ترسیم کردند؛ از گرانی بی‌وقفه لبنیات و بی‌اعتباری سیاست‌های تنظیم بازار تا رانت‌خواری‌های ارزی و سقوط قدرت خرید خانوار.
اخبار سبز کشاورزی؛ در مجموع تحلیل مشترک روزنامه‌ها بر یک نکته تأکید دارد: وزارت جهاد کشاورزی و سیاست‌های ارزی دولت چهاردهم، مستقیم یا غیرمستقیم در گرانی اقلام غذایی نقش دارند.
روزنامه «چهار سوق»: چراغ سبز جهاد کشاورزی به لبنیات گران
طبق گزارش این روزنامه، لبنیات برای چهارمین‌بار در دولت چهاردهم گران شده و قیمت مواد لبنی از آغاز دولت مسعود پزشکیان تاکنون حدود ۷۵ درصد افزایش یافته است.
«محمد فربد» سخنگوی انجمن صنایع لبنی افزایش نرخ شیر خام را عامل اصلی جهش قیمت دانسته و تأکید کرده: «قیمت شیر خام که باید ۲۳ هزار تومان باشد، در بازار تا ۳۰ هزار تومان معامله می‌شود».
به گفته کارشناسان صنعت، پنج عامل در افزایش قیمت لبنیات نقش دارند:
۱. افزایش نرخ شیر خام و نهاده‌های دامی
۲. گرانی مواد بسته‌بندی پتروشیمی با نرخ ارز آزاد
۳. افزایش ارز آزاد از ۶۰ به ۹۰ هزار تومان
۴. رشد تعرفه انرژی و حمل‌ونقل
۵. سیاست اشتباه صدور مجوز صادرات شیر خشک
این روزنامه نتیجه می‌گیرد که وزارت جهاد کشاورزی با «بازبینی نرخ شیر خام» عملاً به گرانی لبنیات چراغ سبز نشان داده و سیاست‌گذاری ناهماهنگ باعث خروج شیر از چرخه مصرف داخلی شده است.
روزنامه «اقتصاد پویا»: از سفره تا فقر تغذیه‌ای
«اقتصاد پویا» گزارش خود را با تیتر هشداردهنده‌ی «محو شدن سفره مردم» منتشر کرده است.
در این گزارش، شکاف میان درآمد و هزینه خانوار به مرحله بحرانی رسیده؛ به گونه‌ای که بسیاری از خانواده‌ها ناچارند برنج، گوشت یا لبنیات را از سبد خود حذف کنند.
آمارهای این روزنامه از بازار نشان می‌دهد:
- برنج ایرانی از ۵۰ به ۱۱۰ هزار تومان رسیده.
- روغن خوراکی ۷۰ تا ۹۰٪ گران‌تر شده.
- گوشت قرمز بیش از دو برابر افزایش یافته.
- لبنیات تا ۱۰۰٪ رشد قیمت داشته است.
کارشناسان در گفت‌وگو با این روزنامه هشدار داده‌اند که این روند منجر به بحران تغذیه‌ای، فروپاشی سلامت عمومی و گسترش فقر ساختاری خواهد شد.
به باور تحلیلگران، ضعف نظارت دولت و وزارت جهاد کشاورزی در کنترل قیمت مواد اولیه، مهم‌ترین عامل این وضعیت است.
روزنامه «آرمان ملی»: بحران ارز و فقر پنهان معیشتی
در گفت‌وگوی اختصاصی آرمان ملی با حسین راغفر اقتصاددان، افزایش جهشی نرخ ارز «بازی الیگارش‌ها» توصیف شده است.
به گفته راغفر، ۴۲ درصد جمعیت ایران در فقر مطلق و ۷ میلیون نفر دچار گرسنگی مزمن‌اند.
او تأکید می‌کند که نوسانات ارزی –که تا آستانه ۱۲۰ هزار تومان رسیده– از کنترل خارج شده و حاصل نفوذ گروه‌های ذی‌نفوذ در ساختار قدرت و اقتصاد است.
نتیجه این بی‌ثباتی، کوچک‌تر شدن سفره مردم، افزایش قیمت کالاهای اساسی و تضعیف طبقات متوسط و کارگر است.
آرمان ملی در جمع‌بندی خود خواهان شفافیت مالی، مقابله با دلالان ارزی، و هم‌افزایی سه قوه در مهار بحران معیشتی شده است.
روزنامه «ستاره صبح»: دست رانت‌خواران در جیب ملت
«ستاره صبح» گزارش خود را با افشاگری صریح آغاز کرده است: «ده هزار نفر در کشور دست در جیب ۹۰ میلیون نفر کرده‌اند!»
به‌نوشته این روزنامه، وجود نظام سه‌نرخی ارز (ترجیحی، نیمایی و آزاد)، میلیون‌ها دلار رانت برای واردکنندگان کالاهای اساسی ایجاد کرده است.
اقتصاددان «وحید شقاقی‌شهری» می‌گوید ارز یارانه‌ای که باید موجب ارزان‌شدن کالاهای اساسی شود، عملاً به جیب گروهی محدود از واردکنندگان رفته و کالا با نرخ آزاد به مردم عرضه می‌شود.
این روزنامه تأکید می‌کند که اگر دولت توان نظارت داده‌ای ندارد، باید یارانه واردات را مستقیماً به مردم پرداخت کند تا «ثروت از انحصار هزار نفر خارج و به جیب ۹۰ میلیون نفر بازگردد».
جمع‌بندی تحریری:
رسانه ها یکصدا می‌گویند: بی‌ثباتی اقتصادی، فقدان شفافیت و سیاست‌های ناکارآمد وزارت جهاد کشاورزی باعث شده چرخه گرانی از تولید تا مصرف ادامه یابد. از شیر و لبنیات تا برنج و ارز ترجیحی، نشانه‌های مشترک یک نظام تصمیم‌گیری فرسوده است که نتیجه‌اش کوچک شدن سفره مردم و گسترش نابرابری است.
راه درمان ـ به روایت اقتصاددانان مستقل ـ در سه گام خلاصه می‌شود:
۱. بازنگری فوری در سیاست‌های ارزی و حمایتی وزارت جهاد کشاورزی
۲. حذف یارانه‌های رانتی و هدایت مستقیم منابع به خانوار
۳. شفافیت مالی و نظارت یکپارچه برای مهار گرانی و رانت
