هشدار جدی روزنامه‌ها به جهاد کشاورزی؛ از سقوط چای و لبنیات تا انفجار قیمت میوه
جدیدترین گزارش‌های روزنامه‌های اعتماد، جمهوری اسلامی، قدس و جوان سه پرده متفاوت اما مرتبط از بحران‌های عمیق در وزارت جهاد کشاورزی را روایت می‌کنند
وقتی چایکار می‌گوید «با پول یک کیلو برگ سبز حتی یک بسته چیپس هم نمی‌دهند»، دامدار از «فروش شیر با نرخ زیان‌ده» گلایه می‌کند و خانواده‌ای در تهران میوه را «شش برابر قیمت باغ» می‌خرد، یعنی زنجیره غذایی ایران زیر بار تصمیم‌های غلط، رهاشدگی بازار و بی‌عملی ساختاری وزارت جهاد کشاورزی در حال فروپاشی است.
اخبار سبز کشاورزی؛ گزارش‌های امروز چهار روزنامه معتبر کشور، تصویر دقیقی از این بحران چندلایه ارائه می‌کنند؛ بحرانی که هر بخش آن، تکه‌ای از پازل ناکارآمدی را کامل می‌کند.
روزنامه اعتماد
«ناترازی به چای هم رسید؛ فروپاشی آرام باغات شمال»
روزنامه اعتماد امروز با گزارشی دقیق از صنعت چای، زنگ خطری جدی را برای آینده بزرگ‌ترین کشت دائمی شمال کشور به صدا درآورده است.
مهم‌ترین مضمون گزارش به شرح زیر است:
• کاهش ۲۳ درصدی تولید چای نسبت به سال ۱۴۰۲، رقمی «وحشتناک» به تعبیر مدیر اجرایی سندیکای کارخانه‌های چای.
• علت اصلی: عدم انجام به‌زراعی در سال‌های گذشته و بی‌توجهی مداوم وزارت جهاد کشاورزی.
• صادرات چای داخلی با میانگین یک دلار و بیست‌ودو سنت و واردات با قیمت ۶ دلار؛ یعنی تکرار همان چرخه صادرات ارزان‌قیمت و واردات گران‌قیمت.
• بلاتکلیفی ۶ماهه در صدور دستورالعمل واردات چای خشک و بی‌پاسخ ماندن نامه‌های متعدد سندیکا به وزارت جهاد.
• خطر تازه: چای‌باغ‌هایی که به‌دلیل ناتوانی مالی زیر تیغ تغییر کاربری می‌روند.
• دولت چهار ماه است سهم ۲۵ درصدی پرداخت به کشاورزان را نداده است؛ درحالی‌که هزینه کود و نهاده دو برابر شده.
پیام اصلی گزارش اعتماد روشن است: چای ایران نه قربانی آب‌وهوا، بلکه قربانی مدیریت ناپایدار و تصمیم‌گیری‌های متناقض وزارت جهاد کشاورزی است.
روزنامه جمهوری اسلامی
«ارز ترجیحی هست، اما گرانی هم هست؛ تناقض بزرگ بازار مواد غذایی»
روزنامه جمهوری اسلامی به یکی از بنیادی‌ترین بحران‌های امروز کشور پرداخته:
چرا با وجود تخصیص ۹.۷ میلیارد دلار ارز ترجیحی، قیمت مرغ، گوشت، لبنیات، روغن و برنج همچنان صعودی است؟
مهم‌ترین یافته‌های گزارش به شرح زیر است:
• ۳.۹ میلیارد دلار ارز برای نهاده دام و طیور، ۲.۵ میلیارد دلار برای روغن، ۶۰۰ میلیون دلار برای برنج و ۲.۷ میلیارد دلار برای گندم و دارو پرداخت شده.
• اما سهم ارز ترجیحی در هزینه نهایی تولید بسیار محدود است: فقط ۳۰ درصد در قیمت مرغ و ۱۵ درصد در دامداری‌ها.
• سایر هزینه‌ها (ریزمغذی، واکسن، حمل‌ونقل، بسته‌بندی) با ارز نیمایی یا آزاد تأمین می‌شود؛ پس طبیعی است که قیمت نهایی مهار نشود.
• توقف ناگهانی تخصیص ارز برنج خارجی، زمینه احتکار و جهش قیمت را فراهم کرد.
• هشدار: حذف ارز ۲۸۵۰۰ تومانی می‌تواند ۳۰ تا ۳۰۰ درصد تورم در کالاهای اساسی ایجاد کند.
به طور کلی در خلاصه گزارش جمهوری اسلامی آمده است: ارز ترجیحی به‌خاطر نحوه تخصیص اشتباه و وابستگی شدید تولید به ارز آزاد نمی‌تواند نقش تعدیل‌کننده داشته باشد و وزارت جهاد کشاورزی هنوز مدل جدیدی ارائه نکرده است.
روزنامه قدس
«سرریز بحران نهاده‌ها و تب برفکی؛ لبنیات چرا هر روز گران‌تر می‌شود؟»
گزارش روزنامه قدس یکی از دقیق‌ترین بازخوانی‌ها از زنجیره تولید شیر در ماه‌های اخیر است؛ زنجیره‌ای که در سه گلوگاه فروپاشیده:
• جهش شدید قیمت نهاده‌ها (جو از ۱۱ به ۲۳ هزار تومان، سویا از ۲۳ به ۳۸ هزار تومان).
• کاهش ۳۰ درصدی تولید شیر به‌دلیل تب برفکی.
• نبود تصمیم قاطع دولت در بازنگری قیمت شیر خام.
دامداران می‌گویند شیر را با قیمت زیان‌ده ۲۳ هزار تومان می‌فروشند، در حالی‌که هزینه تمام‌شده تا ۳۰ یا ۳۶ هزار تومان است.
در این شرایط، صنایع لبنی مجبور شده‌اند برای رفع تعهدات خارجی شیر را گران‌تر بخرند و این افزایش، مستقیم به قیمت لبنیات منتقل شده است.
نکات کلیدی گزارش قدس عبارت است از:
• دامدار افزایش قیمت نداده؛ صنایع لبنی برای بقا و انجام تعهدات قیمت را بالا برده‌اند.
• سهمیه ارزی نهاده‌ها کاهش یافته و دامدار عملاً بی‌دفاع شده.
• هشدار جدی: در صورت ادامه وضع موجود، «گله‌ها حذف می‌شوند» و امنیت غذایی کشور تهدید می‌شود.
روزنامه جوان
«علیه مافیای میوه‌شویی؛ چرا میوه شش‌برابر باغ فروخته می‌شود؟»
روزنامه جوان تندترین گزارش امروز را منتشر کرده؛ گزارشی که پرده از سلطه دلالان و ضعف تاریخی وزارت جهاد در تنظیم بازار میوه برمی‌دارد.
نکات برجسته:
• میوه با اختلاف قیمت ۵۰۰ درصدی از باغ تا مغازه فروخته می‌شود؛ یعنی یک کیلو میوه صد هزار تومانی تنها «۲۰ هزار تومان» به باغدار می‌رسد.
• در میدان‌های میوه، محصول حتی بدون تخلیه از کامیون میان دلالان دست‌به‌دست و گران می‌شود.
• برخی دلالان، میوه چند سال آینده باغ‌ها را پیش‌خرید کرده‌اند!
• طرح روستابازار که قرار بود واسطه‌ها را حذف کند، به‌دلیل نبود سرمایه در گردش باغداران و تسهیلات ناکافی (۱۳ درصد!) اثرگذاری محسوسی نداشته است.
• افزایش قیمت میوه امروز نه فقط اقتصادی، بلکه اجتماعی و امنیت غذایی است؛ میلیون‌ها خانواده توان خرید میوه ندارند.
روایت جوان واضح است: تا زمانی که نظام توزیع تحت سیطره دلالان است، هیچ بخشنامه‌ای قیمت میوه را منطقی نمی‌کند.
