مواظب گامبورو در مرغداریها باشید | ویروسی که در چند روز کل گله را نابود میکند
گامبورو از خطرناکترین ویروسهای مرغداری است. که ابتدا سیستم ایمنی جوجهها را فلج کرده و با علائم ظاهری چون پژمردگی، لرزش و مدفوع خونی ظاهر میشود
هر مرغدار باتجربه میداند که مرگ ناگهانی جوجههای جوان، گاهی نشانه فاجعهای پنهان است: بیماری گامبورو. ویروسی بیرحم که اگر کنترل نشود، میتواند در یک هفته تمام گله را نابود کند. دشمنی خاموشتر اما کشندهتر از هر بیماری دیگر، بهویژه در مرغداریهای صنعتی با تراکم بالا.
گامبورو چیست و از کجا آمده؟
اخبار سبز کشاورزی؛ بیماری گامبورو یا Gumboro Disease نخستینبار در سال ۱۹۶۲ از منطقهی گامبورو در ایالت دلاویر آمریکا گزارش شد. این ویروس بسیار مسری، نهتنها مرغها بلکه اردکها و بوقلمونهای جوان را نیز آلوده میکند. منشأ آن ویروسهایی هستند که بهطور مستقیم سیستم ایمنی پرنده را تخریب میکنند.
علائم گامبورو؛ هشداری که نباید نادیده گرفته شود
در هفتههای نخست، بیماری تقریباً خاموش است؛ اما پس از سه هفته، علائم بهوضوح ظاهر میشوند:
- بیحالی و کاهش اشتها
- لرزش در راهرفتن و فرورفتن سر در بستر
- پرهای ژولیده و مدفوع سفید تا خونی
- پژمردگی و انزوا از سایر پرندگان
در کالبدگشایی، نشانههایی چون خونریزی در کلیه، عضلهها و بافتهای لنفاوی دیده میشود که تأییدی بر شدت ویروسی بودن این بیماری است.
تلفات سنگین؛ از کاهش تولید تا نابودی اقتصادی
گامبورو میتواند تا ۲۵ درصد تلفات در مرغهای گوشتی و حتی ۶۰ درصد در پولتهای تخمگذار ایجاد کند. علت اصلی، نبود سیستم ایمنی پایدار و تخریب سلولهای دفاعی بدن (لنفوسیتها) در جوجههای ۳ تا ۶ هفتگی است. هر تلفات گله، یعنی کاهش شدید تولید و خسارت مالی سنگین برای مرغدار.
شناخت دلایل انتشار سریع ویروس
تراکم بالای پرندگان در سالنهای صنعتی، عامل اصلی انتشار سریع ویروس است. ذرات آلوده در مدفوع پرندگان بیمار میتوانند در مدت چند ساعت کل سالن را آلوده کنند. چون ویروسها مدت کوتاهی خارج از بدن زنده میمانند، اما در دمای و رطوبت مناسب بهسرعت بازتکثیر میشوند.
پیشگیری، درمان و مدیریت موثر گله
هیچ درمان قطعی برای گامبورو وجود ندارد؛ بنابراین پیشگیری کلید اصلی حفظ گله است:
- حذف عوامل استرسزا و تأمین تهویه مناسب
- کنترل دما و بستر خشک و تمیز
- افزودن مکملهای تقویتکننده سیستم ایمنی به خوراک
- واکسیناسیون بین ۱۰ تا ۱۴ روزگی با واکسن زنده، کشته یا ترکیبی طبق نظر دامپزشک
- جداسازی پرندگان بیمار و معدوم کردن لاشهها برای جلوگیری از انتقال.
استفاده از اسیدفورمیک برای ضدعفونی بستر نیز در برخی مرغداریها مؤثر گزارش شده است.
چرا آگاهی از گامبورو حیاتی است؟
یک مرغ آلوده به گامبورو، فقط بیمار نیست — بلکه کل منبع درآمد مرغدار را تهدید میکند. با رعایت بهداشت، واکسیناسیون و نظارت دقیق میتوان از خسارتهای سنگین جلوگیری کرد. در صنعتی که هر جوجه سرمایهای زنده است، پیشگیری بهترین درمان است.
