التهاب بیپایان در بازار کالاهای اساسی؛ کمبود نهاده و ضعف نظارت، سفره مردم را کوچکتر کرد
بازار کالاهای اساسی دوباره ملتهب شده و قیمت مرغ، گوشت، لبنیات و برنج صعودی است؛ وضعیتی که کارشناسان آن را نتیجه کمبود نهاده، حذف ارز ترجیحی و ضعف نظارت میدانند
در هفتههای اخیر، بازار کالاهای اساسی با موج تازهای از افزایش قیمت و نوسان روبهرو شده است؛ اتفاقی که مستقیماً معیشت خانوار را تحت تأثیر قرار داده و عملاً سفره مردم را کوچکتر کرده است.
اخبار سبز کشاورزی به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان؛بررسی میدانی قیمتها نشان میدهد که کالاهایی مانند مرغ، تخممرغ، گوشت قرمز، لبنیات، برنج و حتی حبوبات رشد چندمرحلهای قیمت را تجربه کردهاند؛ رشدی که نهتنها به دلیل عوامل تولید، بلکه به دلیل ضعف در سیاستگذاری و نظارتهای اقتصادی تشدید شده است.
کمبود نهادههای دامی و جهش قیمت خوراک دام
کارشناسان و فعالان صنفی بارها هشدار دادهاند که کمبود و گرانی نهادههای دامی (ذرت و سویا) اصلیترین دلیل افزایش هزینه تولید مرغ، تخممرغ و لبنیات است.
•نهادههایی که باید با نرخ مصوب در اختیار دامداران قرار گیرد، ۳ برابر قیمت دولتی در بازار آزاد معامله میشود.
•مشکلات تأمین ارز در بانک مرکزی باعث شده بخش بزرگی از نهادههای موجود در بنادر ترخیص نشوند.
این شرایط به:
•کاهش جوجهریزی
•کاهش تولید
•افزایش هزینه تمامشده
•و در نهایت گرانتر شدن فرآوردههای پروتئینی
منجر شده است.
حذف ارز ترجیحی و تأثیر آن بر برنج و لبنیات
با حذف ارز ترجیحی واردات برنج، قیمت این محصول بهطور طبیعی افزایش ۱۰ تا ۱۵ درصدی را تجربه کرده است.
در بازار لبنیات نیز:
•جهش قیمت شیرخام
• صادرات شیرخشک
•و کمبود نهاده دامی
باعث رشد ۵۰ درصدی قیمت لبنیات از ابتدای سال تاکنون شده است.
ضعف نظارت در سطوح توزیع و خردهفروشی
با وجود اعلام ثبات قیمت از سوی برخی نهادها، در سطح خردهفروشی: قیمت گوشت ، مرغ ، لبنیات و حبوبات در موارد زیادی بیش از حد منطقی افزایش یافته است.در مورد گوشت قرمز، مدیرعامل پشتیبانی امور دام اعلام کرده که:افزایش قیمت برخی مغازهها تخلف است و ارتباطی با واردکنندگان ندارد.
این موضوع نشان میدهد که عدم نظارت کافی، فضای مناسبی برای گرانفروشی و سوءاستفاده ایجاد کرده است.
پیامدها: زنگ خطر برای معیشت خانوار و تولیدکنندگان
ادامه روند فعلی چند پیامد جدی دارد:
۱. کاهش قدرت خرید مردم : قیمت مرغ به ۱۹۰ هزار تومان و شقه گوسفندی به مرز ۹۵۰ هزار تومان رسیده؛ این ارقام برای بسیاری از خانوارها از توان اقتصادی خارج است.
۲. افزایش زیان تولیدکنندگان : مرغداران میگویند: قیمت تمامشده هر کیلو مرغ ۱۴۰ هزار تومان است اما مجبورند با زیان ۵۰ هزار تومانی عرضه کنند. این یعنی تولیدکننده نهتنها سود نمیبرد، بلکه در مسیر ورشکستگی قرار دارد.
۳. تهدید امنیت غذایی : کاهش جوجهریزی و افت تولید تخممرغ و مرغ، زنجیره پروتئین کشور را تهدید میکند و احتمال اینکه در ماههای آینده با کمبود مرغ و تخممرغ روبهرو شویم وجود دارد.
بازار کالاهای اساسی این روزها بیش از هر چیز نیازمند مدیریت واحد، تصمیمگیری سریع و نظارت جدی است تا از ورود به بحران عمیقتر جلوگیری شود
